|
`Ερμήν ύμνει Μούσα Διός καί Μαιάδος υιόν,
Κυλλήνης μεδέοντα καί 'Αρκαδίης πολυμήλου,
άγγελον αθανάτων εριούνιον, όν τέκε Μαία
νύμφη εϋπλόκαμος Διός εν φιλότητι μιγείσα
αιδοίη: μακάρων δέ θεών ηλεύαθ' όμιλον
άντρον έσω ναίουσα παλίσκιον, ένθα Κρονίων
νύμφη εϋπλοκάμω μισγέσκετο νυκτός αμολγώ,
όφρα κατά γλυκύς ύπνος έχοι λευκώλενον ''Ηρην,
λήθων αθανάτους τε θεούς θνητούς τ' ανθρώπους.
αλλ' ότε δή μεγάλοιο Διός νόος εξετελείτο,
τή δ' ήδη δέκατος μείς ουρανώ εστήρικτο,
είς τε φόως άγαγεν, αρίσημά τε έργα τέτυκτο:
καί τότ' εγείνατο παίδα πολύτροπον, αιμυλομήτην,
ληϊστήρ', ελατήρα βοών, ηγήτορ' ονείρων,
νυκτός οπωπητήρα, πυληδόκον, ός τάχ' έμελλεν
αμφανέειν κλυτά έργα μετ' αθανάτοισι θεοίσιν.
ηώος γεγονώς μέσω ήματι εγκιθάριζεν,
εσπέριος βούς κλέψεν εκηβόλου 'Απόλλωνος,
τετράδι τή προτέρη τή μιν τέκε πότνια Μαία.
ός καί επεί δή μητρός απ' αθανάτων θόρε γυίων
ουκέτι δηρόν έκειτο μένων ιερώ ενί λίκνω,
αλλ' ό γ' αναΐξας ζήτει βόας 'Απόλλωνος
ουδόν υπερβαίνων υψηρεφέος άντροιο.
ένθα χέλυν ευρών εκτήσατο μυρίον όλβον:
`Ερμής τοι πρώτιστα χέλυν τεκτήνατ' αοιδόν,
ή ρά οι αντεβόλησεν επ' αυλείησι θύρησι
βοσκομένη προπάροιθε δόμων εριθηλέα ποίην,
σαύλα ποσίν βαίνουσα: Διός δ' εριούνιος υιός
αθρήσας εγέλασσε καί αυτίκα μύθον έειπε:
σύμβολον ήδη μοι μέγ' ονήσιμον, ουκ ονοτάζω.
χαίρε φυήν ερόεσσα χοροιτύπε δαιτός εταίρη,
ασπασίη προφανείσα: πόθεν τόδε καλόν άθυρμα
αιόλον όστρακον έσσο χέλυς όρεσι ζώουσα;
αλλ' οίσω σ' εις δώμα λαβών: όφελός τί μοι έσση,
ουδ' αποτιμήσω: σύ δέ με πρώτιστον ονήσεις.
οίκοι βέλτερον είναι, επεί βλαβερόν τό θύρηφιν:
ή γάρ επηλυσίης πολυπήμονος έσσεαι έχμα
ζώουσ': ήν δέ θάνης τότε κεν μάλα καλόν αείδοις.
'`Ως άρ' έφη: καί χερσίν άμ' αμφοτέρησιν αείρας
άψ είσω κίε δώμα φέρων ερατεινόν άθυρμα.
ένθ' αναπηλήσας γλυφάνω πολιοίο σιδήρου
αιών' εξετόρησεν ορεσκώοιο χελώνης.
ως δ' οπότ' ωκύ νόημα διά στέρνοιο περήση
ανέρος όν τε θαμιναί επιστρωφώσι μέριμναι,
ή ότε δινηθώσιν απ' οφθαλμών αμαρυγαί,
ώς άμ' έπος τε καί έργον εμήδετο κύδιμος `Ερμής.
πήξε δ' άρ' εν μέτροισι ταμών δόνακας καλάμοιο
πειρήνας διά νώτα διά ρινοίο χελώνης.
αμφί δέ δέρμα τάνυσσε βοός πραπίδεσσιν εήσι,
καί πήχεις ενέθηκ', επί δέ ζυγόν ήραρεν αμφοίν,
επτά δέ συμφώνους οΐων ετανύσσατο χορδάς.
αυτάρ επεί δή τεύξε φέρων ερατεινόν άθυρμα
πλήκτρω επειρήτιζε κατά μέλος, η δ' υπό χειρός
σμερδαλέον κονάβησε: θεός δ' υπό καλόν άειδεν
εξ αυτοσχεδίης πειρώμενος, ηΰτε κούροι
ηβηταί θαλίησι παραιβόλα κερτομέουσιν,
αμφί Δία Κρονίδην καί Μαιάδα καλλιπέδιλον
† όν πάρος ωρίζεσκον † εταιρείη φιλότητι,
ήν τ' αυτού γενεήν ονομακλυτόν εξονομάζων:
αμφιπόλους τε γέραιρε καί αγλαά δώματα νύμφης,
καί τρίποδας κατά οίκον επηετανούς τε λέβητας.
καί τά μέν ούν ήειδε, τά δέ φρεσίν άλλα μενοίνα.
καί τήν μέν κατέθηκε φέρων ιερώ ενί λίκνω
φόρμιγγα γλαφυρήν: ο δ' άρα κρειών ερατίζων
άλτο κατά σκοπιήν ευώδεος εκ μεγάροιο,
ορμαίνων δόλον αιπύν ενί φρεσίν οίά τε φώτες
φηληταί διέπουσι μελαίνης νυκτός εν ώρη.
'Ηέλιος μέν έδυνε κατά χθονός ωκεανόν δέ
αυτοίσίν θ' ίπποισι καί άρμασιν, αυτάρ άρ' `Ερμής
Πιερίης αφίκανε θέων όρεα σκιόεντα,
ένθα θεών μακάρων βόες άμβροτοι αύλιν έχεσκον
βοσκόμεναι λειμώνας ακηρασίους ερατεινούς.
τών τότε Μαιάδος υιός εΰσκοπος 'Αργειφόντης
πεντήκοντ' αγέλης απετάμνετο βούς εριμύκους.
πλανοδίας δ' ήλαυνε διά ψαμαθώδεα χώρον
ίχνι' αποστρέψας: δολίης δ' ου λήθετο τέχνης
αντία ποιήσας οπλάς, τάς πρόσθεν όπισθεν,
τάς δ' όπιθεν πρόσθεν, κατά δ' έμπαλιν αυτός έβαινε.
σάνδαλα δ' αυτίκα ριψίν επί ψαμάθοις αλίησιν
άφραστ' ηδ' ανόητα διέπλεκε, θαυματά έργα,
συμμίσγων μυρίκας καί μυρσινοειδέας όζους.
τών τότε συνδήσας νεοθηλέαν αγκάλω ώρην
αβλαβέως υπό ποσσίν εδήσατο σάνδαλα κούφα
αυτοίσιν πετάλοισι, τά κύδιμος 'Αργειφόντης
έσπασε Πιερίηθεν οδοιπορίην αλεείνων,
οίά τ' επειγόμενος δολιχήν οδόν, αυτοτροπήσας.
τόν δέ γέρων ενόησε δέμων ανθούσαν αλωήν
ιέμενον πεδίον δέ δι' 'Ογχηστόν λεχεποίην:
τόν πρότερος προσέφη Μαίης ερικυδέος υιός:
ώ γέρον ός τε φυτά σκάπτεις επικαμπύλος ώμους,
ή πολυοινήσεις εύτ' άν τάδε πάντα φέρησι
καί τε ιδών μή ιδών είναι καί κωφός ακούσας,
καί σιγάν, ότε μή τι καταβλάπτη τό σόν αυτού.
Τόσσον φάς συνέσευε βοών ίφθιμα κάρηνα.
πολλά δ' όρη σκιόεντα καί αυλώνας κελαδεινούς
καί πεδί' ανθεμόεντα διήλασε κύδιμος `Ερμής.
ορφναίη δ' επίκουρος επαύετο δαιμονίη νύξ
η πλείων, τάχα δ' όρθρος εγίγνετο δημιοεργός:
η δέ νέον σκοπιήν προσεβήσατο δία Σελήνη
Πάλλαντος θυγάτηρ Μεγαμηδείδαο άνακτος,
τήμος επ' 'Αλφειόν ποταμόν Διός άλκιμος υιός
Φοίβου 'Απόλλωνος βούς ήλασεν ευρυμετώπους.
αδμήτες δ' ίκανον ες αύλιον υψιμέλαθρον
καί ληνούς προπάροιθεν αριπρεπέος λειμώνος.
ένθ' επεί εύ βοτάνης επεφόρβει βούς εριμύκους
καί τάς μέν συνέλασσεν ες αύλιον αθρόας ούσας
λωτόν ερεπτομένας ηδ' ερσήεντα κύπειρον,
σύν δ' εφόρει ξύλα πολλά, πυρός δ' επεμαίετο τέχνην.
δάφνης αγλαόν όζον ελών επέλεψε σιδήρω
άρμενον εν παλάμη, άμπνυτο δέ θερμός αϋτμή:
`Ερμής τοι πρώτιστα πυρήϊα πύρ τ' ανέδωκε.
πολλά δέ κάγκανα κάλα κατουδαίω ενί βόθρω
ούλα λαβών επέθηκεν επηετανά: λάμπετο δέ φλόξ
τηλόσε φύζαν ιείσα πυρός μέγα δαιομένοιο.
όφρα δέ πύρ ανέκαιε βίη κλυτού `Ηφαίστοιο,
τόφρα δ' υποβρύχιας έλικας βούς έλκε θύραζε
δοιάς άγχι πυρός, δύναμις δέ οι έπλετο πολλή:
αμφοτέρας δ' επί νώτα χαμαί βάλε φυσιοώσας:
εγκλίνων δ' εκύλινδε δι' αιώνας τετορήσας,
έργω δ' έργον όπαζε ταμών κρέα πίονα δημώ:
ώπτα δ' αμφ' οβελοίσι πεπαρμένα δουρατέοισι,
σάρκας ομού καί νώτα γεράσμια καί μέλαν αίμα
εργμένον εν χολάδεσσι, τά δ' αυτού κείτ' επί χώρης.
ρινούς δ' εξετάνυσσε καταστυφέλω ενί πέτρη,
ως έτι νύν τά μέτασσα πολυχρόνιοι πεφύασι
δηρόν δή μετά ταύτα καί άκριτον. αυτάρ έπειτα
`Ερμής χαρμόφρων ειρύσατο πίονα έργα
λείω επί πλαταμώνι καί έσχισε δώδεκα μοίρας
κληροπαλείς: τέλεον δέ γέρας προσέθηκεν εκάστη.
ένθ' οσίης κρεάων ηράσσατο κύδιμος `Ερμής:
οδμή γάρ μιν έτειρε καί αθάνατόν περ εόντα
ηδεί': αλλ' ουδ' ώς οι επείθετο θυμός αγήνωρ
καί τε μάλ' ιμείροντι περήν' ιερής κατά δειρής.
αλλά τά μέν κατέθηκεν ες αύλιον υψιμέλαθρον,
δημόν καί κρέα πολλά, μετήορα δ' αίψ' ανάειρε,
σήμα νέης φωρής: επί δέ ξύλα κάγκαν' αείρας
ουλόποδ' ουλοκάρηνα πυρός κατεδάμνατ' αϋτμή.
αυτάρ επεί τοι πάντα κατά χρέος ήνυσε δαίμων
σάνδαλα μέν προέηκεν ες 'Αλφειόν βαθυδίνην,
ανθρακιήν δ' εμάρανε, κόνιν δ' αμάθυνε μέλαιναν
παννύχιος: καλόν δέ φόως κατέλαμπε Σελήνης.
Κυλλήνης δ' αίψ' αύτις αφίκετο δία κάρηνα
όρθριος, ουδέ τίς οι δολιχής οδού αντεβόλησεν
ούτε θεών μακάρων ούτε θνητών ανθρώπων,
ουδέ κύνες λελάκοντο: Διός δ' εριούνιος `Ερμής
δοχμωθείς μεγάροιο διά κλήϊθρον έδυνεν
αύρη οπωρινή εναλίγκιος ηΰτ' ομίχλη.
ιθύσας δ' άντρου εξίκετο πίονα νηόν
ήκα ποσί προβιβών: ου γάρ κτύπεν ώς περ επ' ούδει.
εσσυμένως δ' άρα λίκνον επώχετο κύδιμος `Ερμής:
σπάργανον αμφ' ώμοις ειλυμένος ηΰτε τέκνον
νήπιον εν παλάμησι περ' ιγνύσι λαίφος αθύρων
κείτο, χέλυν ερατήν επ' αριστερά χειρός εέργων.
μητέρα δ' ουκ άρ' έληθε θεάν θεός, είπέ τε μύθον:
τίπτε σύ ποικιλομήτα πόθεν τόδε νυκτός εν ώρη
έρχη αναιδείην επιειμένε; νύν σε μάλ' οίω
ή τάχ' αμήχανα δεσμά περί πλευρήσιν έχοντα
Λητοΐδου υπό χερσί διέκ προθύροιο περήσειν,
ή σέ φέροντα μεταξύ κατ' άγκεα φηλητεύσειν.
έρρε πάλιν: μεγάλην σε πατήρ εφύτευσε μέριμναν
θνητοίς ανθρώποισι καί αθανάτοισι θεοίσι.
Τήν δ' `Ερμής μύθοισιν αμείβετο κερδαλέοισι:
μήτερ εμή τί με ταύτα † τιτύσκεαι † ηΰτε τέκνον
νήπιον, ός μάλα παύρα μετά φρεσίν αίσυλα οίδε,
ταρβαλέον καί μητρός υπαιδείδοικεν ενιπάς;
αυτάρ εγώ τέχνης επιβήσομαι ή τις αρίστη
βουκολέων εμέ καί σέ διαμπερές: ουδέ θεοίσι
νώϊ μετ' αθανάτοισιν αδώρητοι καί άλιστοι
αυτού τήδε μένοντες ανεξόμεθ', ως σύ κελεύεις.
βέλτερον ήματα πάντα μετ' αθανάτοις οαρίζειν
πλούσιον αφνειόν πολυλήϊον ή κατά δώμα
άντρω εν ηερόεντι θαασσέμεν: αμφί δέ τιμής
καγώ τής οσίης επιβήσομαι ής περ 'Απόλλων.
ει δέ κε μή δώησι πατήρ εμός, ή τοι έγωγε
πειρήσω, δύναμαι, φηλητέων όρχαμος είναι.
ει δέ μ' ερευνήσει Λητούς ερικυδέος υιός,
άλλο τί οι καί μείζον οΐομαι αντιβολήσειν.
είμι γάρ εις Πυθώνα μέγαν δόμον αντιτορήσων:
ένθεν άλις τρίποδας περικαλλέας ηδέ λέβητας
πορθήσω καί χρυσόν, άλις τ' αίθωνα σίδηρον
καί πολλήν εσθήτα: σύ δ' όψεαι αί κ' εθέλησθα.
'`Ως οι μέν ρ' επέεσσι πρός αλλήλους αγόρευον
υιός τ' αιγιόχοιο Διός καί πότνια Μαία.
ηώς δ' ηριγένεια φόως θνητοίσι φέρουσα
ώρνυτ' απ' 'Ωκεανοίο βαθυρρόου: αυτάρ 'Απόλλων
'Ογχηστόν δ' αφίκανε κιών πολυήρατον άλσος
αγνόν ερισφαράγου Γαιηόχου: ένθα γέροντα
κνώδαλον εύρε νέμοντα παρέξ οδού έρκος αλωής.
τόν πρότερος προσέφη Λητούς ερικυδέος υιός:
'~Ω γέρον 'Ογχηστοίο βατοδρόπε ποιήεντος
βούς από Πιερίης διζήμενος ενθάδ' ικάνω
πάσας θηλείας, πάσας κεράεσσιν ελικτάς,
εξ αγέλης: ο δέ ταύρος εβόσκετο μούνος απ' άλλων
κυάνεος, χαροποί δέ κύνες κατόπισθεν έποντο
τέσσαρες ηΰτε φώτες ομόφρονες: οι μέν έλειφθεν
οί τε κύνες ό τε ταύρος, ό δή περί θαύμα τέτυκται:
ταί δ' έβαν ηελίοιο νέον καταδυομένοιο
εκ μαλακού λειμώνος από γλυκεροίο νομοίο.
ταύτά μοι ειπέ γεραιέ παλαιγενές εί που όπωπας
ανέρα ταίσδ' επί βουσί διαπρήσσοντα κέλευθον.
Τόν δ' ο γέρων μύθοισιν αμειβόμενος προσέειπεν:
ώ φίλος αργαλέον μέν όσ' οφθαλμοίσιν ίδοιτο
πάντα λέγειν: πολλοί γάρ οδόν πρήσσουσιν οδίται,
τών οι μέν κακά πολλά μεμαότες, οι δέ μάλ' εσθλά
φοιτώσιν: χαλεπόν δέ δαήμεναί εστιν έκαστον.
αυτάρ εγώ πρόπαν ήμαρ ες ηέλιον καταδύντα
έσκαπτον περί γουνόν αλωής οινοπέδοιο:
παίδα δ' έδοξα φέριστε, σαφές δ' ουκ οίδα, νοήσαι,
ός τις ο παίς άμα βουσίν εϋκραίρησιν οπήδει
νήπιος, είχε δέ ράβδον, επιστροφάδην δ' εβάδιζεν,
εξοπίσω δ' ανέεργε, κάρη δ' έχεν αντίον αυτώ.
Φή ρ' ο γέρων: ο δέ θάττον οδόν κίε μύθον ακούσας.
οιωνόν δ' ενόει τανυσίπτερον, αυτίκα δ' έγνω
φηλητήν γεγαώτα Διός παίδα Κρονίωνος.
εσσυμένως δ' ήϊξεν άναξ Διός υιός 'Απόλλων
ες Πύλον ηγαθέην διζήμενος ειλίποδας βούς,
πορφυρέη νεφέλη κεκαλυμμένος ευρέας ώμους:
ίχνιά τ' εισενόησεν `Εκηβόλος είπέ τε μύθον:
'`Ω πόποι ή μέγα θαύμα τόδ' οφθαλμοίσιν ορώμαι:
ίχνια μέν τάδε γ' εστί βοών ορθοκραιράων,
αλλά πάλιν τέτραπται ες ασφοδελόν λειμώνα:
βήματα δ' ούτ' ανδρός τάδε γίγνεται ούτε γυναικός
ούτε λύκων πολιών ούτ' άρκτων ούτε λεόντων:
ούτε τι κενταύρου λασιαύχενος έλπομαι είναι
ός τις τοία πέλωρα βιβά ποσί καρπαλίμοισιν:
αινά μέν ένθεν οδοίο, τά δ' αινότερ' ένθεν οδοίο.
'`Ως ειπών ήϊξεν άναξ Διός υιός 'Απόλλων,
Κυλλήνης δ' αφίκανεν όρος καταείμενον ύλη
πέτρης εις κευθμώνα βαθύσκιον, ένθα τε νύμφη
αμβροσίη ελόχευσε Διός παίδα Κρονίωνος.
οδμή δ' ιμερόεσσα δι' ούρεος ηγαθέοιο
κίδνατο, πολλά δέ μήλα ταναύποδα βόσκετο ποίην.
ένθα τότε σπεύδων κατεβήσατο λάϊνον ουδόν
άντρον ες ηερόεν εκατηβόλος αυτός 'Απόλλων.
Τόν δ' ως ούν ενόησε Διός καί Μαιάδος υιός
χωόμενον περί βουσίν εκηβόλον 'Απόλλωνα,
σπάργαν' έσω κατέδυνε θυήεντ': ηΰτε πολλήν
πρέμνων ανθρακιήν ύλης σποδός αμφικαλύπτει,
ώς `Ερμής `Εκάεργον ιδών ανεείλε' έ αυτόν.
εν δ' ολίγω συνέλασσε κάρη χείράς τε πόδας τε
φή ρα νεόλλουτος προκαλεύμενος ήδυμον ύπνον,
εγρήσσων ετεόν γε: χέλυν δ' υπό μασχάλη είχε.
γνώ δ' ουδ' ηγνοίησε Διός καί Λητούς υιός
νύμφην τ' ουρείην περικαλλέα καί φίλον υιόν,
παίδ' ολίγον δολίης ειλυμένον εντροπίησι.
παπτήνας δ' ανά πάντα μυχόν μεγάλοιο δόμοιο
τρείς αδύτους ανέωγε λαβών κληI=+δα φαεινήν
νέκταρος εμπλείους ηδ' αμβροσίης ερατεινής:
πολλός δέ χρυσός τε καί άργυρος ένδον έκειτο,
πολλά δέ φοινικόεντα καί άργυφα είματα νύμφης,
οία θεών μακάρων ιεροί δόμοι εντός έχουσιν.
ένθ' επεί εξερέεινε μυχούς μεγάλοιο δόμοιο
Λητοΐδης μύθοισι προσηύδα κύδιμον `Ερμήν:
'~Ω παί ός εν λίκνω κατάκειαι, μήνυέ μοι βούς
θάττον: επεί τάχα νώϊ διοισόμεθ' ου κατά κόσμον.
ρίψω γάρ σε βαλών ες Τάρταρον ηερόεντα,
εις ζόφον αινόμορον καί αμήχανον: ουδέ σε μήτηρ
ες φάος ουδέ πατήρ αναλύσεται, αλλ' υπό γαίη
ερρήσεις ολίγοισι μετ' ανδράσιν ηγεμονεύων.
Τόν δ' `Ερμής μύθοισιν αμείβετο κερδαλέοισι:
Λητοΐδη τίνα τούτον απηνέα μύθον έειπας
καί βούς αγραύλους διζήμενος ενθάδ' ικάνεις;
ουκ ίδον, ου πυθόμην, ουκ άλλου μύθον άκουσα:
ουκ άν μηνύσαιμ', ουκ άν μήνυτρον αροίμην:
ουδέ βοών ελατήρι κραταιώ φωτί έοικα,
ουδ' εμόν έργον τούτο, πάρος δέ μοι άλλα μέμηλεν:
ύπνος εμοί γε μέμηλε καί ημετέρης γάλα μητρός,
σπάργανά τ' αμφ' ώμοισιν έχειν καί θερμά λοετρά.
μή τις τούτο πύθοιτο πόθεν τόδε νείκος ετύχθη:
καί κεν δή μέγα θαύμα μετ' αθανάτοισι γένοιτο
παίδα νέον γεγαώτα διά προθύροιο περήσαι
βουσί μετ' αγραύλοισι: τό δ' απρεπέως αγορεύεις.
χθές γενόμην, απαλοί δέ πόδες, τρηχεία δ' υπό χθών.
ει δέ θέλεις πατρός κεφαλήν μέγαν όρκον ομούμαι:
μή μέν εγώ μήτ' αυτός υπίσχομαι αίτιος είναι,
μήτε τιν' άλλον όπωπα βοών κλοπόν υμετεράων,
αί τινες αι βόες εισί: τό δέ κλέος οίον ακούω.
'`Ως άρ' έφη καί πυκνόν από βλεφάρων αμαρύσσων
οφρύσι ριπτάζεσκεν ορώμενος ένθα καί ένθα,
μάκρ' αποσυρίζων, άλιον τόν μύθον ακούων.
τόν δ' απαλόν γελάσας προσέφη εκάεργος 'Απόλλων:
'~Ω πέπον ηπεροπευτά δολοφραδές ή σε μάλ' οίω
πολλάκις αντιτορούντα δόμους εύ ναιετάοντας
έννυχον ού χ' ένα μούνον επ' ούδεϊ φώτα καθίσσαι
σκευάζοντα κατ' οίκον άτερ ψόφου, οί' αγορεύεις.
πολλούς δ' αγραύλους ακαχήσεις μηλοβοτήρας
ούρεος εν βήσσης, οπόταν κρειών ερατίζων
αντής βουκολίοισι καί ειροπόκοις οΐεσσιν.
αλλ' άγε, μή πύματόν τε καί ύστατον ύπνον ιαύσης,
εκ λίκνου κατάβαινε μελαίνης νυκτός εταίρε.
τούτο γάρ ούν καί έπειτα μετ' αθανάτοις γέρας έξεις:
αρχός φηλητέων κεκλήσεαι ήματα πάντα.
'`Ως άρ' έφη καί παίδα λαβών φέρε Φοίβος 'Απόλλων.
σύν δ' άρα φρασσάμενος τότε δή κρατύς 'Αργειφόντης
οιωνόν προέηκεν αειρόμενος μετά χερσί,
τλήμονα γαστρός έριθον ατάσθαλον αγγελιώτην.
εσσυμένως δέ μετ' αυτόν επέπταρε, τοίο δ' 'Απόλλων
έκλυεν, εκ χειρών δέ χαμαί βάλε κύδιμον `Ερμήν.
έζετο δέ προπάροιθε καί εσσύμενός περ οδοίο
`Ερμήν κερτομέων, καί μιν πρός μύθον έειπε:
Θάρσει σπαργανιώτα Διός καί Μαιάδος υιέ:
ευρήσω καί έπειτα βοών ίφθιμα κάρηνα
τούτοις οιωνοίσι: σύ δ' αύθ' οδόν ηγεμονεύσεις.
'`Ως φάθ': ο δ' αύτ' ανόρουσε θοώς Κυλλήνιος `Ερμής
σπουδή ιών: άμφω δέ παρ' ούατα χερσίν εώθει,
σπάργανον αμφ' ώμοισιν εελμένος, είπε δέ μύθον:
Πή με φέρεις `Εκάεργε θεών ζαμενέστατε πάντων;
ή με βοών ένεχ' ώδε χολούμενος ορσολοπεύεις;
ώ πόποι είθ' απόλοιτο βοών γένος: ου γάρ εγώ γε
υμετέρας έκλεψα βόας, ουδ' άλλον όπωπα,
αί τινές εισι βόες: τό δέ δή κλέος οίον ακούω.
δός δέ δίκην καί δέξο παρά Ζηνί Κρονίωνι.
Αυτάρ επεί τά έκαστα διαρρήδην ερέεινον
`Ερμής τ' οιοπόλος καί Λητούς αγλαός υιός
αμφίς θυμόν έχοντες: ο μέν νημερτέα φωνήν
ουκ αδίκως επί βουσίν ελάζυτο κύδιμον `Ερμήν,
αυτάρ ο τέχνησίν τε καί αιμυλίοισι λόγοισιν
ήθελεν εξαπατάν Κυλλήνιος 'Αργυρότοξον:
αυτάρ επεί πολύμητις εών πολυμήχανον εύρεν
εσσυμένως δή έπειτα διά ψαμάθοιο βάδιζε
πρόσθεν, ατάρ κατόπισθε Διός καί Λητούς υιός.
αίψα δέ τέρθρον ίκοντο θυώδεος Ουλύμποιο
ες πατέρα Κρονίωνα Διός περικαλλέα τέκνα:
κείθι γάρ αμφοτέροισι δίκης κατέκειτο τάλαντα.
† ευμιλίη † δ' έχ' ''Ολυμπον αγάννιφον, αθάνατοι δέ
άφθιτοι ηγερέθοντο μετά χρυσόθρονον ηώ.
έστησαν δ' `Ερμής τε καί αργυρότοξος 'Απόλλων
πρόσθε Διός γούνων: ο δ' ανείρετο φαίδιμον υιόν
Ζεύς υψιβρεμέτης καί μιν πρός μύθον έειπε:
Φοίβε πόθεν ταύτην μενοεικέα ληΐδ' ελαύνεις
παίδα νέον γεγαώτα φυήν κήρυκος έχοντα;
σπουδαίον τόδε χρήμα θεών μεθ' ομήγυριν ήλθε.
Τόν δ' αύτε προσέειπεν άναξ εκάεργος 'Απόλλων:
ώ πάτερ ή τάχα μύθον ακούσεαι ουκ αλαπαδνόν
κερτομέων ως οίος εγώ φιλολήϊός ειμι.
παίδά τιν' εύρον τόνδε διαπρύσιον κεραϊστήν
Κυλλήνης εν όρεσσι πολύν διά χώρον ανύσσας
κέρτομον, οίον εγώ γε θεών ουκ άλλον όπωπα
ουδ' ανδρών, οπόσοι λησίμβροτοί εισ' επί γαίαν.
κλέψας δ' εκ λειμώνος εμάς βούς ώχετ' ελαύνων
εσπέριος παρά θίνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης
ευθύ Πύλον δ' ελάων: τά δ' άρ' ίχνια δοιά πέλωρα
οίά τ' αγάσσασθαι καί αγαυού δαίμονος έργα.
τήσιν μέν γάρ βουσίν ες ασφοδελόν λειμώνα
αντία βήματ' έχουσα κόνις ανέφαινε μέλαινα:
αυτός δ' ούτος † όδ' εκτός † αμήχανος, ούτ' άρα ποσσίν
ούτ' άρα χερσίν έβαινε διά ψαμαθώδεα χώρον:
αλλ' άλλην τινά μήτιν έχων διέτριβε κέλευθα
τοία πέλωρ' ως εί τις αραιήσι δρυσί βαίνοι.
όφρα μέν ούν εδίωκε διά ψαμαθώδεα χώρον,
ρεία μάλ' ίχνια πάντα διέπρεπεν εν κονίησιν:
αυτάρ επεί ψαμάθοιο μέγαν στίβον εξεπέρησεν,
άφραστος γένετ' ώκα βοών στίβος ηδέ καί αυτού
χώρον ανά κρατερόν: τόν δ' εφράσατο βροτός ανήρ
εις Πύλον ευθύς ελώντα βοών γένος ευρυμετώπων.
αυτάρ επεί δή τάς μέν εν ησυχίη κατέερξε
καί διαπυρπαλάμησεν οδού τό μέν ένθα τό δ' ένθα,
εν λίκνω κατέκειτο μελαίνη νυκτί εοικώς
άντρω εν ηερόεντι κατά ζόφον, ουδέ κεν αυτόν
αιετός οξύ λάων εσκέψατο: πολλά δέ χερσίν
αυγάς ωμόργαζε δολοφροσύνην αλεγύνων.
αυτός δ' αυτίκα μύθον απηλεγέως αγόρευεν:
ουκ ίδον, ου πυθόμην, ουκ άλλου μύθον άκουσα,
ουδέ κε μηνύσαιμ', ουδ' άν μήνυτρον αροίμην.
'~Η τοι άρ' ώς ειπών κατ' άρ' έζετο Φοίβος 'Απόλλων:
`Ερμής δ' άλλον μύθον εν αθανάτοισιν έειπε,
δείξατο δ' εις Κρονίωνα θεών σημάντορα πάντων:
Ζεύ πάτερ ή τοι εγώ σοι αληθείην αγορεύσω:
νημερτής τε γάρ ειμι καί ουκ οίδα ψεύδεσθαι.
ήλθεν ες ημετέρου διζήμενος ειλίποδας βούς
σήμερον ηελίοιο νέον επιτελλομένοιο,
ουδέ θεών μακάρων άγε μάρτυρας ουδέ κατόπτας.
μηνύειν δ' εκέλευεν αναγκαίης υπό πολλής,
πολλά δέ μ' ηπείλησε βαλείν ες Τάρταρον ευρύν,
ούνεχ' ο μέν τέρεν άνθος έχει φιλοκυδέος ήβης,
αυτάρ εγώ χθιζός γενόμην: τά δέ τ' οίδε καί αυτός:
ού τι βοών ελατήρι κραταιώ φωτί εοικώς.
πείθεο, καί γάρ εμείο πατήρ φίλος εύχεαι είναι,
ως ουκ οίκαδ' έλασσα βόας, ώς όλβιος είην,
ουδ' υπέρ ουδόν έβην: τό δέ τ' ατρεκέως αγορεύω.
'Ηέλιον δέ μάλ' αιδέομαι καί δαίμονας άλλους,
καί σέ φιλώ καί τούτον οπίζομαι: οίσθα καί αυτός
ως ουκ αίτιός ειμι: μέγαν δ' † επιδαίομαι όρκον:
ου μά τάδ' αθανάτων ευκόσμητα προθύραια.
καί ποτ' εγώ τούτω τίσω ποτί νηλέα φωρήν
καί κρατερώ περ εόντι: σύ δ' οπλοτέροισιν άρηγε.
'`Ως φάτ' επιλλίζων Κυλλήνιος 'Αργειφόντης,
καί τό σπάργανον είχεν επ' ωλένη ουδ' απέβαλλε.
Ζεύς δέ μέγ' εξεγέλασσεν ιδών κακομηδέα παίδα
εύ καί επισταμένως αρνεύμενον αμφί βόεσσιν.
αμφοτέρους δ' εκέλευσεν ομόφρονα θυμόν έχοντας
ζητεύειν, `Ερμήν δέ διάκτορον ηγεμονεύειν,
καί δείξαι τόν χώρον επ' αβλαβίησι νόοιο
όππη δή αύτ' απέκρυψε βοών ίφθιμα κάρηνα.
νεύσεν δέ Κρονίδης, επεπείθετο δ' αγλαός `Ερμής:
ρηϊδίως γάρ έπειθε Διός νόος αιγιόχοιο.
τώ δ' άμφω σπεύδοντε Διός περικαλλέα τέκνα
ες Πύλον ημαθόεντα επ' 'Αλφειού πόρον ίξον:
αγρούς δ' εξίκοντο καί αύλιον υψιμέλαθρον
ηχού δή τά χρήματ' ατάλλετο νυκτός εν ώρη.
ένθ' `Ερμής μέν έπειτα κιών παρά λάϊνον άντρον
εις φώς εξήλαυνε βοών ίφθιμα κάρηνα:
Λητοΐδης δ' απάτερθεν ιδών ενόησε βοείας
πέτρη επ' ηλιβάτω, τάχα δ' ήρετο κύδιμον `Ερμήν:
Πώς εδύνω δολομήτα δύω βόε δειροτομήσαι,
ώδε νεογνός εών καί νήπιος; αυτός εγώ γε
θαυμαίνω κατόπισθε τό σόν κράτος: ουδέ τί σε χρή
μακρόν αέξεσθαι Κυλλήνιε Μαιάδος υιέ.
'`Ως άρ' έφη, καί χερσί περίστρεφε καρτερά δεσμά
άγνου: ταί δ' υπό ποσσί κατά χθονός αίψα φύοντο
αυτόθεν εμβολάδην εστραμμέναι αλλήλησι
ρείά τε καί πάσησιν επ' αγραύλοισι βόεσσιν
`Ερμέω βουλήσι κλεψίφρονος: αυτάρ 'Απόλλων
θαύμασεν αθρήσας. τότε δή κρατύς 'Αργειφόντης
χώρον υποβλήδην εσκέψατο πύρ αμαρύσσων
εγκρύψαι μεμαώς: Λητούς δ' ερικυδέος υιόν
ρεία μάλ' επρήϋνεν εκηβόλον, ως έθελ' αυτός,
καί κρατερόν περ εόντα: λαβών δ' επ' αριστερά χειρός
πλήκτρω επειρήτιζε κατά μέλος: η δ' υπό χειρός
σμερδαλέον κονάβησε, γέλασσε δέ Φοίβος 'Απόλλων
γηθήσας, ερατή δέ διά φρένας ήλυθ' ιωή
θεσπεσίης ενοπής, καί μιν γλυκύς ίμερος ήρει
θυμώ ακουάζοντα: λύρη δ' ερατόν κιθαρίζων
στή ρ' ό γε θαρσήσας επ' αριστερά Μαιάδος υιός
Φοίβου 'Απόλλωνος, τάχα δέ λιγέως κιθαρίζων
γηρύετ' αμβολάδην, ερατή δέ οι έσπετο φωνή,
κραίνων αθανάτους τε θεούς καί γαίαν ερεμνήν
ως τά πρώτα γένοντο καί ως λάχε μοίραν έκαστος.
Μνημοσύνην μέν πρώτα θεών εγέραιρεν αοιδή
μητέρα Μουσάων, η γάρ λάχε Μαιάδος υιόν:
τούς δέ κατά πρέσβιν τε καί ως γεγάασιν έκαστος
αθανάτους εγέραιρε θεούς Διός αγλαός υιός
πάντ' ενέπων κατά κόσμον, επωλένιον κιθαρίζων.
τόν δ' έρος εν στήθεσσιν αμήχανος αίνυτο θυμόν,
καί μιν φωνήσας έπεα πτερόεντα προσηύδα:
Βουφόνε μηχανιώτα πονεύμενε δαιτός εταίρε
πεντήκοντα βοών αντάξια ταύτα μέμηλας.
ησυχίως καί έπειτα διακρινέεσθαι οΐω.
νύν δ' άγε μοι τόδε ειπέ πολύτροπε Μαιάδος υιέ
ή σοί γ' εκ γενετής τάδ' άμ' έσπετο θαυματά έργα
ήέ τις αθανάτων ηέ θνητών ανθρώπων
δώρον αγαυόν έδωκε καί έφρασε θέσπιν αοιδήν;
θαυμασίην γάρ τήνδε νεήφατον όσσαν ακούω,
ήν ού πώ ποτέ φημι δαήμεναι ούτε τιν' ανδρών,
ούτε τιν' αθανάτων οί 'Ολύμπια δώματ' έχουσι,
νόσφι σέθεν φηλήτα Διός καί Μαιάδος υιέ.
τίς τέχνη, τίς μούσα αμηχανέων μελεδώνων,
τίς τρίβος; ατρεκέως γάρ άμα τρία πάντα πάρεστιν
ευφροσύνην καί έρωτα καί ήδυμον ύπνον ελέσθαι.
καί γάρ εγώ Μούσησιν 'Ολυμπιάδεσσιν οπηδός,
τήσι χοροί τε μέλουσι καί αγλαός οίμος αοιδής
καί μολπή τεθαλυία καί ιμερόεις βρόμος αυλών:
αλλ' ού πώ τί μοι ώδε μετά φρεσίν άλλο μέλησεν
οία νέων θαλίης ενδέξια έργα πέλονται:
θαυμάζω Διός υιέ τάδ' ως ερατόν κιθαρίζεις.
νύν δ' επεί ούν ολίγος περ εών κλυτά μήδεα οίδας,
ίζε πέπον καί μύθον επαίνει πρεσβυτέροισι.
νύν γάρ τοι κλέος έσται εν αθανάτοισι θεοίσι
σοί τ' αυτώ καί μητρί: τό δ' ατρεκέως αγορεύσω:
ναί μά τόδε κρανέϊνον ακόντιον ή μέν εγώ σε
κυδρόν εν αθανάτοισι καί όλβιον † ηγεμονεύσω,
δώσω τ' αγλαά δώρα καί ες τέλος ουκ απατήσω.
Τόν δ' `Ερμής μύθοισιν αμείβετο κερδαλέοισιν:
ειρωτάς μ' `Εκάεργε περιφραδές: αυτάρ εγώ σοι
τέχνης ημετέρης επιβήμεναι ού τι μεγαίρω.
σήμερον ειδήσεις: εθέλω δέ τοι ήπιος είναι
βουλή καί μύθοισι, σύ δέ φρεσί πάντ' εύ οίδας.
πρώτος γάρ Διός υιέ μετ' αθανάτοισι θαάσσεις
ηΰς τε κρατερός τε: φιλεί δέ σε μητίετα Ζεύς
εκ πάσης οσίης, έπορεν δέ τοι αγλαά δώρα:
καί τιμάς σέ δέ φασι δαήμεναι εκ Διός ομφής
μαντείας θ' `Εκάεργε Διός πάρα, θέσφατα πάντα:
τών νύν αυτός έγωγε † παίδ' αφνειόν † δεδάηκα.
σοί δ' αυτάγρετόν εστι δαήμεναι όττι μενοινάς.
αλλ' επεί ούν τοι θυμός επιθύει κιθαρίζειν,
μέλπεο καί κιθάριζε καί αγλαΐας αλέγυνε
δέγμενος εξ εμέθεν: σύ δέ μοι φίλε κύδος όπαζε.
ευμόλπει μετά χερσίν έχων λιγύφωνον εταίρην
καλά καί εύ κατά κόσμον επιστάμενος αγορεύειν.
εύκηλος μέν έπειτα φέρειν εις δαίτα θάλειαν
καί χορόν ιμερόεντα καί ες φιλοκυδέα κώμον,
ευφροσύνην νυκτός τε καί ήματος. ός τις άν αυτήν
τέχνη καί σοφίη δεδαημένος εξερεείνη
φθεγγομένη παντοία νόω χαρίεντα διδάσκει
ρεία συνηθείησιν αθυρομένη μαλακήσιν,
εργασίην φεύγουσα δυήπαθον: ός δέ κεν αυτήν
νήϊς εών τό πρώτον επιζαφελώς ερεείνη,
μάψ αύτως κεν έπειτα μετήορά τε θρυλίζοι.
σοί δ' αυτάγρετόν εστι δαήμεναι όττι μενοινάς.
καί τοι εγώ δώσω ταύτην Διός αγλαέ κούρε:
ημείς δ' αύτ' όρεός τε καί ιπποβότου πεδίοιο
βουσί νομούς `Εκάεργε νομεύσομεν αγραύλοισιν.
ένθεν άλις τέξουσι βόες ταύροισι μιγείσαι
μίγδην θηλείας τε καί άρσενας: ουδέ τί σε χρή
κερδαλέον περ εόντα περιζαμενώς κεχολώσθαι.
'`Ως ειπών ώρεξ', ο δ' εδέξατο Φοίβος 'Απόλλων,
`Ερμή δ' εγγυάλιξεν έχων μάστιγα φαεινήν,
βουκολίας τ' επέτελλεν: έδεκτο δέ Μαιάδος υιός
γηθήσας: κίθαριν δέ λαβών επ' αριστερά χειρός
Λητούς αγλαός υιός άναξ εκάεργος 'Απόλλων
πλήκτρω επειρήτιζε κατά μέλος, η δ' υπό νέρθεν
σμερδαλέον κονάβησε, θεός δ' υπό καλόν άεισεν.
''Ενθα βόες μέν έπειτα ποτί ζάθεον λειμώνα
ετραπέτην: αυτοί δέ Διός περικαλλέα τέκνα
άψορροι πρός ''Ολυμπον αγάννιφον ερρώσαντο
τερπόμενοι φόρμιγγι, χάρη δ' άρα μητίετα Ζεύς,
άμφω δ' ες φιλότητα συνήγαγε. καί τά μέν `Ερμής
Λητοΐδην εφίλησε διαμπερές ως έτι καί νύν,
σήματ' επεί κίθαριν μέν `Εκηβόλω εγγυάλιξεν
ιμερτήν, δεδαώς ο δ' επωλένιον κιθάριζεν:
αυτός δ' αύθ' ετέρης σοφίης εκμάσσατο τέχνην:
συρίγγων ενοπήν ποιήσατο τηλόθ' ακουστήν.
καί τότε Λητοΐδης `Ερμήν πρός μύθον έειπε:
Δείδια Μαιάδος υιέ διάκτορε ποικιλομήτα
μή μοι ανακλέψης κίθαριν καί καμπύλα τόξα:
τιμήν γάρ πάρ Ζηνός έχεις επαμοίβιμα έργα
θήσειν ανθρώποισι κατά χθόνα πουλυβότειραν.
αλλ' εί μοι τλαίης γε θεών μέγαν όρκον ομόσσαι,
ή κεφαλή νεύσας ή επί Στυγός όβριμον ύδωρ,
πάντ' άν εμώ θυμώ κεχαρισμένα καί φίλα έρδοις.
Καί τότε Μαιάδος υιός υποσχόμενος κατένευσε
μή ποτ' αποκλέψειν όσ' `Εκηβόλος εκτεάτισται,
μηδέ ποτ' εμπελάσειν πυκινώ δόμω: αυτάρ 'Απόλλων
Λητοΐδης κατένευσεν επ' αρθμώ καί φιλότητι
μή τινα φίλτερον άλλον εν αθανάτοισιν έσεσθαι,
μήτε θεόν μήτ' άνδρα Διός γόνον: εκ δέ τέλειον
σύμβολον αθανάτων ποιήσομαι ηδ' άμα πάντων
πιστόν εμώ θυμώ καί τίμιον: αυτάρ έπειτα
όλβου καί πλούτου δώσω περικαλλέα ράβδον
χρυσείην τριπέτηλον, ακήριον ή σε φυλάξει
πάντας επικραίνουσα θεμούς επέων τε καί έργων
τών αγαθών όσα φημί δαήμεναι εκ Διός ομφής.
μαντείην δέ φέριστε διοτρεφές ήν ερεείνεις
ούτε σε θέσφατόν εστι δαήμεναι ούτε τιν' άλλον
αθανάτων: τό γάρ οίδε Διός νόος: αυτάρ εγώ γε
πιστωθείς κατένευσα καί ώμοσα καρτερόν όρκον
μή τινα νόσφιν εμείο θεών αιειγενετάων
άλλον γ' είσεσθαι Ζηνός πυκινόφρονα βουλήν.
καί σύ κασίγνητε χρυσόρραπι μή με κέλευε
θέσφατα πιφαύσκειν όσα μήδεται ευρύοπα Ζεύς.
ανθρώπων δ' άλλον δηλήσομαι, άλλον ονήσω,
πολλά περιτροπέων αμεγάρτων φύλ' ανθρώπων.
καί μέν εμής ομφής απονήσεται ός τις άν έλθη
φωνή τ' ηδέ ποτήσι τεληέντων οιωνών:
ούτος εμής ομφής απονήσεται ουδ' απατήσω.
ός δέ κε μαψιλόγοισι πιθήσας οιωνοίσι
μαντείην εθέλησι παρέκ νόον εξερεείνειν
ημετέρην, νοέειν δέ θεών πλέον αιέν εόντων,
φήμ' αλίην οδόν είσιν, εγώ δέ κε δώρα δεχοίμην.
άλλο δέ τοι ερέω Μαίης ερικυδέος υιέ
καί Διός αιγιόχοιο, θεών εριούνιε δαίμον:
σεμναί γάρ τινες εισί κασίγνηται γεγαυίαι
παρθένοι ωκείησιν αγαλλόμεναι πτερύγεσσι
τρείς: κατά δέ κρατός πεπαλαγμέναι άλφιτα λευκά
οικία ναιετάουσιν υπό πτυχί Παρνησοίο
μαντείης απάνευθε διδάσκαλοι ήν επί βουσί
παίς έτ' εών μελέτησα: πατήρ δ' εμός ουκ αλέγιζεν.
εντεύθεν δή έπειτα ποτώμεναι άλλοτε άλλη
κηρία βόσκονται καί τε κραίνουσιν έκαστα.
αι δ' ότε μέν θυίωσιν εδηδυίαι μέλι χλωρόν
προφρονέως εθέλουσιν αληθείην αγορεύειν:
ήν δ' απονοσφισθώσι θεών ηδείαν εδωδήν
ψεύδονται δή έπειτα δι' αλλήλων δονέουσαι.
τάς τοι έπειτα δίδωμι, σύ δ' ατρεκέως ερεείνων
σήν αυτού φρένα τέρπε, καί ει βροτόν άνδρα δαείης
πολλάκι σής ομφής επακούσεται αί κε τύχησι.
ταύτ' έχε Μαιάδος υιέ καί αγραύλους έλικας βούς,
ίππους τ' αμφιπόλευε καί ημιόνους ταλαεργούς
καί χαροποίσι λέουσι καί αργιόδουσι σύεσσι
καί κυσί καί μήλοισιν, όσα τρέφει ευρεία χθών,
πάσι δ' επί προβάτοισιν ανάσσειν κύδιμον `Ερμήν,
οίον δ' εις 'Αΐδην τετελεσμένον άγγελον είναι,
ός τ' άδοτός περ εών δώσει γέρας ουκ ελάχιστον.
Ούτω Μαιάδος υιόν άναξ εφίλησεν 'Απόλλων
παντοίη φιλότητι, χάριν δ' επέθηκε Κρονίων.
πάσι δ' ό γε θνητοίσι καί αθανάτοισιν ομιλεί:
παύρα μέν ούν ονίνησι, τό δ' άκριτον ηπεροπεύει
νύκτα δι' ορφναίην φύλα θνητών ανθρώπων.
Καί σύ μέν ούτω χαίρε Διός καί Μαιάδος υιέ:
αυτάρ εγώ καί σείο καί άλλης μνήσομ' αοιδής. |
Μούσά μοι έννεπε έργα πολυχρύσου 'Αφροδίτης
Κύπριδος, ή τε θεοίσιν επί γλυκύν ίμερον ώρσε
καί τ' εδαμάσσατο φύλα καταθνητών ανθρώπων,
οιωνούς τε διιπετέας καί θηρία πάντα,
ημέν όσ' ήπειρος πολλά τρέφει ηδ' όσα πόντος:
πάσιν δ' έργα μέμηλεν εϋστεφάνου Κυθερείης.
τρισσάς δ' ου δύναται πεπιθείν φρένας ουδ' απατήσαι:
κούρην τ' αιγιόχοιο Διός γλαυκώπιν 'Αθήνην:
ου γάρ οι εύαδεν έργα πολυχρύσου 'Αφροδίτης,
αλλ' άρα οι πόλεμοί τε άδον καί έργον ''Αρηος,
υσμίναί τε μάχαι τε καί αγλαά έργ' αλεγύνειν.
πρώτη τέκτονας άνδρας επιχθονίους εδίδαξε
ποιήσαι σατίνας καί άρματα ποικίλα χαλκώ:
η δέ τε παρθενικάς απαλόχροας εν μεγάροισιν
αγλαά έργ' εδίδαξεν επί φρεσί θείσα εκάστη.
ουδέ ποτ' 'Αρτέμιδα χρυσηλάκατον κελαδεινήν
δάμναται εν φιλότητι φιλομμειδής 'Αφροδίτη:
καί γάρ τή άδε τόξα καί ούρεσι θήρας εναίρειν,
φόρμιγγές τε χοροί τε διαπρύσιοί τ' ολολυγαί
άλσεά τε σκιόεντα δικαίων τε πτόλις ανδρών.
ουδέ μέν αιδοίη κούρη άδεν έργ' 'Αφροδίτης
`Ιστίη, ήν πρώτην τέκετο Κρόνος αγκυλομήτης,
αύτις δ' οπλοτάτην, βουλή Διός αιγιόχοιο,
πότνιαν, ήν εμνώντο Ποσειδάων καί 'Απόλλων:
η δέ μάλ' ουκ έθελεν αλλά στερεώς απέειπεν,
ώμοσε δέ μέγαν όρκον, ό δή τετελεσμένος εστίν,
αψαμένη κεφαλής πατρός Διός αιγιόχοιο
παρθένος έσσεσθαι πάντ' ήματα, δία θεάων.
τή δέ πατήρ Ζεύς δώκε καλόν γέρας αντί γάμοιο,
καί τε μέσω οίκω κατ' άρ' έζετο πίαρ ελούσα.
πάσιν δ' εν νηοίσι θεών τιμάοχός εστι
καί παρά πάσι βροτοίσι θεών πρέσβειρα τέτυκται.
τάων ου δύναται πεπιθείν φρένας ουδ' απατήσαι:
τών δ' άλλων ού πέρ τι πεφυγμένον έστ' 'Αφροδίτην
ούτε θεών μακάρων ούτε θνητών ανθρώπων.
καί τε παρέκ Ζηνός νόον ήγαγε τερπικεραύνου,
ός τε μέγιστός τ' εστί, μεγίστης τ' έμμορε τιμής:
καί τε τού εύτε θέλοι πυκινάς φρένας εξαπαφούσα
ρηϊδίως συνέμιξε καταθνητήσι γυναιξίν
''Ηρης εκλελαθούσα κασιγνήτης αλόχου τε,
ή μέγα είδος αρίστη εν αθανάτησι θεήσι,
κυδίστην δ' άρα μιν τέκετο Κρόνος αγκυλομήτης
μήτηρ τε `Ρείη: Ζεύς δ' άφθιτα μήδεα ειδώς
αιδοίην άλοχον ποιήσατο κέδν' ειδυίαν.
Τή δέ καί αυτή Ζεύς γλυκύν ίμερον έμβαλε θυμώ
ανδρί καταθνητώ μιχθήμεναι, όφρα τάχιστα
μηδ' αυτή βροτέης ευνής αποεργμένη είη
καί ποτ' επευξαμένη είπη μετά πάσι θεοίσιν
ηδύ γελοιήσασα φιλομμειδής 'Αφροδίτη
ώς ρα θεούς συνέμιξε καταθνητήσι γυναιξί
καί τε καταθνητούς υιείς τέκον αθανάτοισιν,
ώς τε θεάς ανέμιξε καταθνητοίς ανθρώποις.
'Αγχίσεω δ' άρα οι γλυκύν ίμερον έμβαλε θυμώ,
ός τότ' εν ακροπόλοις όρεσιν πολυπιδάκου ''Ιδης
βουκολέεσκεν βούς δέμας αθανάτοισιν εοικώς.
τόν δή έπειτα ιδούσα φιλομμειδής 'Αφροδίτη
ηράσατ', εκπάγλως δέ κατά φρένας ίμερος είλεν.
ες Κύπρον δ' ελθούσα θυώδεα νηόν έδυνεν
ες Πάφον: ένθα δέ οι τέμενος βωμός τε θυώδης:
ένθ' ή γ' εισελθούσα θύρας επέθηκε φαεινάς.
ένθα δέ μιν Χάριτες λούσαν καί χρίσαν ελαίω
αμβρότω, οία θεούς επενήνοθεν αιέν εόντας,
αμβροσίω εδανώ, τό ρά οι τεθυωμένον ήεν.
εσσαμένη δ' εύ πάντα περί χροΐ είματα καλά
χρυσώ κοσμηθείσα φιλομμειδής 'Αφροδίτη
σεύατ' επί Τροίης προλιπούσ' ευώδεα Κύπρον
ύψι μετά νέφεσιν ρίμφα πρήσσουσα κέλευθον.
''Ιδην δ' ίκανεν πολυπίδακα, μητέρα θηρών,
βή δ' ιθύς σταθμοίο δι' ούρεος: οι δέ μετ' αυτήν
σαίνοντες πολιοί τε λύκοι χαροποί τε λέοντες
άρκτοι παρδάλιές τε θοαί προκάδων ακόρητοι
ήϊσαν: η δ' ορόωσα μετά φρεσί τέρπετο θυμόν
καί τοίς εν στήθεσσι βάλ' ίμερον, οι δ' άμα πάντες
σύνδυο κοιμήσαντο κατά σκιόεντας εναύλους.
αυτή δ' ες κλισίας ευποιήτους αφίκανε:
τόν δ' εύρε σταθμοίσι λελειμμένον οίον απ' άλλων
'Αγχίσην ήρωα θεών άπο κάλλος έχοντα.
οι δ' άμα βουσίν έποντο νομούς κάτα ποιήεντας
πάντες, ο δέ σταθμοίσι λελειμμένος οίος απ' άλλων
πωλείτ' ένθα καί ένθα διαπρύσιον κιθαρίζων.
στή δ' αυτού προπάροιθε Διός θυγάτηρ 'Αφροδίτη
παρθένω αδμήτη μέγεθος καί είδος ομοίη,
μή μιν ταρβήσειεν εν οφθαλμοίσι νοήσας.
'Αγχίσης δ' ορόων εφράζετο θαύμαινέν τε
είδός τε μέγεθος καί είματα σιγαλόεντα.
πέπλον μέν γάρ έεστο φαεινότερον πυρός αυγής,
είχε δ' επιγναμπτάς έλικας κάλυκάς τε φαεινάς,
όρμοι δ' αμφ' απαλή δειρή περικαλλέες ήσαν
καλοί χρύσειοι παμποίκιλοι: ως δέ σελήνη
στήθεσιν αμφ' απαλοίσιν ελάμπετο, θαύμα ιδέσθαι.
'Αγχίσην δ' έρος είλεν, έπος δέ μιν αντίον ηύδα:
Χαίρε άνασσ', ή τις μακάρων τάδε δώμαθ' ικάνεις,
''Αρτεμις ή Λητώ ηέ χρυσέη 'Αφροδίτη
ή Θέμις ηϋγενής ηέ γλαυκώπις 'Αθήνη
ή πού τις Χαρίτων δεύρ' ήλυθες, αί τε θεοίσι
πάσιν εταιρίζουσι καί αθάνατοι καλέονται,
ή τις νυμφάων αί τ' άλσεα καλά νέμονται,
ή νυμφών αί καλόν όρος τόδε ναιετάουσι
καί πηγάς ποταμών καί πίσεα ποιήεντα.
σοί δ' εγώ εν σκοπιή, περιφαινομένω ενί χώρω,
βωμόν ποιήσω, ρέξω δέ τοι ιερά καλά
ώρησιν πάσησι: σύ δ' εύφρονα θυμόν έχουσα
δός με μετά Τρώεσσιν αριπρεπέ' έμμεναι άνδρα,
ποίει δ' εισοπίσω θαλερόν γόνον, αυτάρ έμ' αυτόν
δηρόν εΰ ζώειν καί οράν φάος ηελίοιο
όλβιον εν λαοίς καί γήραος ουδόν ικέσθαι.
Τόν δ' ημείβετ' έπειτα Διός θυγάτηρ 'Αφροδίτη:
'Αγχίση, κύδιστε χαμαιγενέων ανθρώπων,
ού τίς τοι θεός ειμι: τί μ' αθανάτησιν εΐσκεις;
αλλά καταθνητή γε, γυνή δέ με γείνατο μήτηρ.
'Οτρεύς δ' εστί πατήρ όνομα κλυτός, εί που ακούεις,
ός πάσης Φρυγίης ευτειχήτοιο ανάσσει.
γλώσσαν δ' υμετέρην καί ημετέρην σάφα οίδα:
Τρωάς γάρ μεγάρω με τροφός τρέφεν, η δέ διά πρό
σμικρήν παίδ' ατίταλλε φίλης παρά μητρός ελούσα.
ώς δή τοι γλώσσάν γε καί υμετέρην εύ οίδα.
νύν δέ μ' ανήρπαξε χρυσόρραπις 'Αργειφόντης
εκ χορού 'Αρτέμιδος χρυσηλακάτου κελαδεινής.
πολλαί δέ νύμφαι καί παρθένοι αλφεσίβοιαι
παίζομεν, αμφί δ' όμιλος απείριτος εστεφάνωτο:
ένθεν μ' ήρπαξε χρυσόρραπις 'Αργειφόντης,
πολλά δ' έπ' ήγαγεν έργα καταθνητών ανθρώπων,
πολλήν δ' άκληρόν τε καί άκτιτον, ήν διά θήρες
ωμοφάγοι φοιτώσι κατά σκιόεντας εναύλους,
ουδέ ποσί ψαύσειν εδόκουν φυσιζόου αίης:
'Αγχίσεω δέ με φάσκε παραί λέχεσιν καλέεσθαι
κουριδίην άλοχον, σοί δ' αγλαά τέκνα τεκείσθαι.
αυτάρ επεί δή δείξε καί έφρασεν ή τοι ό γ' αύτις
αθανάτων μετά φύλ' απέβη κρατύς 'Αργειφόντης:
αυτάρ εγώ σ' ικόμην, κρατερή δέ μοι έπλετ' ανάγκη.
αλλά σε πρός Ζηνός γουνάζομαι ηδέ τοκήων
εσθλών: ου μέν γάρ κε κακοί τοιόνδε τέκοιεν:
αδμήτην μ' αγαγών καί απειρήτην φιλότητος
πατρί τε σώ δείξον καί μητέρι κεδνά ιδυίη
σοίς τε κασιγνήτοις οί τοι ομόθεν γεγάασιν:
ού σφιν αεικελίη νυός έσσομαι, αλλ' εικυία.
πέμψαι δ' άγγελον ώκα μετά Φρύγας αιολοπώλους
ειπείν πατρί τ' εμώ καί μητέρι κηδομένη περ:
οι δέ κέ τοι χρυσόν τε άλις εσθήτά θ' υφαντήν
πέμψουσιν, σύ δέ πολλά καί αγλαά δέχθαι άποινα.
ταύτα δέ ποιήσας δαίνυ γάμον ιμερόεντα
τίμιον ανθρώποισι καί αθανάτοισι θεοίσιν.
'`Ως ειπούσα θεά γλυκύν ίμερον έμβαλε θυμώ.
'Αγχίσην δ' έρος είλεν, έπος τ' έφατ' έκ τ' ονόμαζεν:
Ει μέν θνητή τ' εσσί, γυνή δέ σε γείνατο μήτηρ,
'Οτρεύς δ' εστί πατήρ όνομα κλυτός, ως αγορεύεις,
αθανάτου δέ έκητι διακτόρου ενθάδ' ικάνεις
`Ερμέω, εμή δ' άλοχος κεκλήσεαι ήματα πάντα:
ού τις έπειτα θεών ούτε θνητών ανθρώπων
ενθάδε με σχήσει πρίν σή φιλότητι μιγήναι
αυτίκα νύν: ουδ' εί κεν εκηβόλος αυτός 'Απόλλων
τόξου απ' αργυρέου προϊή βέλεα στονόεντα.
βουλοίμην κεν έπειτα, γύναι εικυία θεήσι,
σής ευνής επιβάς δύναι δόμον ''Αϊδος είσω.
'`Ως ειπών λάβε χείρα: φιλομμειδής δ' 'Αφροδίτη
έρπε μεταστρεφθείσα κατ' όμματα καλά βαλούσα
ες λέχος εύστρωτον, όθι περ πάρος έσκεν άνακτι
χλαίνησιν μαλακής εστρωμένον: αυτάρ ύπερθεν
άρκτων δέρματ' έκειτο βαρυφθόγγων τε λεόντων,
τούς αυτός κατέπεφνεν εν ούρεσιν υψηλοίσιν.
οι δ' επεί ούν λεχέων ευποιήτων επέβησαν,
κόσμον μέν οι πρώτον από χροός είλε φαεινόν,
πόρπας τε γναμπτάς θ' έλικας κάλυκάς τε καί όρμους.
λύσε δέ οι ζώνην ιδέ είματα σιγαλόεντα
έκδυε καί κατέθηκεν επί θρόνου αργυροήλου
'Αγχίσης: ο δ' έπειτα θεών ιότητι καί αίση
αθανάτη παρέλεκτο θεά βροτός, ου σάφα ειδώς.
'~Ημος δ' άψ εις αύλιν αποκλίνουσι νομήες
βούς τε καί ίφια μήλα νομών εξ ανθεμοέντων,
τήμος άρ' 'Αγχίση μέν επί γλυκύν ύπνον έχευε
νήδυμον, αυτή δέ χροΐ έννυτο είματα καλά.
εσσαμένη δ' εύ πάντα περί χροΐ δία θεάων
έστη άρα κλισίη, ευποιήτοιο μελάθρου
κύρε κάρη, κάλλος δέ παρειάων απέλαμπεν
άμβροτον, οίόν τ' εστίν εϋστεφάνου Κυθερείης.
εξ ύπνου τ' ανέγειρεν, έπος τ' έφατ' έκ τ' ονόμαζεν:
''Ορσεο Δαρδανίδη: τί νυ νήγρετον ύπνον ιαύεις;
καί φράσαι εί τοι ομοίη εγών ινδάλλομαι είναι
οίην δή με τό πρώτον εν οφθαλμοίσι νόησας;
'`Ως φάθ': ο δ' εξ ύπνοιο μάλ' εμμαπέως υπάκουσεν.
ως δέ ίδεν δειρήν τε καί όμματα κάλ' 'Αφροδίτης
τάρβησέν τε καί όσσε παρακλιδόν έτραπεν άλλη.
άψ δ' αύτις χλαίνη τε καλύψατο καλά πρόσωπα,
καί μιν λισσόμενος έπεα πτερόεντα προσηύδα:
Αυτίκα σ' ως τά πρώτα θεά ίδον οφθαλμοίσιν
έγνων ως θεός ήσθα: σύ δ' ου νημερτές έειπες.
αλλά σε πρός Ζηνός γουνάζομαι αιγιόχοιο
μή με ζώντ' αμενηνόν εν ανθρώποισιν εάσης
ναίειν, αλλ' ελέαιρ': επεί ου βιοθάλμιος ανήρ
γίγνεται ός τε θεαίς ευνάζεται αθανάτησι.
Τόν δ' ημείβετ' έπειτα Διός θυγάτηρ 'Αφροδίτη:
'Αγχίση, κύδιστε καταθνητών ανθρώπων,
θάρσει, μηδέ τι σήσι μετά φρεσί δείδιθι λίην:
ου γάρ τοί τι δέος παθέειν κακόν εξ εμέθεν γε
ουδ' άλλων μακάρων, επεί ή φίλος εσσί θεοίσι.
σοί δ' έσται φίλος υιός ός εν Τρώεσσιν ανάξει
καί παίδες παίδεσσι διαμπερές εκγεγάονται:
τώ δέ καί Αινείας όνομ' έσσεται ούνεκά μ' αινόν
έσχεν άχος ένεκα βροτού ανέρος έμπεσον ευνή:
αγχίθεοι δέ μάλιστα καταθνητών ανθρώπων
αιεί αφ' υμετέρης γενεής είδός τε φυήν τε.
ή τοι μέν ξανθόν Γανυμήδεα μητίετα Ζεύς
ήρπασεν όν διά κάλλος ίν' αθανάτοισι μετείη
καί τε Διός κατά δώμα θεοίς επιοινοχοεύοι,
θαύμα ιδείν, πάντεσσι τετιμένος αθανάτοισι,
χρυσέου εκ κρητήρος αφύσσων νέκταρ ερυθρόν.
Τρώα δέ πένθος άλαστον έχε φρένας, ουδέ τι ήδει
όππη οι φίλον υιόν ανήρπασε θέσπις άελλα:
τόν δή έπειτα γόασκε διαμπερές ήματα πάντα.
καί μιν Ζεύς ελέησε, δίδου δέ οι υίος άποινα
ίππους αρσίποδας, τοί τ' αθανάτους φορέουσι.
τούς οι δώρον έδωκεν έχειν: είπεν δέ έκαστα
Ζηνός εφημοσύνησι διάκτορος 'Αργειφόντης,
ως έοι αθάνατος καί αγήρως ίσα θεοίσιν.
αυτάρ επεί δή Ζηνός ό γ' έκλυεν αγγελιάων
ουκέτ' έπειτα γόασκε, γεγήθει δέ φρένας ένδον,
γηθόσυνος δ' ίπποισιν αελλοπόδεσσιν οχείτο.
ώς δ' αύ Τιθωνόν χρυσόθρονος ήρπασεν 'Ηώς
υμετέρης γενεής επιείκελον αθανάτοισι.
βή δ' ίμεν αιτήσουσα κελαινεφέα Κρονίωνα
αθάνατόν τ' είναι καί ζώειν ήματα πάντα:
τή δέ Ζεύς επένευσε καί εκρήηνεν εέλδωρ.
νηπίη, ουδ' ενόησε μετά φρεσί πότνια 'Ηώς
ήβην αιτήσαι, ξύσαί τ' άπο γήρας ολοιόν.
τόν δ' ή τοι είως μέν έχεν πολυήρατος ήβη,
'Ηοί τερπόμενος χρυσοθρόνω ηριγενείη
ναίε παρ' 'Ωκεανοίο ροής επί πείρασι γαίης:
αυτάρ επεί πρώται πολιαί κατέχυντο έθειραι
καλής εκ κεφαλής ευηγενέος τε γενείου,
τού δ' ή τοι ευνής μέν απείχετο πότνια 'Ηώς,
αυτόν δ' αύτ' ατίταλλεν ενί μεγάροισιν έχουσα
σίτω τ' αμβροσίη τε καί είματα καλά διδούσα.
αλλ' ότε δή πάμπαν στυγερόν κατά γήρας έπειγεν
ουδέ τι κινήσαι μελέων δύνατ' ουδ' αναείραι,
ήδε δέ οι κατά θυμόν αρίστη φαίνετο βουλή:
εν θαλάμω κατέθηκε, θύρας δ' επέθηκε φαεινάς.
τού δ' ή τοι φωνή ρεί άσπετος, ουδέ τι κίκυς
έσθ' οίη πάρος έσκεν ενί γναμπτοίσι μέλεσσιν.
ουκ άν εγώ γε σέ τοίον εν αθανάτοισιν ελοίμην
αθάνατόν τ' είναι καί ζώειν ήματα πάντα.
αλλ' ει μέν τοιούτος εών είδός τε δέμας τε
ζώοις, ημέτερός τε πόσις κεκλημένος είης,
ουκ άν έπειτά μ' άχος πυκινάς φρένας αμφικαλύπτοι.
νύν δέ σε μέν τάχα γήρας ομοίιον αμφικαλύψει
νηλειές, τό τ' έπειτα παρίσταται ανθρώποισιν,
ουλόμενον καματηρόν, ό τε στυγέουσι θεοί περ.
αυτάρ εμοί μέγ' όνειδος εν αθανάτοισι θεοίσιν
έσσεται ήματα πάντα διαμπερές είνεκα σείο,
οί πρίν εμούς οάρους καί μήτιας, αίς ποτε πάντας
αθανάτους συνέμιξα καταθνητήσι γυναιξί,
τάρβεσκον: πάντας γάρ εμόν δάμνασκε νόημα.
νύν δέ δή ουκέτι μοι στόμα χείσεται εξονομήναι
τούτο μετ' αθανάτοισιν, επεί μάλα πολλόν αάσθην
σχέτλιον ουκ ονοταστόν, απεπλάγχθην δέ νόοιο,
παίδα δ' υπό ζώνη εθέμην βροτώ ευνηθείσα.
τόν μέν επήν δή πρώτον ίδη φάος ηελίοιο,
νύμφαι μιν θρέψουσιν ορεσκώοι βαθύκολποι,
αί τόδε ναιετάουσιν όρος μέγα τε ζάθεόν τε:
αί ρ' ούτε θνητοίς ούτ' αθανάτοισιν έπονται:
δηρόν μέν ζώουσι καί άμβροτον είδαρ έδουσι,
καί τε μετ' αθανάτοισι καλόν χορόν ερρώσαντο.
τήσι δέ Σειληνοί τε καί εύσκοπος 'Αργειφόντης
μίσγοντ' εν φιλότητι μυχώ σπείων εροέντων.
τήσι δ' άμ' ή ελάται ηέ δρύες υψικάρηνοι
γεινομένησιν έφυσαν επί χθονί βωτιανείρη
καλαί τηλεθάουσαι εν ούρεσιν υψηλοίσιν.
εστάσ' ηλίβατοι, τεμένη δέ ε κικλήσκουσιν
αθανάτων: τάς δ' ού τι βροτοί κείρουσι σιδήρω.
αλλ' ότε κεν δή μοίρα παρεστήκη θανάτοιο
αζάνεται μέν πρώτον επί χθονί δένδρεα καλά,
φλοιός δ' αμφιπεριφθινύθει, πίπτουσι δ' άπ' όζοι,
τών δέ χ' ομού ψυχή λείποι φάος ηελίοιο.
αι μέν εμόν θρέψουσι παρά σφίσιν υιόν έχουσαι.
τόν μέν επήν δή πρώτον έλη πολυήρατος ήβη
άξουσίν σοι δεύρο θεαί, δείξουσί τε παίδα:
σοί δ' εγώ, όφρα κε ταύτα μετά φρεσί πάντα διέλθω,
ες πέμπτον έτος αύτις ελεύσομαι υιόν άγουσα.
τόν μέν επήν δή πρώτον ίδης θάλος οφθαλμοίσι,
γηθήσεις ορόων: μάλα γάρ θεοείκελος έσται:
άξεις δ' αυτίκα νιν ποτί ''Ιλιον ηνεμόεσσαν.
ήν δέ τις είρηταί σε καταθνητών ανθρώπων
ή τις σοί φίλον υιόν υπό ζώνη θέτο μήτηρ,
τώ δέ σύ μυθείσθαι μεμνημένος ώς σε κελεύω:
φασίν τοι νύμφης καλυκώπιδος έκγονον είναι
αί τόδε ναιετάουσιν όρος καταειμένον ύλη.
ει δέ κεν εξείπης καί επεύξεαι άφρονι θυμώ
εν φιλότητι μιγήναι εϋστεφάνω Κυθερείη,
Ζεύς σε χολωσάμενος βαλέει ψολόεντι κεραυνώ.
είρηταί τοι πάντα: σύ δέ φρεσί σήσι νοήσας
ίσχεο μηδ' ονόμαινε, θεών δ' εποπίζεο μήνιν.
'`Ως ειπούσ' ήϊξε πρός ουρανόν ηνεμόεντα.
Χαίρε θεά Κύπροιο εϋκτιμένης μεδέουσα:
σεύ δ' εγώ αρξάμενος μεταβήσομαι άλλον ες ύμνον. |
