|
Μνήσομαι ουδέ λάθωμαι 'Απόλλωνος εκάτοιο,
όν τε θεοί κατά δώμα Διός τρομέουσιν ιόντα:
καί ρά τ' αναΐσσουσιν επί σχεδόν ερχομένοιο
πάντες αφ' εδράων, ότε φαίδιμα τόξα τιταίνει.
Λητώ δ' οίη μίμνε παραί Διί τερπικεραύνω,
ή ρα βιόν τ' εχάλασσε καί εκλήϊσε φαρέτρην,
καί οι απ' ιφθίμων ώμων χείρεσσιν ελούσα
τόξον ανεκρέμασε πρός κίονα πατρός εοίο
πασσάλου εκ χρυσέου: τόν δ' εις θρόνον είσεν άγουσα.
τώ δ' άρα νέκταρ έδωκε πατήρ δέπαϊ χρυσείω
δεικνύμενος φίλον υιόν, έπειτα δέ δαίμονες άλλοι
ένθα καθίζουσιν: χαίρει δέ τε πότνια Λητώ,
ούνεκα τοξοφόρον καί καρτερόν υιόν έτικτεν.
χαίρε μάκαιρ' ώ Λητοί, επεί τέκες αγλαά τέκνα
'Απόλλωνά τ' άνακτα καί ''Αρτεμιν ιοχέαιραν,
τήν μέν εν 'Ορτυγίη, τόν δέ κραναή ενί Δήλω,
κεκλιμένη πρός μακρόν όρος καί Κύνθιον όχθον,
αγχοτάτω φοίνικος υπ' 'Ινωποίο ρεέθροις.
Πώς τάρ σ' υμνήσω πάντως εύυμνον εόντα;
πάντη γάρ τοι, Φοίβε, νομός βεβλήαται ωδής,
ημέν αν' ήπειρον πορτιτρόφον ηδ' ανά νήσους.
πάσαι δέ σκοπιαί τοι άδον καί πρώονες άκροι
υψηλών ορέων ποταμοί θ' άλα δέ προρέοντες,
ακταί τ' εις άλα κεκλιμέναι λιμένες τε θαλάσσης.
ή ώς σε πρώτον Λητώ τέκε χάρμα βροτοίσι,
κλινθείσα πρός Κύνθου όρος κραναή ενί νήσω
Δήλω εν αμφιρύτη; εκάτερθε δέ κύμα κελαινόν
εξήει χέρσον δέ λιγυπνοίοις ανέμοισιν:
ένθεν απορνύμενος πάσι θνητοίσιν ανάσσεις.
όσσους Κρήτη τ' εντός έχει καί δήμος 'Αθηνών
νήσός τ' Αιγίνη ναυσικλειτή τ' Εύβοια
Αιγαί τ' Ειρεσίαι τε καί αγχιάλη Πεπάρηθος
Θρηΐκιός τ' 'Αθόως καί Πηλίου άκρα κάρηνα
Θρηϊκίη τε Σάμος ''Ιδης τ' όρεα σκιόεντα
Σκύρος καί Φώκαια καί Αυτοκάνης όρος αιπύ
''Ιμβρος τ' ευκτιμένη καί Λήμνος αμιχθαλόεσσα
Λέσβος τ' ηγαθέη Μάκαρος έδος Αιολίωνος
καί Χίος, ή νήσων λιπαρωτάτη ειν αλί κείται,
παιπαλόεις τε Μίμας καί Κωρύκου άκρα κάρηνα
καί Κλάρος αιγλήεσσα καί Αισαγέης όρος αιπύ
καί Σάμος υδρηλή Μυκάλης τ' αιπεινά κάρηνα
Μίλητός τε Κόως τε, πόλις Μερόπων ανθρώπων,
καί Κνίδος αιπεινή καί Κάρπαθος ηνεμόεσσα
Νάξος τ' ηδέ Πάρος `Ρήναιά τε πετρήεσσα,
τόσσον έπ' ωδίνουσα `Εκηβόλον ίκετο Λητώ,
εί τίς οι γαιέων υιεί θέλοι οικία θέσθαι.
αι δέ μάλ' ετρόμεον καί εδείδισαν, ουδέ τις έτλη
Φοίβον δέξασθαι καί πιοτέρη περ εούσα
πρίν γ' ότε δή ρ' επί Δήλου εβήσετο πότνια Λητώ,
καί μιν ανειρομένη έπεα πτερόεντα προσηύδα:
Δήλ' ει γάρ κ' εθέλοις έδος έμμεναι υίος εμοίο
Φοίβου 'Απόλλωνος, θέσθαι τ' ένι πίονα νηόν:
άλλος δ' ού τις σείό ποθ' άψεται, ουδέ σε λήσει,
ουδ' εύβων σέ γ' έσεσθαι οΐομαι ούτ' εύμηλον,
ουδέ τρύγην οίσεις, ούτ' άρ φυτά μυρία φύσεις.
αι δέ κ' 'Απόλλωνος εκαέργου νηόν έχησθα,
άνθρωποί τοι πάντες αγινήσουσ' εκατόμβας
ενθάδ' αγειρόμενοι, κνίση δέ τοι άσπετος αιεί
δημού αναΐξει, βοσκήσεις θ' οί κέ σ' έχωσι
χειρός απ' αλλοτρίης, επεί ού τοι πίαρ υπ' ούδας.
'`Ως φάτο: χαίρε δέ Δήλος, αμειβομένη δέ προσηύδα:
Λητοί κυδίστη θύγατερ μεγάλου Κοίοιο,
ασπασίη κεν εγώ γε γονήν εκάτοιο άνακτος
δεξαίμην: αινώς γάρ ετήτυμόν ειμι δυσηχής
ανδράσιν, ώδε δέ κεν περιτιμήεσσα γενοίμην.
αλλά τόδε τρομέω Λητοί έπος, ουδέ σε κεύσω:
λίην γάρ τινά φασιν ατάσθαλον 'Απόλλωνα
έσσεσθαι, μέγα δέ πρυτανευσέμεν αθανάτοισι
καί θνητοίσι βροτοίσιν επί ζείδωρον άρουραν.
τώ ρ' αινώς δείδοικα κατά φρένα καί κατά θυμόν
μή οπότ' άν τό πρώτον ίδη φάος ηελίοιο
νήσον ατιμήσας, επεί ή κραναήπεδός ειμι,
ποσσί καταστρέψας ώση αλός εν πελάγεσσιν.
ένθ' εμέ μέν μέγα κύμα κατά κρατός άλις αιεί
κλύσσει, ο δ' άλλην γαίαν αφίξεται ή κεν άδη οι
τεύξασθαι νηόν τε καί άλσεα δενδρήεντα:
πουλύποδες δ' εν εμοί θαλάμας φώκαί τε μέλαιναι
οικία ποιήσονται ακηδέα χήτεϊ λαών:
αλλ' εί μοι τλαίης γε θεά μέγαν όρκον ομόσσαι,
ενθάδε μιν πρώτον τεύξειν περικαλλέα νηόν
έμμεναι ανθρώπων χρηστήριον, αυτάρ έπειτα
πάντας επ' ανθρώπους, επεί ή πολυώνυμος έσται.
'`Ως άρ' έφη: Λητώ δέ θεών μέγαν όρκον όμοσσεν:
ίστω νύν τάδε γαία καί ουρανός ευρύς ύπερθεν
καί τό κατειβόμενον Στυγός ύδωρ, ός τε μέγιστος
όρκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι θεοίσιν:
ή μήν Φοίβου τήδε θυώδης έσσεται αιεί
βωμός καί τέμενος, τίσει δέ σέ γ' έξοχα πάντων.
Αυτάρ επεί ρ' όμοσέν τε τελεύτησέν τε τόν όρκον,
Δήλος μέν μάλα χαίρε γόνω εκάτοιο άνακτος,
Λητώ δ' εννήμάρ τε καί εννέα νύκτας αέλπτοις
ωδίνεσσι πέπαρτο. θεαί δ' έσαν ένδοθι πάσαι
όσσαι άρισται έσαν, Διώνη τε `Ρείη τε
'Ιχναίη τε Θέμις καί αγάστονος 'Αμφιτρίτη,
άλλαι τ' αθάναται, νόσφιν λευκωλένου ''Ηρης:
ήστο γάρ εν μεγάροισι Διός νεφεληγερέταο.
μούνη δ' ουκ επέπυστο μογοστόκος Ειλείθυια:
ήστο γάρ άκρω 'Ολύμπω υπό χρυσέοισι νέφεσσιν
''Ηρης φραδμοσύνης λευκωλένου, ή μιν έρυκε
ζηλοσύνη ό τ' άρ' υιόν αμύμονά τε κρατερόν τε
Λητώ τέξεσθαι καλλιπλόκαμος τότ' έμελλεν.
Αι δ' '~Ιριν προύπεμψαν εϋκτιμένης από νήσου
αξέμεν Ειλείθυιαν, υποσχόμεναι μέγαν όρμον
χρυσείοισι λίνοισιν εερμένον εννεάπηχυν:
νόσφιν δ' ήνωγον καλέειν λευκωλένου ''Ηρης
μή μιν έπειτ' επέεσσιν αποστρέψειεν ιούσαν.
αυτάρ επεί τό γ' άκουσε ποδήνεμος ωκέα '~Ιρις
βή ρα θέειν, ταχέως δέ διήνυσε πάν τό μεσηγύ.
αυτάρ επεί ρ' ίκανε θεών έδος αιπύν ''Ολυμπον
αυτίκ' άρ' Ειλείθυιαν από μεγάροιο θύραζε
εκπροκαλεσσαμένη έπεα πτερόεντα προσηύδα
πάντα μάλ' ως επέτελλον 'Ολύμπια δώματ' έχουσαι.
τή δ' άρα θυμόν έπειθεν ενί στήθεσσι φίλοισι,
βάν δέ ποσί τρήρωσι πελειάσιν ίθμαθ' ομοίαι.
εύτ' επί Δήλου έβαινε μογοστόκος Ειλείθυια,
τήν τότε δή τόκος είλε, μενοίνησεν δέ τεκέσθαι.
αμφί δέ φοίνικι βάλε πήχεε, γούνα δ' έρεισε
λειμώνι μαλακώ, μείδησε δέ γαί' υπένερθεν:
εκ δ' έθορε πρό φόως δέ, θεαί δ' ολόλυξαν άπασαι.
ένθα σέ ήϊε Φοίβε θεαί λόον ύδατι καλώ
αγνώς καί καθαρώς, σπάρξαν δ' εν φάρεϊ λευκώ
λεπτώ νηγατέω: περί δέ χρύσεον στρόφον ήκαν.
ουδ' άρ' 'Απόλλωνα χρυσάορα θήσατο μήτηρ,
αλλά Θέμις νέκταρ τε καί αμβροσίην ερατεινήν
αθανάτησιν χερσίν επήρξατο: χαίρε δέ Λητώ
ούνεκα τοξοφόρον καί καρτερόν υιόν έτικτεν.
Αυτάρ επεί δή Φοίβε κατέβρως άμβροτον είδαρ,
ού σέ γ' έπειτ' ίσχον χρύσεοι στρόφοι ασπαίροντα,
ουδ' έτι δεσμά σ' έρυκε, λύοντο δέ πείρατα πάντα.
αυτίκα δ' αθανάτησι μετηύδα Φοίβος 'Απόλλων:
είη μοι κίθαρίς τε φίλη καί καμπύλα τόξα,
χρήσω δ' ανθρώποισι Διός νημερτέα βουλήν.
'`Ως ειπών εβίβασκεν από χθονός ευρυοδείης
Φοίβος ακερσεκόμης εκατηβόλος: αι δ' άρα πάσαι
θάμβεον αθάναται, χρυσώ δ' άρα Δήλος άπασα
#10 βεβρίθει καθορώσα Διός Λητούς τε γενέθλην,
#10 γηθοσύνη ότι μιν θεός είλετο οικία θέσθαι
#10 νήσων ηπείρου τε, φίλησε δέ κηρόθι μάλλον.
. ήνθησ' ως ότε τε ρίον ούρεος άνθεσιν ύλης.
Αυτός δ' αργυρότοξε άναξ εκατηβόλ' ''Απολλον,
άλλοτε μέν τ' επί Κύνθου εβήσαο παιπαλόεντος,
άλλοτε δ' άν νήσους τε καί ανέρας ηλάσκαζες.
πολλοί τοι νηοί τε καί άλσεα δενδρήεντα,
πάσαι δέ σκοπιαί τε φίλαι καί πρώονες άκροι
υψηλών ορέων, ποταμοί θ' άλα δέ προρέοντες:
αλλά σύ Δήλω Φοίβε μάλιστ' επιτέρπεαι ήτορ,
ένθα τοι ελκεχίτωνες 'Ιάονες ηγερέθονται
αυτοίς σύν παίδεσσι καί αιδοίης αλόχοισιν.
οι δέ σε πυγμαχίη τε καί ορχηθμώ καί αοιδή
μνησάμενοι τέρπουσιν όταν στήσωνται αγώνα.
φαίη κ' αθανάτους καί αγήρως έμμεναι αιεί
ός τότ' επαντιάσει' ότ' 'Ιάονες αθρόοι είεν:
πάντων γάρ κεν ίδοιτο χάριν, τέρψαιτο δέ θυμόν
άνδρας τ' εισορόων καλλιζώνους τε γυναίκας
νήάς τ' ωκείας ηδ' αυτών κτήματα πολλά.
πρός δέ τόδε μέγα θαύμα, όου κλέος ούποτ' ολείται,
κούραι Δηλιάδες `Εκατηβελέταο θεράπναι:
αί τ' επεί άρ πρώτον μέν 'Απόλλων' υμνήσωσιν,
αύτις δ' αύ Λητώ τε καί ''Αρτεμιν ιοχέαιραν,
μνησάμεναι ανδρών τε παλαιών ηδέ γυναικών
ύμνον αείδουσιν, θέλγουσι δέ φύλ' ανθρώπων.
πάντων δ' ανθρώπων φωνάς καί κρεμβαλιαστύν
μιμείσθ' ίσασιν: φαίη δέ κεν αυτός έκαστος
φθέγγεσθ': ούτω σφιν καλή συνάρηρεν αοιδή.
αλλ' άγεθ' ιλήκοι μέν 'Απόλλων 'Αρτέμιδι ξύν,
χαίρετε δ' υμείς πάσαι: εμείο δέ καί μετόπισθε
μνήσασθ', οππότε κέν τις επιχθονίων ανθρώπων
ενθάδ' ανείρηται ξείνος ταλαπείριος ελθών:
ώ κούραι, τίς δ' ύμμιν ανήρ ήδιστος αοιδών
ενθάδε πωλείται, καί τέω τέρπεσθε μάλιστα;
υμείς δ' εύ μάλα πάσαι υποκρίνασθ' αμφ' ημέων:
τυφλός ανήρ, οικεί δέ Χίω ένι παιπαλοέσση,
τού πάσαι μετόπισθεν αριστεύουσιν αοιδαί.
ημείς δ' υμέτερον κλέος οίσομεν όσσον επ' αίαν
ανθρώπων στρεφόμεσθα πόλεις εύ ναιεταώσας:
οι δ' επί δή πείσονται, επεί καί ετήτυμόν εστιν.
αυτάρ εγών ου λήξω εκηβόλον 'Απόλλωνα
υμνέων αργυρότοξον όν ηΰκομος τέκε Λητώ.
ώ άνα, καί Λυκίην καί Μηονίην ερατεινήν
καί Μίλητον έχεις έναλον πόλιν ιμερόεσσαν,
αυτός δ' αύ Δήλοιο περικλύστου μέγ' ανάσσεις.
είσι δέ φορμίζων Λητούς ερικυδέος υιός
φόρμιγγι γλαφυρή πρός Πυθώ πετρήεσσαν,
άμβροτα είματ' έχων τεθυωμένα: τοίο δέ φόρμιγξ
χρυσέου υπό πλήκτρου καναχήν έχει ιμερόεσσαν.
ένθεν δέ πρός ''Ολυμπον από χθονός ώς τε νόημα
είσι Διός πρός δώμα θεών μεθ' ομήγυριν άλλων:
αυτίκα δ' αθανάτοισι μέλει κίθαρις καί αοιδή.
Μούσαι μέν θ' άμα πάσαι αμειβόμεναι οπί καλή
υμνεύσίν ρα θεών δώρ' άμβροτα ηδ' ανθρώπων
τλημοσύνας, όσ' έχοντες υπ' αθανάτοισι θεοίσι
ζώουσ' αφραδέες καί αμήχανοι, ουδέ δύνανται
ευρέμεναι θανάτοιό τ' άκος καί γήραος άλκαρ:
αυτάρ εϋπλόκαμοι Χάριτες καί εΰφρονες '~Ωραι
`Αρμονίη θ' ''Ηβη τε Διός θυγάτηρ τ' 'Αφροδίτη
ορχεύντ' αλλήλων επί καρπώ χείρας έχουσαι:
τήσι μέν ούτ' αισχρή μεταμέλπεται ούτ' ελάχεια,
αλλά μάλα μεγάλη τε ιδείν καί είδος αγητή
''Αρτεμις ιοχέαιρα ομότροφος 'Απόλλωνι.
εν δ' αύ τήσιν ''Αρης καί εΰσκοπος 'Αργειφόντης
παίζουσ': αυτάρ ο Φοίβος 'Απόλλων εγκιθαρίζει
καλά καί ύψι βιβάς, αίγλη δέ μιν αμφιφαείνει
μαρμαρυγαί τε ποδών καί εϋκλώστοιο χιτώνος.
οι δ' επιτέρπονται θυμόν μέγαν εισορόωντες
Λητώ τε χρυσοπλόκαμος καί μητίετα Ζεύς
υία φίλον παίζοντα μετ' αθανάτοισι θεοίσι.
πώς τ' άρ σ' υμνήσω πάντως εύυμνον εόντα;
ηέ σ' ενί μνηστήσιν αείδω καί φιλότητι
όππως μνωόμενος έκιες 'Αζαντίδα κούρην
''Ισχυ' άμ' αντιθέω 'Ελατιονίδη ευίππω;
ή άμα Φόρβαντι Τριοπέω γένος, ή άμ' 'Ερευθεί;
ή άμα Λευκίππω καί Λευκίπποιο δάμαρτι
πεζός, ο δ' ίπποισιν; ου μήν Τρίοπός γ' ενέλειπεν.
ή ως τό πρώτον χρηστήριον ανθρώποισι
ζητεύων κατά γαίαν έβης εκατηβόλ' ''Απολλον;
Πιερίην μέν πρώτον απ' Ουλύμποιο κατήλθες:
Λέκτον τ' ημαθόεντα παρέστιχες ηδ' Αινιήνας
καί διά Περραιβούς: τάχα δ' εις 'Ιαωλκόν ίκανες,
Κηναίου τ' επέβης ναυσικλείτης Ευβοίης:
στής δ' επί Ληλάντω πεδίω, τό τοι ουχ άδε θυμώ
τεύξασθαι νηόν τε καί άλσεα δενδρήεντα.
ένθεν δ' Εύριπον διαβάς εκατηβόλ' ''Απολλον
βής αν' όρος ζάθεον χλωρόν: τάχα δ' ίξες απ' αυτού
ες Μυκαλησσόν ιών καί Τευμησσόν λεχεποίην.
Θήβης δ' εισαφίκανες έδος καταειμένον ύλη:
ου γάρ πώ τις έναιε βροτών ιερή ενί Θήβη,
ουδ' άρα πω τότε γ' ήσαν αταρπιτοί ουδέ κέλευθοι
Θήβης άμ πεδίον πυρηφόρον, αλλ' έχεν ύλη.
ένθεν δέ προτέρω έκιες εκατηβόλ' ''Απολλον,
'Ογχηστόν δ' ίξες Ποσιδήϊον αγλαόν άλσος:
ένθα νεοδμής πώλος αναπνέει αχθόμενός περ
έλκων άρματα καλά, χαμαί δ' ελατήρ αγαθός περ
εκ δίφροιο θορών οδόν έρχεται: οι δέ τέως μέν
κείν' όχεα κροτέουσιν ανακτορίην αφιέντες.
ει δέ κεν άρματ' αγήσιν εν άλσεϊ δενδρήεντι,
ίππους μέν κομέουσι, τά δέ κλίναντες εώσιν:
ώς γάρ τά πρώτισθ' οσίη γένεθ': οι δέ άνακτι
εύχονται, δίφρον δέ θεού τότε μοίρα φυλάσσει.
ένθεν δέ προτέρω έκιες εκατηβόλ' ''Απολλον:
Κηφισόν δ' άρ' έπειτα κιχήσαο καλλιρέεθρον,
ός τε Λιλαίηθεν προχέει καλλίρροον ύδωρ:
τόν διαβάς `Εκάεργε καί 'Ωκαλέην πολύπυργον
ένθεν άρ' εις `Αλίαρτον αφίκεο ποιήεντα.
βής δ' επί Τελφούσης: τόθι τοι άδε χώρος απήμων
τεύξασθαι νηόν τε καί άλσεα δενδρήεντα.
στής δέ μάλ' άγχ' αυτής καί μιν πρός μύθον έειπες:
Τελφούσ' ενθάδε δή φρονέω περικαλλέα νηόν
ανθρώπων τεύξαι χρηστήριον, οί τέ μοι αιεί
ενθάδ' αγινήσουσι τεληέσσας εκατόμβας,
ημέν όσοι Πελοπόννησον πίειραν έχουσιν
ηδ' όσοι Ευρώπην τε καί αμφιρύτους κάτα νήσους,
χρησόμενοι: τοίσιν δέ τ' εγώ νημερτέα βουλήν
πάσι θεμιστεύοιμι χρέων ενί πίονι νηώ.
'`Ως ειπών διέθηκε θεμείλια Φοίβος 'Απόλλων
ευρέα καί μάλα μακρά διηνεκές: η δέ ιδούσα
Τελφούσα κραδίην εχολώσατο είπέ τε μύθον:
Φοίβε άναξ εκάεργε έπος τί τοι εν φρεσί θήσω,
ενθάδ' επεί φρονέεις τεύξαι περικαλλέα νηόν
έμμεναι ανθρώποις χρηστήριον, οι δέ τοι αιεί
ενθάδ' αγινήσουσι τεληέσσας εκατόμβας:
αλλ' έκ τοι ερέω, σύ δ' ενί φρεσί βάλλεο σήσι:
πημανέει σ' αιεί κτύπος ίππων ωκειάων
αρδόμενοί τ' ουρήες εμών ιερών από πηγέων:
ένθα τις ανθρώπων βουλήσεται εισοράασθαι
άρματά τ' ευποίητα καί ωκυπόδων κτύπον ίππων
ή νηόν τε μέγαν καί κτήματα πόλλ' ενεόντα.
αλλ' ει δή τι πίθοιο, σύ δέ κρείσσων καί αρείων
εσσί άναξ εμέθεν, σεύ δέ σθένος εστί μέγιστον:
εν Κρίση ποίησαι υπό πτυχί Παρνησοίο.
ένθ' ούθ' άρματα καλά δονήσεται, ούτε τοι ίππων
ωκυπόδων κτύπος έσται εΰδμητον περί βωμόν.
αλλά τοι ώς προσάγοιεν 'Ιηπαιήονι δώρα
ανθρώπων κλυτά φύλα, σύ δέ φρένας αμφιγεγηθώς
δέξαι' ιερά καλά περικτιόνων ανθρώπων.
'`Ως ειπούσ' `Εκάτου πέπιθε φρένας, όφρα οι αυτή
Τελφούση κλέος είη επί χθονί μηδ' `Εκάτοιο.
ένθεν δέ προτέρω έκιες εκατηβόλ' ''Απολλον,
ίξες δ' ες Φλεγύων ανδρών πόλιν υβριστάων,
οί Διός ουκ αλέγοντες επί χθονί ναιετάασκον
εν καλή βήσση Κηφισίδος εγγύθι λίμνης.
ένθεν καρπαλίμως προσέβης πρός δειράδα θύων,
ίκεο δ' ες Κρίσην υπό Παρνησόν νιφόεντα
κνημόν πρός ζέφυρον τετραμμένον, αυτάρ ύπερθεν
πέτρη επικρέμαται, κοίλη δ' υποδέδρομε βήσσα
τρηχεί': ένθα άναξ τεκμήρατο Φοίβος 'Απόλλων
νηόν ποιήσασθαι επήρατον είπέ τε μύθον:
ενθάδε δή φρονέω τεύξειν περικαλλέα νηόν
έμμεναι ανθρώποις χρηστήριον οί τέ μοι αιεί
ενθάδ' αγινήσουσι τεληέσσας εκατόμβας,
ημέν όσοι Πελοπόννησον πίειραν έχουσιν,
ηδ' όσοι Ευρώπην τε καί αμφιρύτους κατά νήσους,
χρησόμενοι: τοίσιν δ' άρ' εγώ νημερτέα βουλήν
πάσι θεμιστεύοιμι χρέων ενί πίονι νηώ.
'`Ως ειπών διέθηκε θεμείλια Φοίβος 'Απόλλων
ευρέα καί μάλα μακρά διηνεκές: αυτάρ επ' αυτοίς
λάϊνον ουδόν έθηκε Τροφώνιος ηδ' 'Αγαμήδης
υιέες 'Εργίνου, φίλοι αθανάτοισι θεοίσιν:
αμφί δέ νηόν ένασσαν αθέσφατα φύλ' ανθρώπων
κτιστοίσιν λάεσσιν αοίδιμον έμμεναι αιεί.
αγχού δέ κρήνη καλλίρροος ένθα δράκαιναν
κτείνεν άναξ Διός υιός από κρατεροίο βιοίο
ζατρεφέα μεγάλην τέρας άγριον, ή κακά πολλά
ανθρώπους έρδεσκεν επί χθονί, πολλά μέν αυτούς
πολλά δέ μήλα ταναύποδ' επεί πέλε πήμα δαφοινόν.
καί ποτε δεξαμένη χρυσοθρόνου έτρεφεν ''Ηρης
δεινόν τ' αργαλέον τε Τυφάονα πήμα βροτοίσιν,
όν ποτ' άρ' ''Ηρη έτικτε χολωσαμένη Διί πατρί
ηνίκ' άρα Κρονίδης ερικυδέα γείνατ' 'Αθήνην
εν κορυφή: η δ' αίψα χολώσατο πότνια ''Ηρη
ηδέ καί αγρομένοισι μετ' αθανάτοισιν έειπε:
κέκλυτέ μευ πάντες τε θεοί πάσαί τε θέαιναι,
ως έμ' ατιμάζειν άρχει νεφεληγερέτα Ζεύς
πρώτος, επεί μ' άλοχον ποιήσατο κέδν' ειδυίαν:
καί νύν νόσφιν εμείο τέκε γλαυκώπιν 'Αθήνην,
ή πάσιν μακάρεσσι μεταπρέπει αθανάτοισιν:
αυτάρ ό γ' ηπεδανός γέγονεν μετά πάσι θεοίσι
παίς εμός ''Ηφαιστος ρικνός πόδας όν τέκον αυτή
ρίψ' ανά χερσίν ελούσα καί έμβαλον ευρέϊ πόντω:
αλλά ε Νηρήος θυγάτηρ Θέτις αργυρόπεζα
δέξατο καί μετά ήσι κασιγνήτησι κόμισσεν:
ως όφελ' άλλο θεοίσι χαρίσσασθαι μακάρεσσι.
σχέτλιε ποικιλομήτα τί νύν μητίσεαι άλλο;
πώς έτλης οίος τεκέειν γλαυκώπιδ' 'Αθήνην;
ουκ άν εγώ τεκόμην; καί σή κεκλημένη έμπης
ήα ρ' εν αθανάτοισιν οί ουρανόν ευρύν έχουσι.
φράζεο νύν μή τοί τι κακόν μητίσομ' οπίσσω:
καί νύν μέν τοι εγώ τεχνήσομαι ώς κε γένηται
παίς εμός ός κε θεοίσι μεταπρέποι αθανάτοισιν,
ούτε σόν αισχύνασ' ιερόν λέχος ούτ' εμόν αυτής,
ουδέ τοι εις ευνήν πωλήσομαι, αλλ' από σείο
τηλόθεν ούσα θεοίσι μετέσσομαι αθανάτοισιν.
'`Ως ειπούσ' απονόσφι θεών κίε χωομένη περ.
αυτίκ' έπειτ' ηράτο βοώπις πότνια ''Ηρη,
χειρί καταπρηνεί δ' έλασε χθόνα καί φάτο μύθον:
κέκλυτε νύν μοι γαία καί ουρανός ευρύς ύπερθεν,
Τιτήνές τε θεοί τοί υπό χθονί ναιετάοντες
Τάρταρον αμφί μέγαν, τών εξ άνδρες τε θεοί τε:
αυτοί νύν μευ πάντες ακούσατε καί δότε παίδα
νόσφι Διός, μηδέν τι βίην επιδευέα κείνου:
αλλ' ό γε φέρτερος έστω όσον Κρόνου ευρύοπα Ζεύς.
'`Ως άρα φωνήσασ' ίμασε χθόνα χειρί παχείη:
κινήθη δ' άρα γαία φερέσβιος, η δέ ιδούσα
τέρπετο όν κατά θυμόν, οΐετο γάρ τελέεσθαι.
εκ τούτου δή έπειτα τελεσφόρον εις ενιαυτόν
ούτε ποτ' εις ευνήν Διός ήλυθε μητιόεντος,
ούτε ποτ' εις θώκον πολυδαίδαλον ως τό πάρος περ
αυτώ εφεζομένη πυκινάς φραζέσκετο βουλάς:
αλλ' ή γ' εν νηοίσι πολυλλίστοισι μένουσα
τέρπετο οίς ιεροίσι βοώπις πότνια ''Ηρη.
αλλ' ότε δή μήνές τε καί ημέραι εξετελεύντο
άψ περιτελλομένου έτεος καί επήλυθον ώραι,
η δ' έτεκ' ούτε θεοίς εναλίγκιον ούτε βροτοίσι
δεινόν τ' αργαλέον τε Τυφάονα πήμα βροτοίσιν.
αυτίκα τόνδε λαβούσα βοώπις πότνια ''Ηρη
δώκεν έπειτα φέρουσα κακώ κακόν, η δ' υπέδεκτο:
ός κακά πόλλ' έρδεσκε κατά κλυτά φύλ' ανθρώπων.
ός τή γ' αντιάσειε, φέρεσκέ μιν αίσιμον ήμαρ
πρίν γέ οι ιόν εφήκεν άναξ εκάεργος 'Απόλλων
καρτερόν: η δ' οδύνησιν ερεχθομένη χαλεπήσι
κείτο μέγ' ασθμαίνουσα κυλινδομένη κατά χώρον.
θεσπεσίη δ' ενοπή γένετ' άσπετος, η δέ καθ' ύλην
πυκνά μάλ' ένθα καί ένθα ελίσσετο, λείπε δέ θυμόν
φοινόν αποπνείουσ', ο δ' επηύξατο Φοίβος 'Απόλλων:
ενταυθοί νύν πύθευ επί χθονί βωτιανείρη,
ουδέ σύ γε ζωοίσι κακόν δήλημα βροτοίσιν
έσσεαι, οί γαίης πολυφόρβου καρπόν έδοντες
ενθάδ' αγινήσουσι τεληέσσας εκατόμβας,
ουδέ τί τοι θάνατόν γε δυσηλεγέ' ούτε Τυφωεύς
αρκέσει ούτε Χίμαιρα δυσώνυμος, αλλά σέ γ' αυτού
πύσει γαία μέλαινα καί ηλέκτωρ `Υπερίων.
'`Ως φάτ' επευχόμενος, τήν δέ σκότος όσσε κάλυψε.
τήν δ' αυτού κατέπυσ' ιερόν μένος 'Ηελίοιο:
εξ ού νύν Πυθώ κικλήσκεται, οι δέ άνακτα
Πύθειον καλέουσιν επώνυμον ούνεκα κείθι
αυτού πύσε πέλωρ μένος οξέος 'Ηελίοιο.
Καί τότ' άρ' έγνω ήσιν ενί φρεσί Φοίβος 'Απόλλων
ούνεκά μιν κρήνη καλλίρροος εξαπάφησε:
βή δ' επί Τελφούση κοχολωμένος, αίψα δ' ίκανε:
στή δέ μάλ' άγχ' αυτής καί μιν πρός μύθον έειπε:
Τελφούσ', ουκ άρ' έμελλες εμόν νόον εξαπαφούσα
χώρον έχουσ' ερατόν προρέειν καλλίρροον ύδωρ.
ενθάδε δή καί εμόν κλέος έσσεται, ουδέ σόν οίης.
'~Η καί επί ρίον ώσεν άναξ εκάεργος 'Απόλλων
πέτρησι προχυτήσιν, απέκρυψεν δέ ρέεθρα,
καί βωμόν ποιήσατ' εν άλσεϊ δενδρήεντι
άγχι μάλα κρήνης καλλιρρόου: ένθα δ' άνακτι
πάντες επίκλησιν Τελφουσίω ευχετόωνται
ούνεκα Τελφούσης ιερής ήσχυνε ρέεθρα.
Καί τότε δή κατά θυμόν εφράζετο Φοίβος 'Απόλλων
ούς τινας ανθρώπους οργιόνας εισαγάγοιτο
οί θεραπεύσονται Πυθοί ένι πετρηέσση:
ταύτ' άρα ορμαίνων ενόησ' επί οίνοπι πόντω
νήα θοήν: εν δ' άνδρες έσαν πολέες τε καί εσθλοί,
Κρήτες από Κνωσού Μινωΐου, οί ρά τ' άνακτι
ιερά τε ρέζουσι καί αγγέλλουσι θέμιστας
Φοίβου 'Απόλλωνος χρυσαόρου, όττι κεν είπη
χρείων εκ δάφνης γυάλων ύπο Παρνησοίο.
οι μέν επί πρήξιν καί χρήματα νηΐ μελαίνη
ες Πύλον ημαθόεντα Πυλοιγενέας τ' ανθρώπους
έπλεον: αυτάρ ο τοίσι συνήνετο Φοίβος 'Απόλλων:
εν πόντω δ' επόρουσε δέμας δελφίνι εοικώς
νηΐ θοή, καί κείτο πέλωρ μέγα τε δεινόν τε:
τών δ' ός τις κατά θυμόν επιφράσσαιτο νοήσαι
πάντοσ' ανασσείασκε, τίνασσε δέ νήϊα δούρα.
οι δ' ακέων ενί νηΐ καθήατο δειμαίνοντες,
ουδ' οί γ' όπλ' έλυον κοίλην ανά νήα μέλαιναν,
ουδ' έλυον λαίφος νηός κυανοπρώροιο:
αλλ' ως τά πρώτιστα κατεστήσαντο βοεύσιν
ώς έπλεον: κραιπνός δέ νότος κατόπισθεν έγειρε
νήα θοήν: πρώτον δέ παρημείβοντο Μάλειαν,
πάρ δέ Λακωνίδα γαίαν αλιστέφανον πτολίεθρον
ίξον καί χώρον τερψιμβρότου 'Ηελίοιο
Ταίναρον, ένθα τε μήλα βαθύτριχα βόσκεται αιεί
'Ηελίοιο άνακτος, έχει δ' επιτερπέα χώρον.
οι μέν άρ' ένθ' έθελον νήα σχείν ηδ' αποβάντες
φράσσασθαι μέγα θαύμα καί οφθαλμοίσιν ιδέσθαι
ει μενέει νηός γλαφυρής δαπέδοισι πέλωρον,
ή εις οίδμ' άλιον πολυΐχθυον αμφίς ορούσει:
αλλ' ου πηδαλίοισιν επείθετο νηύς ευεργής,
αλλά παρέκ Πελοπόννησον πίειραν έχουσα
ήϊ' οδόν, πνοιή δέ άναξ εκάεργος 'Απόλλων
ρηϊδίως ίθυν': η δέ πρήσσουσα κέλευθον
'Αρήνην ίκανε καί 'Αργυφέην ερατεινήν
καί Θρύον 'Αλφειοίο πόρον καί εΰκτιτον Αίπυ
καί Πύλον ημαθόεντα Πυλοιγενέας τ' ανθρώπους:
βή δέ παρά Κρουνούς καί Χαλκίδα καί παρά Δύμην
ηδέ παρ' ''Ηλιδα δίαν όθι κρατέουσιν 'Επειοί:
εύτε Φεράς επέβαλλεν αγαλλομένη Διός ούρω
καί σφιν υπέκ νεφέων 'Ιθάκης τ' όρος αιπύ πέφαντο,
Δουλίχιόν τε Σάμη τε καί υλήεσσα Ζάκυνθος.
αλλ' ότε δή Πελοπόννησον παρενίσατο πάσαν,
καί δή επί Κρίσης κατεφαίνετο κόλπος απείρων
ός τε διέκ Πελοπόννησον πίειραν εέργει,
ήλθ' άνεμος ζέφυρος μέγας αίθριος εκ Διός αίσης
λάβρος επαιγίζων εξ αιθέρος, όφρα τάχιστα
νηύς ανύσειε θέουσα θαλάσσης αλμυρόν ύδωρ.
άψορροι δή έπειτα πρός ηώ τ' ηέλιόν τε
έπλεον, ηγεμόνευε δ' άναξ Διός υιός 'Απόλλων:
ίξον δ' ες Κρίσην ευδείελον αμπελόεσσαν
ες λιμέν', η δ' αμάθοισιν εχρίμψατο ποντοπόρος νηύς.
ένθ' εκ νηός όρουσεν άναξ εκάεργος 'Απόλλων
αστέρι ειδόμενος μέσω ήματι: τού δ' από πολλαί
σπινθαρίδες πωτώντο, σέλας δ' εις ουρανόν ίκεν:
ες δ' άδυτον κατέδυσε διά τριπόδων εριτίμων.
ένθ' άρ' ό γε φλόγα δαίε πιφαυσκόμενος τά ά κήλα,
πάσαν δέ Κρίσην κάτεχεν σέλας: αι δ' ολόλυξαν
Κρισαίων άλοχοι καλλίζωνοί τε θύγατρες
Φοίβου υπό ριπής: μέγα γάρ δέος έμβαλ' εκάστω.
ένθεν δ' αύτ' επί νήα νόημ' ώς άλτο πέτεσθαι
ανέρι ειδόμενος αιζηώ τε κρατερώ τε
πρωθήβη, χαίτης ειλυμένος ευρέας ώμους:
καί σφεας φωνήσας έπεα πτερόεντα προσηύδα:
ώ ξείνοι τίνες εστέ; πόθεν πλείθ' υγρά κέλευθα;
ή τι κατά πρήξιν, ή μαψιδίως αλάλησθε
οίά τε ληϊστήρες υπείρ άλα, τοί τ' αλόωνται
ψυχάς παρθέμενοι κακόν αλλοδαποίσι φέροντες;
τίφθ' ούτως ήσθον τετιηότες, ουδ' επί γαίαν
έκβητ', ουδέ καθ' όπλα μελαίνης νηός έθεσθε;
αύτη μέν γε δίκη πέλει ανδρών αλφηστάων
οππόταν εκ πόντοιο ποτί χθονί νηΐ μελαίνη
έλθωσιν καμάτω αδηκότες, αυτίκα δέ σφεας
σίτοιο γλυκεροίο περί φρένας ίμερος αιρεί.
'`Ως φάτο καί σφιν θάρσος ενί στήθεσσιν έθηκε.
τόν καί αμειβόμενος Κρητών αγός αντίον ηύδα:
ξείν', επεί ου μέν γάρ τι καταθνητοίσιν έοικας,
ου δέμας ουδέ φυήν, αλλ' αθανάτοισι θεοίσιν,
ούλέ τε καί μέγα χαίρε, θεοί δέ τοι όλβια δοίεν.
καί μοι τούτ' αγόρευσον ετήτυμον όφρ' εύ ειδώ:
τίς δήμος; τίς γαία; τίνες βροτοί εγγεγάασιν;
άλλη γάρ φρονέοντες επεπλέομεν μέγα λαίτμα
εις Πύλον εκ Κρήτης, ένθεν γένος ευχόμεθ' είναι:
νύν δ' ώδε ξύν νηΐ κατήλθομεν ού τι εκόντες
νόστου ιέμενοι άλλην οδόν άλλα κέλευθα:
αλλά τις αθανάτων δεύρ' ήγαγεν ουκ εθέλοντας.
Τούς δ' απαμειβόμενος προσέφη εκάεργος 'Απόλλων:
ξείνοι, τοί Κνωσόν πολυδένδρεον αμφινέμεσθε
τό πρίν, ατάρ νύν ουκ έθ' υπότροποι αύθις έσεσθε
ές τε πόλιν ερατήν καί δώματα καλά έκαστος
ές τε φίλας αλόχους, αλλ' ενθάδε πίονα νηόν
έξετ' εμόν πολλοίσι τετιμένον ανθρώποισιν:
ειμί δ' εγώ Διός υιός, 'Απόλλων δ' εύχομαι είναι,
υμέας δ' ήγαγον ενθάδ' υπέρ μέγα λαίτμα θαλάσσης
ού τι κακά φρονέων, αλλ' ενθάδε πίονα νηόν
έξετ' εμόν πάσιν μάλα τίμιον ανθρώποισι,
βουλάς τ' αθανάτων ειδήσετε, τών ιότητι
αιεί τιμήσεσθε διαμπερές ήματα πάντα.
αλλ' άγεθ' ως άν εγώ είπω πείθεσθε τάχιστα:
ιστία μέν πρώτον κάθετον λύσαντε βοείας,
νήα δ' έπειτα θοήν αν' επ' ηπείρου ερύσασθε,
εκ δέ κτήμαθ' έλεσθε καί έντεα νηός εΐσης,
καί βωμόν ποιήσατ' επί ρηγμίνι θαλάσσης,
πύρ επικαίοντες επί τ' άλφιτα λευκά θύοντες:
εύχεσθαι δή έπειτα παριστάμενοι περί βωμόν.
ως μέν εγώ τό πρώτον εν ηεροειδέϊ πόντω
ειδόμενος δελφίνι θοής επί νηός όρουσα,
ώς εμοί εύχεσθαι δελφινίω: αυτάρ ο βωμός
αυτός δέλφειος καί επόψιος έσσεται αιεί.
δειπνήσαί τ' άρ' έπειτα θοή παρά νηΐ μελαίνη,
καί σπείσαι μακάρεσσι θεοίς οί ''Ολυμπον έχουσιν.
αυτάρ επήν σίτοιο μελίφρονος εξ έρον ήσθε,
έρχεσθαί θ' άμ' εμοί καί ιηπαιήον' αείδειν
εις ό κε χώρον ίκησθον ίν' έξετε πίονα νηόν.
'`Ως έφαθ': οι δ' άρα τού μάλα μέν κλύον ηδ' επίθοντο.
ιστία μέν πρώτον κάθεσαν, λύσαν δέ βοείας,
ιστόν δ' ιστοδόκη πέλασαν προτόνοισιν υφέντες,
εκ δέ καί αυτοί βαίνον επί ρηγμίνι θαλάσσης,
εκ δ' αλός ήπειρον δέ θοήν ανά νή' ερύσαντο
υψού επί ψαμάθοις, παρά δ' έρματα μακρά τάνυσσαν,
καί βωμόν ποίησαν επί ρηγμίνι θαλάσσης:
πύρ δ' επικαίοντες επί τ' άλφιτα λευκά θύοντες
εύχονθ' ως εκέλευε παριστάμενοι περί βωμόν.
δόρπον έπειθ' είλοντο θοή παρά νηΐ μελαίνη,
καί σπείσαν μακάρεσσι θεοίς οί ''Ολυμπον έχουσιν.
αυτάρ επεί πόσιος καί εδητύος εξ έρον έντο
βάν ρ' ίμεν: ήρχε δ' άρα σφιν άναξ Διός υιός 'Απόλλων
φόρμιγγ' εν χείρεσσιν έχων ερατόν κιθαρίζων
καλά καί ύψι βιβάς: οι δέ ρήσσοντες έποντο
Κρήτες πρός Πυθώ καί ιηπαιήον' άειδον,
οίοί τε Κρητών παιήονες οίσί τε Μούσα
εν στήθεσσιν έθηκε θεά μελίγηρυν αοιδήν.
άκμητοι δέ λόφον προσέβαν ποσίν, αίψα δ' ίκοντο
Παρνησόν καί χώρον επήρατον ένθ' άρ' έμελλεν
οικήσειν πολλοίσι τετιμένος ανθρώποισι:
δείξε δ' άγων άδυτον ζάθεον καί πίονα νηόν.
τών δ' ωρίνετο θυμός ενί στήθεσσι φίλοισι:
τόν καί ανειρόμενος Κρητών αγός αντίον ηύδα:
ώ άν' επεί δή τήλε φίλων καί πατρίδος αίης
ήγαγες: ούτω που τώ σώ φίλον έπλετο θυμώ:
πώς καί νύν βιόμεσθα; τό σε φράζεσθαι άνωγμεν.
ούτε τρυγηφόρος ήδε γ' επήρατος ούτ' ευλείμων,
ώς τ' από τ' εύ ζώειν καί άμ' ανθρώποισιν οπηδείν.
Τούς δ' επιμειδήσας προσέφη Διός υιός 'Απόλλων:
νήπιοι άνθρωποι δυστλήμονες οί μελεδώνας
βούλεσθ' αργαλέους τε πόνους καί στείνεα θυμώ:
ρηΐδιον έπος ύμμ' ερέω καί επί φρεσί θήσω.
δεξιτερή μάλ' έκαστος έχων εν χειρί μάχαιραν
σφάζειν αιεί μήλα: τά δ' άφθονα πάντα παρέσται,
όσσα εμοί κ' αγάγωσι περικλυτά φύλ' ανθρώπων:
νηόν δέ προφύλαχθε, δέδεχθε δέ φύλ' ανθρώπων
ενθάδ' αγειρομένων καί εμήν ιθύν τε μάλιστα
ηέ τι τηΰσιον έπος έσσεται ηέ τι έργον,
ύβρις θ', ή θέμις εστί καταθνητών ανθρώπων,
άλλοι έπειθ' υμίν σημάντορες άνδρες έσονται,
τών υπ' αναγκαίη δεδμήσεσθ' ήματα πάντα.
είρηταί τοι πάντα, σύ δέ φρεσί σήσι φύλαξαι.
Καί σύ μέν ούτω χαίρε Διός καί Λητούς υιέ:
αυτάρ εγώ καί σείο καί άλλης μνήσομ' αοιδής. |
Δήμητρ' ηΰκομον σεμνήν θεάν άρχομ' αείδειν,
αυτήν ηδέ θύγατρα τανύσφυρον ήν 'Αϊδωνεύς
ήρπαξεν, δώκεν δέ βαρύκτυπος ευρυόπα Ζεύς,
νόσφιν Δήμητρος χρυσαόρου αγλαοκάρπου
παίζουσαν κούρησι σύν 'Ωκεανού βαθυκόλποις,
άνθεά τ' αινυμένην ρόδα καί κρόκον ηδ' ία καλά
λειμών' άμ μαλακόν καί αγαλλίδας ηδ' υάκινθον
νάρκισσόν θ', όν φύσε δόλον καλυκώπιδι κούρη
Γαία Διός βουλήσι χαριζομένη πολυδέκτη
θαυμαστόν γανόωντα, σέβας τότε πάσιν ιδέσθαι
αθανάτοις τε θεοίς ηδέ θνητοίς ανθρώποις:
τού καί από ρίζης εκατόν κάρα εξεπεφύκει,
κώζ' ήδιστ' οδμή, πάς δ' ουρανός ευρύς ύπερθε
γαίά τε πάσ' εγέλασσε καί αλμυρόν οίδμα θαλάσσης.
η δ' άρα θαμβήσασ' ωρέξατο χερσίν άμ' άμφω
καλόν άθυρμα λαβείν: χάνε δέ χθών ευρυάγυια
Νύσιον άμ πεδίον τή όρουσεν άναξ πολυδέγμων
ίπποις αθανάτοισι Κρόνου πολυώνυμος υιός.
αρπάξας δ' αέκουσαν επί χρυσέοισιν όχοισιν
ήγ' ολοφυρομένην: ιάχησε δ' άρ' όρθια φωνή
κεκλομένη πατέρα Κρονίδην ύπατον καί άριστον.
ουδέ τις αθανάτων ουδέ θνητών ανθρώπων
ήκουσεν φωνής, ουδ' αγλαόκαρποι ελαίαι,
ει μή Περσαίου θυγάτηρ αταλά φρονέουσα
άϊεν εξ άντρου `Εκάτη λιπαροκρήδεμνος,
'Ηέλιός τε άναξ `Υπερίονος αγλαός υιός,
κούρης κεκλομένης πατέρα Κρονίδην: ο δέ νόσφιν
ήστο θεών απάνευθε πολυλλίστω ενί νηώ
δέγμενος ιερά καλά παρά θνητών ανθρώπων.
τήν δ' αεκαζομένην ήγεν Διός εννεσίησι
πατροκασίγνητος πολυσημάντωρ πολυδέγμων
ίπποις αθανάτοισι Κρόνου πολυώνυμος υιός.
όφρα μέν ούν γαίάν τε καί ουρανόν αστερόεντα
λεύσσε θεά καί πόντον αγάρροον ιχθυόεντα
αυγάς τ' ηελίου, έτι δ' ήλπετο μητέρα κεδνήν
όψεσθαι καί φύλα θεών αιειγενετάων,
τόφρα οι ελπίς έθελγε μέγαν νόον αχνυμένης περ:
ήχησαν δ' ορέων κορυφαί καί βένθεα πόντου
φωνή υπ' αθανάτη, τής δ' έκλυε πότνια μήτηρ.
οξύ δέ μιν κραδίην άχος έλλαβεν, αμφί δέ χαίταις
αμβροσίαις κρήδεμνα δαΐζετο χερσί φίλησι,
κυάνεον δέ κάλυμμα κατ' αμφοτέρων βάλετ' ώμων,
σεύατο δ' ώς τ' οιωνός επί τραφερήν τε καί υγρήν
μαιομένη: τή δ' ού τις ετήτυμα μυθήσασθαι
ήθελεν ούτε θεών ούτε θνητών ανθρώπων,
ούτ' οιωνών τις τή ετήτυμος άγγελος ήλθεν.
εννήμαρ μέν έπειτα κατά χθόνα πότνια Δηώ
στρωφάτ' αιθομένας δαΐδας μετά χερσίν έχουσα,
ουδέ ποτ' αμβροσίης καί νέκταρος ηδυπότοιο
πάσσατ' ακηχεμένη, ουδέ χρόα βάλλετο λουτροίς.
αλλ' ότε δή δεκάτη οι επήλυθε φαινολίς 'Ηώς
ήντετό οι `Εκάτη σέλας εν χείρεσσιν έχουσα,
καί ρά οι αγγελέουσα έπος φάτο φώνησέν τε:
πότνια Δημήτηρ ωρηφόρε αγλαόδωρε
τίς θεών ουρανίων ηέ θνητών ανθρώπων
ήρπασε Περσεφόνην καί σόν φίλον ήκαχε θυμόν;
φωνής γάρ ήκουσ', ατάρ ουκ ίδον οφθαλμοίσιν
ός τις έην: σοί δ' ώκα λέγω νημερτέα πάντα.
ώς άρ' έφη `Εκάτη: τήν δ' ουκ ημείβετο μύθω
`Ρείης ηϋκόμου θυγάτηρ, αλλ' ώκα σύν αυτή
ήϊξ' αιθομένας δαΐδας μετά χερσίν έχουσα.
'Ηέλιον δ' ίκοντο θεών σκοπόν ηδέ καί ανδρών,
στάν δ' ίππων προπάροιθε καί είρετο δία θεάων:
'Ηέλι' αίδεσσαί με θεάν σύ περ, εί ποτε δή σευ
ή έπει ή έργω κραδίην καί θυμόν ίηνα.
κούρην τήν έτεκον γλυκερόν θάλος είδεϊ κυδρήν
τής αδινήν όπ' άκουσα δι' αιθέρος ατρυγέτοιο
ώς τε βιαζομένης, ατάρ ουκ ίδον οφθαλμοίσιν.
αλλά σύ γάρ δή πάσαν επί χθόνα καί κατά πόντον
αιθέρος εκ δίης καταδέρκεαι ακτίνεσσι,
νημερτέως μοι ένισπε φίλον τέκος εί που όπωπας
ός τις νόσφιν εμείο λαβών αέκουσαν ανάγκη
οίχεται ηέ θεών ή καί θνητών ανθρώπων.
'`Ως φάτο, τήν δ' `Υπεριονίδης ημείβετο μύθω:
`Ρείης ηϋκόμου θυγάτηρ Δήμητερ άνασσα
ειδήσεις: δή γάρ μέγα άζομαι ηδ' ελεαίρω
αχνυμένην περί παιδί τανυσφύρω: ουδέ τις άλλος
αίτιος αθανάτων ει μή νεφεληγερέτα Ζεύς,
ός μιν έδωκ' 'Αΐδη θαλερήν κεκλήσθαι άκοιτιν
αυτοκασιγνήτω: ο δ' υπό ζόφον ηερόεντα
αρπάξας ίπποισιν άγεν μεγάλα ιάχουσαν.
αλλά θεά κατάπαυε μέγαν γόον: ουδέ τι σέ χρή
μάψ αύτως άπλητον έχειν χόλον: ού τοι αεικής
γαμβρός εν αθανάτοις πολυσημάντωρ 'Αϊδωνεύς
αυτοκασίγνητος καί ομόσπορος: αμφί δέ τιμήν
έλλαχεν ως τά πρώτα διάτριχα δασμός ετύχθη:
τοίς μεταναιετάει τών έλλαχε κοίρανος είναι.
'`Ως ειπών ίπποισιν εκέκλετο, τοί δ' υπ' ομοκλής
ρίμφ' έφερον θοόν άρμα τανύπτεροι ώς τ' οιωνοί:
τήν δ' άχος αινότερον καί κύντερον ίκετο θυμόν.
χωσαμένη δ' ήπειτα κελαινεφέϊ Κρονίωνι
νοσφισθείσα θεών αγορήν καί μακρόν ''Ολυμπον
ώχετ' επ' ανθρώπων πόλιας καί πίονα έργα
είδος αμαλδύνουσα πολύν χρόνον: ουδέ τις ανδρών
εισορόων γίγνωσκε βαθυζώνων τε γυναικών
πρίν γ' ότε δή Κελεοίο δαΐφρονος ίκετο δώμα,
ός τότ' 'Ελευσίνος θυοέσσης κοίρανος ήεν.
έζετο δ' εγγύς οδοίο φίλον τετιημένη ήτορ
Παρθενίω φρέατι όθεν υδρεύοντο πολίται
εν σκιή, αυτάρ ύπερθε πεφύκει θάμνος ελαίης,
γρηΐ παλαιγενέϊ εναλίγκιος, ή τε τόκοιο
είργηται δώρων τε φιλοστεφάνου 'Αφροδίτης,
οίαί τε τροφοί εισι θεμιστοπόλων βασιλήων
παίδων καί ταμίαι κατά δώματα ηχήεντα.
τήν δέ ίδον Κελεοίο 'Ελευσινίδαο θύγατρες
ερχόμεναι μεθ' ύδωρ ευήρυτον όφρα φέροιεν
κάλπισι χαλκείησι φίλα πρός δώματα πατρός,
τέσσαρες ώς τε θεαί κουρήϊον άνθος έχουσαι,
Καλλιδίκη καί Κλεισιδίκη Δημώ τ' ερόεσσα
Καλλιθόη θ', ή τών προγενεστάτη ήεν απασών:
ουδ' έγνων: χαλεποί δέ θεοί θνητοίσιν οράσθαι.
αγχού δ' ιστάμεναι έπεα πτερόεντα προσηύδων:
Τίς πόθεν εσσί γρηύ παλαιγενέων ανθρώπων;
τίπτε δέ νόσφι πόληος απέστιχες ουδέ δόμοισι
πιλνάς; ένθα γυναίκες ανά μέγαρα σκιόεντα
τηλίκαι ως σύ περ ώδε καί οπλότεραι γεγάασιν,
αί κέ σε φίλωνται ημέν έπει ηδέ καί έργω.
'`Ως έφαθ', η δ' επέεσσιν αμείβετο πότνα θεάων:
τέκνα φίλ' αί τινές εστε γυναικών θηλυτεράων
χαίρετ', εγώ δ' υμίν μυθήσομαι: ού τοι αεικές
υμίν ειρομένησιν αληθέα μυθήσασθαι.
† Δώς εμοί γ' όνομ' εστί: τό γάρ θέτο πότνια μήτηρ:
νύν αύτε Κρήτηθεν επ' ευρέα νώτα θαλάσσης
ήλυθον ουκ εθέλουσα, βίη δ' αέκουσαν ανάγκη
άνδρες ληϊστήρες απήγαγον. οι μέν έπειτα
νηΐ θοή Θορικόν δέ κατέσχεθον, ένθα γυναίκες
ηπείρου επέβησαν αολλέες ηδέ καί αυτοί
δείπνον επηρτύνοντο παρά πρυμνήσια νηός:
αλλ' εμοί ου δόρποιο μελίφρονος ήρατο θυμός,
λάθρη δ' ορμηθείσα δι' ηπείροιο μελαίνης
φεύγον υπερφιάλους σημάντορας, όφρα κε μή με
απριάτην περάσαντες εμής αποναίατο τιμής.
ούτω δεύρ' ικόμην αλαλημένη, ουδέ τι οίδα
ή τις δή γαί' εστί καί οί τινες εγγεγάασιν.
αλλ' υμίν μέν πάντες 'Ολύμπια δώματ' έχοντες
δοίεν κουριδίους άνδρας καί τέκνα τεκέσθαι
ως εθέλουσι τοκήες: εμέ δ' αύτ' οικτείρατε κούραι
προφρονέως φίλα τέκνα τέων πρός δώμαθ' ίκωμαι
ανέρος ηδέ γυναικός, ίνα σφίσιν εργάζωμαι
πρόφρων οία γυναικός αφήλικος έργα τέτυκται:
καί κεν παίδα νεογνόν εν αγκοίνησιν έχουσα
καλά τιθηνοίμην καί δώματα τηρήσαιμι
καί κε λέχος στορέσαιμι μυχώ θαλάμων ευπήκτων
δεσπόσυνον καί κ' έργα διαθρήσαιμι γυναικός.
Φή ρα θεά: τήν δ' αυτίκ' αμείβετο παρθένος αδμής
Καλλιδίκη Κελεοίο θυγατρών είδος αρίστη:
Μαία θεών μέν δώρα καί αχνύμενοί περ ανάγκη
τέτλαμεν άνθρωποι: δή γάρ πολύ φέρτεροί εισιν.
ταύτα δέ τοι σαφέως υποθήσομαι ηδ' ονομήνω
ανέρας οίσιν έπεστι μέγα κράτος ενθάδε τιμής,
δήμου τε προύχουσιν, ιδέ κρήδεμνα πόληος
ειρύαται βουλήσι καί ιθείησι δίκησιν.
ημέν Τριπτολέμου πυκιμήδεος ηδέ Διόκλου
ηδέ Πολυξείνου καί αμύμονος Ευμόλποιο
καί Δολίχου καί πατρός αγήνορος ημετέροιο
τών πάντων άλοχοι κατά δώματα πορσαίνουσι:
τάων ουκ άν τίς σε κατά πρώτιστον οπωπήν
είδος ατιμήσασα δόμων απονοσφίσσειεν,
αλλά σε δέξονται: δή γάρ θεοείκελός εσσι.
ει δέ θέλεις, επίμεινον, ίνα πρός δώματα πατρός
έλθωμεν καί μητρί βαθυζώνω Μετανείρη
είπωμεν τάδε πάντα διαμπερές, αί κέ σ' ανώγη
ημέτερον δ' ιέναι μηδ' άλλων δώματ' ερευνάν.
τηλύγετος δέ οι υιός ενί μεγάρω ευπήκτω
οψίγονος τρέφεται, πολυεύχετος ασπάσιός τε.
ει τόν γ' εκθρέψαιο καί ήβης μέτρον ίκοιτο
ρείά κέ τίς σε ιδούσα γυναικών θηλυτεράων
ζηλώσαι: τόσα κέν τοι από θρεπτήρια δοίη.
'`Ως έφαθ': η δ' επένευσε καρήατι, ταί δέ φαεινά
πλησάμεναι ύδατος φέρον άγγεα κυδιάουσαι.
ρίμφα δέ πατρός ίκοντο μέγαν δόμον, ώκα δέ μητρί
έννεπον ως είδόν τε καί έκλυον. η δέ μάλ' ώκα
ελθούσας εκέλευε καλείν επ' απείρονι μισθώ.
αι δ' ώς τ' ή έλαφοι ή πόρτιες ήαρος ώρη
άλλοντ' άν λειμώνα κορεσσάμεναι φρένα φορβή,
ώς αι επισχόμεναι εανών πτύχας ιμεροέντων
ήϊξαν κοίλην κατ' αμαξιτόν, αμφί δέ χαίται
ώμοις αΐσσοντο κροκηΐω άνθει ομοίαι.
τέτμον δ' εγγύς οδού κυδρήν θεάν ένθα πάρος περ
κάλλιπον: αυτάρ έπειτα φίλα πρός δώματα πατρός
ηγεύνθ', η δ' άρ' όπισθε φίλον τετιημένη ήτορ
στείχε κατά κρήθεν κεκαλυμμένη, αμφί δέ πέπλος
κυάνεος ραδινοίσι θεάς ελελίζετο ποσσίν.
αίψα δέ δώμαθ' ίκοντο διοτρεφέος Κελεοίο,
βάν δέ δι' αιθούσης ένθα σφίσι πότνια μήτηρ
ήστο παρά σταθμόν τέγεος πύκα ποιητοίο
παίδ' υπό κόλπω έχουσα νέον θάλος: αι δέ παρ' αυτήν
έδραμον, η δ' άρ' επ' ουδόν έβη ποσί καί ρα μελάθρου
κύρε κάρη, πλήσεν δέ θύρας σέλαος θείοιο.
τήν δ' αιδώς τε σέβας τε ιδέ χλωρόν δέος είλεν:
είξε δέ οι κλισμοίο καί εδριάασθαι άνωγεν.
αλλ' ου Δημήτηρ ωρηφόρος αγλαόδωρος
ήθελεν εδριάασθαι επί κλισμοίο φαεινού,
αλλ' ακέουσα έμιμνε κατ' όμματα καλά βαλούσα,
πρίν γ' ότε δή οι έθηκεν 'Ιάμβη κέδν' ειδυία
πηκτόν έδος, καθύπερθε δ' επ' αργύφεον βάλε κώας.
ένθα καθεζομένη προκατέσχετο χερσί καλύπτρην:
δηρόν δ' άφθογγος τετιημένη ήστ' επί δίφρου,
ουδέ τιν' ούτ' έπεϊ προσπτύσσετο ούτε τι έργω,
αλλ' αγέλαστος άπαστος εδητύος ηδέ ποτήτος
ήστο πόθω μινύθουσα βαθυζώνοιο θυγατρός,
πρίν γ' ότε δή χλεύης μιν 'Ιάμβη κέδν' ειδυία
πολλά παρασκώπτουσ' ετρέψατο πότνιαν αγνήν
μειδήσαι γελάσαι τε καί ίλαον σχείν θυμόν:
ή δή οι καί έπειτα μεθύστερον εύαδεν οργαίς.
τή δέ δέπας Μετάνειρα δίδου μελιηδέος οίνου
πλήσασ', η δ' ανένευσ': ου γάρ θεμιτόν οι έφασκε
πίνειν οίνον ερυθρόν, άνωγε δ' άρ' άλφι καί ύδωρ
δούναι μίξασαν πιέμεν γλήχωνι τερείνη.
η δέ κυκεώ τεύξασα θεά πόρεν ως εκέλευε:
δεξαμένη δ' οσίης ένεκεν πολυπότνια Δηώ
τήσι δέ μύθων ήρχεν εΰζωνος Μετάνειρα:
Χαίρε γύναι, επεί ού σε κακών άπ' έολπα τοκήων
έμμεναι αλλ' αγαθών: επί τοι πρέπει όμμασιν αιδώς
καί χάρις, ως εί πέρ τε θεμιστοπόλων βασιλήων.
αλλά θεών μέν δώρα καί αχνύμενοί περ ανάγκη
τέτλαμεν άνθρωποι: επί γάρ ζυγός αυχένι κείται.
νύν δ' επεί ίκεο δεύρο, παρέσσεται όσσα τ' εμοί περ.
παίδα δέ μοι τρέφε τόνδε, τόν οψίγονον καί άελπτον
ώπασαν αθάνατοι, πολυάρητος δέ μοί εστιν.
ει τόν γε θρέψαιο καί ήβης μέτρον ίκοιτο
ή ρά κέ τίς σε ιδούσα γυναικών θηλυτεράων
ζηλώσαι: τόσα κέν τοι από θρεπτήρια δοίην.
Τήν δ' αύτε προσέειπεν εϋστέφανος Δημήτηρ:
καί σύ γύναι μάλα χαίρε, θεοί δέ τοι εσθλά πόροιεν.
παίδα δέ τοι πρόφρων υποδέξομαι ώς με κελεύεις:
θρέψω, κού μιν έολπα κακοφραδίησι τιθήνης
ούτ' άρ' επηλυσίη δηλήσεται ούθ' υποτάμνον:
οίδα γάρ αντίτομον μέγα φέρτερον υλοτόμοιο,
οίδα δ' επηλυσίης πολυπήμονος εσθλόν ερυσμόν.
'`Ως άρα φωνήσασα θυώδεϊ δέξατο κόλπω
χερσίν τ' αθανάτοισι: γεγήθει δέ φρένα μήτηρ.
ώς η μέν Κελεοίο δαΐφρονος αγλαόν υιόν
Δημοφόωνθ', όν έτικτεν εΰζωνος Μετάνειρα,
έτρεφεν εν μεγάροις: ο δ' αέξετο δαίμονι ίσος
ούτ' ούν σίτον έδων, ου θησάμενος <γάλα μητρός>
Δημήτηρ
χρίεσκ' αμβροσίη ως ει θεού εκγεγαώτα,
ηδύ καταπνείουσα καί εν κόλποισιν έχουσα:
νύκτας δέ κρύπτεσκε πυρός μένει ηΰτε δαλόν
λάθρα φίλων γονέων: τοίς δέ μέγα θαύμ' ετέτυκτο
ως προθαλής τελέθεσκε, θεοίσι δέ άντα εώκει.
καί κέν μιν ποίησεν αγήρων τ' αθάνατόν τε
ει μή άρ' αφραδίησιν εΰζωνος Μετάνειρα
νύκτ' επιτηρήσασα θυώδεος εκ θαλάμοιο
σκέψατο: κώκυσεν δέ καί άμφω πλήξατο μηρώ
δείσασ' ώ περί παιδί καί αάσθη μέγα θυμώ,
καί ρ' ολοφυρομένη έπεα πτερόεντα προσηύδα:
Τέκνον Δημοφόων ξείνη σε πυρί ένι πολλώ
κρύπτει, εμοί δέ γόον καί κήδεα λυγρά τίθησιν.
'`Ως φάτ' οδυρομένη: τής δ' άϊε δία θεάων.
τή δέ χολωσαμένη καλλιστέφανος Δημήτηρ
παίδα φίλον, τόν άελπτον ενί μεγάροισιν έτικτε,
χείρεσσ' αθανάτησιν από έο θήκε πέδον δέ
εξανελούσα πυρός θυμώ κοτέσασα μάλ' αινώς,
καί ρ' άμυδις προσέειπεν εΰζωνον Μετάνειραν:
Νήϊδες άνθρωποι καί αφράδμονες ούτ' αγαθοίο
αίσαν επερχομένου προγνώμεναι ούτε κακοίο:
καί σύ γάρ αφραδίησι τεής μήκιστον αάσθης.
ίστω γάρ θεών όρκος αμείλικτον Στυγός ύδωρ
αθάνατόν κέν τοι καί αγήραον ήματα πάντα
παίδα φίλον ποίησα καί άφθιτον ώπασα τιμήν:
νύν δ' ουκ έσθ' ώς κεν θάνατον καί κήρας αλύξαι.
τιμή δ' άφθιτος αιέν επέσσεται ούνεκα γούνων
ημετέρων επέβη καί εν αγκοίνησιν ίαυσεν.
ώρησιν δ' άρα τώ γε περιπλομένων ενιαυτών
παίδες 'Ελευσινίων πόλεμον καί φύλοπιν αινήν
αιέν εν αλλήλοισι συνάξουσ' ήματα πάντα.
ειμί δέ Δημήτηρ τιμάοχος, ή τε μέγιστον
αθανάτοις θνητοίσί τ' όνεαρ καί χάρμα τέτυκται.
αλλ' άγε μοι νηόν τε μέγαν καί βωμόν υπ' αυτώ
τευχόντων πάς δήμος υπαί πόλιν αιπύ τε τείχος
Καλλιχόρου καθύπερθεν επί προύχοντι κολωνώ:
όργια δ' αυτή εγών υποθήσομαι ως άν έπειτα
ευαγέως έρδοντες εμόν νόον ιλάσκοισθε.
'`Ως ειπούσα θεά μέγεθος καί είδος άμειψε
γήρας απωσαμένη, περί τ' αμφί τε κάλλος άητο:
οδμή δ' ιμερόεσσα θυηέντων από πέπλων
σκίδνατο, τήλε δέ φέγγος από χροός αθανάτοιο
λάμπε θεάς, ξανθαί δέ κόμαι κατενήνοθεν ώμους,
αυγής δ' επλήσθη πυκινός δόμος αστεροπής ώς.
βή δέ διέκ μεγάρων, τής δ' αυτίκα γούνατ' έλυντο,
δηρόν δ' άφθογγος γένετο χρόνον, ουδέ τι παιδός
μνήσατο τηλυγέτοιο από δαπέδου ανελέσθαι.
τού δέ κασίγνηται φωνήν εσάκουσαν ελεεινήν,
κάδ δ' άρ' απ' ευστρώτων λεχέων θόρον: η μέν έπειτα
παίδ' ανά χερσίν ελούσα εώ εγκάτθετο κόλπω,
η δ' άρα πύρ ανέκαι', η δ' έσσυτο πόσσ' απαλοίσι
μητέρ' αναστήσουσα θυώδεος εκ θαλάμοιο.
αγρόμεναι δέ μιν αμφίς ελούεον ασπαίροντα
αμφαγαπαζόμεναι: τού δ' ου μειλίσσετο θυμός:
χειρότεραι γάρ δή μιν έχον τροφοί ηδέ τιθήναι.
Αι μέν παννύχιαι κυδρήν θεόν ιλάσκοντο
δείματι παλλόμεναι: άμα δ' ηοί φαινομένηφιν
ευρυβίη Κελεώ νημερτέα μυθήσαντο,
ως επέτελλε θεά καλλιστέφανος Δημήτηρ.
αυτάρ ό γ' εις αγορήν καλέσας πολυπείρονα λαόν
ήνωγ' ηϋκόμω Δημήτερι πίονα νηόν
ποιήσαι καί βωμόν επί προύχοντι κολωνώ.
οι δέ μάλ' αίψ' επίθοντο καί έκλυον αυδήσαντος,
τεύχον δ' ως επέτελλ': ο δ' αέξετο δαίμονος αίση.
αυτάρ επεί τέλεσαν καί ερώησαν καμάτοιο
βάν ρ' ίμεν οίκαδ' έκαστος: ατάρ ξανθή Δημήτηρ
ένθα καθεζομένη μακάρων από νόσφιν απάντων
μίμνε πόθω μινύθουσα βαθυζώνοιο θυγατρός.
αινότατον δ' ενιαυτόν επί χθόνα πουλυβότειραν
ποίησ' ανθρώποις καί κύντατον, ουδέ τι γαία
σπέρμ' ανίει: κρύπτεν γάρ εϋστέφανος Δημήτηρ.
πολλά δέ καμπύλ' άροτρα μάτην βόες έλκον αρούραις,
πολλόν δέ κρί λευκόν ετώσιον έμπεσε γαίη.
καί νύ κε πάμπαν όλεσσε γένος μερόπων ανθρώπων
λιμού υπ' αργαλέης, γεράων τ' ερικυδέα τιμήν
καί θυσιών ήμερσεν 'Ολύμπια δώματ' έχοντας,
ει μή Ζεύς ενόησεν εώ τ' εφράσσατο θυμώ.
'~Ιριν δέ πρώτον χρυσόπτερον ώρσε καλέσσαι
Δήμητρ' ηΰκομον πολυήρατον είδος έχουσαν.
ώς έφαθ': η δέ Ζηνί κελαινεφέϊ Κρονίωνι
πείθετο καί μεσσηγύ διέδραμεν ώκα πόδεσσιν.
ίκετο δέ πτολίεθρον 'Ελευσίνος θυοέσσης,
εύρεν δ' εν νηώ Δημήτερα κυανόπεπλον,
καί μιν φωνήσασ' έπεα πτερόεντα προσηύδα:
Δήμητερ καλέει σε πατήρ Ζεύς άφθιτα ειδώς
ελθέμεναι μετά φύλα θεών αιειγενετάων.
αλλ' ίθι, μηδ' ατέλεστον εμόν έπος εκ Διός έστω.
'`Ως φάτο λισσομένη: τής δ' ουκ επεπείθετο θυμός.
αύτις έπειτα πατήρ μάκαρας θεούς αιέν εόντας
πάντας επιπροΐαλλεν: αμοιβηδίς δέ κιόντες
κίκλησκον καί πολλά δίδον περικαλλέα δώρα,
τιμάς θ' άς κ' † εθέλοιτο † μετ' αθανάτοισιν ελέσθαι:
αλλ' ού τις πείσαι δύνατο φρένας ουδέ νόημα
θυμώ χωομένης, στερεώς δ' ηναίνετο μύθους.
ου μέν γάρ ποτ' έφασκε θυώδεος Ουλύμποιο
πρίν γ' επιβήσεσθαι, ου πρίν γής καρπόν ανήσειν,
πρίν ίδοι οφθαλμοίσιν εήν ευώπιδα κούρην.
Αυτάρ επεί τό γ' άκουσε βαρύκτυπος ευρύοπα Ζεύς
εις ''Ερεβος πέμψε χρυσόρραπιν 'Αργειφόντην,
όφρ' 'Αΐδην μαλακοίσι παραιφάμενος επέεσσιν
αγνήν Περσεφόνειαν από ζόφου ηερόεντος
ες φάος εξαγάγοι μετά δαίμονας, όφρα ε μήτηρ
οφθαλμοίσιν ιδούσα μεταλήξειε χόλοιο.
`Ερμής δ' ουκ απίθησεν, άφαρ δ' υπό κεύθεα γαίης
εσσυμένως κατόρουσε λιπών έδος Ουλύμποιο.
τέτμε δέ τόν γε άνακτα δόμων έντοσθεν εόντα
ήμενον εν λεχέεσσι σύν αιδοίη παρακοίτι
πόλλ' αεκαζομένη μητρός πόθω: η δ' αποτηλού
έργοις θεών μακάρων μητίσετο βουλή.
αγχού δ' ιστάμενος προσέφη κρατύς 'Αργειφόντης:
''Αιδη κυανοχαίτα καταφθιμένοισιν ανάσσων
Ζεύς σε πατήρ ήνωγεν αγαυήν Περσεφόνειαν
εξαγαγείν 'Ερέβευσφι μετά σφέας, όφρα ε μήτηρ
οφθαλμοίσιν ιδούσα χόλου καί μήνιος αινής
αθανάτοις παύσειεν: επεί μέγα μήδεται έργον
φθίσαι φύλ' αμενηνά χαμαιγενέων ανθρώπων
σπέρμ' υπό γής κρύπτουσα, καταφθινύθουσα δέ τιμάς
αθανάτων. η δ' αινόν έχει χόλον, ουδέ θεοίσι
μίσγεται, αλλ' απάνευθε θυώδεος ένδοθι νηού
ήσται, 'Ελευσίνος κραναόν πτολίεθρον έχουσα.
'`Ως φάτο: μείδησεν δέ άναξ ενέρων 'Αϊδωνεύς
οφρύσιν, ουδ' απίθησε Διός βασιλήος εφετμής.
εσσυμένως δ' εκέλευσε δαΐφρονι Περσεφονείη:
έρχεο Περσεφόνη παρά μητέρα κυανόπεπλον
ήπιον εν στήθεσσι μένος καί θυμόν έχουσα,
μηδέ τι δυσθύμαινε λίην περιώσιον άλλων.
ού τοι εν αθανάτοισιν αεικής έσσομ' ακοίτης
αυτοκασίγνητος πατρός Διός: ένθα δ' εούσα
δεσπόσσεις πάντων οπόσα ζώει τε καί έρπει,
τιμάς δέ σχήσησθα μετ' αθανάτοισι μεγίστας,
τών δ' αδικησάντων τίσις έσσεται ήματα πάντα
οί κεν μή θυσίαισι τεόν μένος ιλάσκωνται
ευαγέως έρδοντες εναίσιμα δώρα τελούντες.
'`Ως φάτο: γήθησεν δέ περίφρων Περσεφόνεια,
καρπαλίμως δ' ανόρουσ' υπό χάρματος: αυτάρ ό γ' αυτός
ροιής κόκκον έδωκε φαγείν μελιηδέα λάθρη
αμφί έ νωμήσας, ίνα μή μένοι ήματα πάντα
αύθι παρ' αιδοίη Δημήτερι κυανοπέπλω.
ίππους δέ προπάροιθεν υπό χρυσέοισιν όχεσφιν
έντυεν αθανάτους πολυσημάντωρ 'Αϊδωνεύς.
η δ' οχέων επέβη, παρά δέ κρατύς 'Αργειφόντης
ηνία καί μάστιγα λαβών μετά χερσί φίλησι
σεύε διέκ μεγάρων: τώ δ' ουκ άκοντε πετέσθην.
ρίμφα δέ μακρά κέλευθα διήνυσαν, ουδέ θάλασσα
ούθ' ύδωρ ποταμών ούτ' άγκεα ποιήεντα
ίππων αθανάτων ούτ' άκριες έσχεθον ορμήν,
αλλ' υπέρ αυτάων βαθύν ηέρα τέμνον ιόντες.
στήσε δ' άγων όθι μίμνεν εϋστέφανος Δημήτηρ
νηοίο προπάροιθε θυώδεος: η δέ ιδούσα
ήϊξ' ηΰτε μαινάς όρος κάτα δάσκιον ύλης.
Περσεφόνη δ' ετέρ[ωθεν επεί ίδεν όμματα καλά]
μητρός εής κατ' [άρ' ή γ' όχεα προλιπούσα καί ίππους]
άλτο θέει[ν, δειρή δέ οι έμπεσεν αμφιχυθείσα:]
τή δέ [φίλην έτι παίδα εής μετά χερσίν εχούση]
α[ίψα δόλον θυμός τιν' οΐσατο, τρέσσε δ' άρ' αινώς]
πα[υ]ομ[ένη φιλότητος, άφαρ δ' ερεείνετο μύθω:]
Τέκνον μή ρά τί μοι ς[ύ γε πάσσαο νέρθεν εούσα]
βρώμης; εξαύδα, [μή κεύθ', ίνα είδομεν άμφω:]
ώς μέν γάρ κ' ανιούσα π[αρά στυγερού 'Αΐδαο]
καί παρ' εμοί καί πατρί κελ[αινεφέϊ Κρονίωνι]
ναιετάοις πάντεσσι τετιμ[ένη αθανάτοι]σιν.
ει δέ, πτάσα πάλιν <σύ γ'> ιούσ' υπ[ό κεύθεσι γαίης]
οικήσεις ωρέων τρίτατον μέρ[ος εις ενιαυτόν,]
τάς δέ δύω παρ' εμοί τε καί [άλλοις αθανά]τοισιν.
οππότε δ' άνθεσι γαί' ευώδε[σιν] ηαρινο[ίσι]
παντοδαποίς θάλλει, τότ' από ζόφου ηερόεντος
αύτις άνει μέγα θαύμα θεοίς θνητοίς τ' ανθρώποις.
καί τίνι σ' εξαπάτησε δόλω κρατερ[ός Πολυδ]έγμων;
Τήν δ' αύ Περσεφόνη περικαλλής αντίον ηύδα:
τοιγάρ εγώ σοι μήτερ ερέω νημερτέα πάντα:
εύτέ μοι `Ερμής ή[λθ]' εριούνιος άγγελος ωκύς
πάρ πατέρος Κρονίδαο καί άλλων ουρανιώνων
ελθείν εξ 'Ερέβευς, ίνα μ' οφθαλμοίσιν ιδούσα
λήξαις αθανάτοισι χόλου καί μήνιος αινής,
αυτάρ εγών ανόρουσ' υπό χάρματος, αυτάρ ο λάθρη
έμβαλέ μοι ροιής κόκκον, μελιηδέ' εδωδήν,
άκουσαν δέ βίη με προσηνάγκασσε πάσασθαι.
ως δέ μ' αναρπάξας Κρονίδεω πυκινήν διά μήτιν
ώχετο πατρός εμοίο φέρων υπό κεύθεα γαίης
εξερέω καί πάντα διίξομαι ως ερεείνεις.
ημείς μέν μάλα πάσαι αν' ιμερτόν λειμώνα,
Λευκίππη Φαινώ τε καί 'Ηλέκτρη καί 'Ιάνθη
καί Μελίτη 'Ιάχη τε `Ρόδειά τε Καλλιρόη τε
Μηλόβοσίς τε Τύχη τε καί 'Ωκυρόη καλυκώπις
Χρυσηΐς τ' 'Ιάνειρά τ' 'Ακάστη τ' 'Αδμήτη τε
καί `Ροδόπη Πλουτώ τε καί ιμερόεσσα Καλυψώ
καί Στύξ Ουρανίη τε Γαλαξαύρη τ' ερατεινή
Παλλάς τ' εγρεμάχη καί ''Αρτεμις ιοχέαιρα
παίζομεν ηδ' άνθεα δρέπομεν χείρεσσ' ερόεντα,
μίγδα κρόκον τ' αγανόν καί αγαλλίδας ηδ' υάκινθον
καί ροδέας κάλυκας καί λείρια, θαύμα ιδέσθαι,
νάρκισσόν θ' όν έφυσ' ώς περ κρόκον ευρεία χθών.
αυτάρ εγώ δρεπόμην περί χάρματι, γαία δ' ένερθε
χώρησεν, τή δ' έκθορ' άναξ κρατερός πολυδέγμων.
βή δέ φέρων υπό γαίαν εν άρμασι χρυσείοισι
πόλλ' αεκαζομένην, εβόησα δ' άρ' όρθια φωνή.
ταύτά τοι αχνυμένη περ αληθέα πάντ' αγορεύω.
'`Ως τότε μέν πρόπαν ήμαρ ομόφρονα θυμόν έχουσαι
πολλά μάλ' αλλήλων κραδίην καί θυμόν ίαινον
αμφαγαπαζόμεναι, αχέων δ' απεπαύετο θυμός.
γηθοσύνας δέ δέχοντο παρ' αλλήλων έδιδ[όν τε.]
τήσιν δ' εγγύθεν ήλθ' `Εκάτη λιπαροκρήδεμνος,
πολλά δ' άρ' αμφαγάπησε κόρην Δημήτερος αγνής:
εκ τού οι πρόπολος καί οπάων έπλετ' άνασσα.
ταίς δέ μετάγγελον ήκε βαρύκτυπος ευρύοπα Ζεύς
`Ρείην ηΰκομον ήν μητέρα κυανόπεπλον
αξέμεναι μετά φύλα θεών, υπέδεκτο δέ τιμάς
δωσέμεν, άς κεν έλοιτο μετ' αθανάτοισι θεοίσι:
νεύσε δέ οι κούρην έτεος περιτελλομένοιο
τήν τριτάτην μέν μοίραν υπό ζόφον ηερόεντα,
τάς δέ δύω παρά μητρί καί άλλοις αθανάτοισιν.
ώς έφατ': ουδ' απίθησε θεά Διός αγγελιάων.
εσσυμένως δ' ήϊξε κατ' Ουλύμποιο καρήνων,
εις δ' άρα `Ράριον ίξε, φερέσβιον ούθαρ αρούρης
τό πρίν, ατάρ τότε γ' ού τι φερέσβιον, αλλά έκηλον
εστήκει πανάφυλλον: έκευθε δ' άρα κρί λευκόν
μήδεσι Δήμητρος καλλισφύρου: αυτάρ έπειτα
μέλλεν άφαρ ταναοίσι κομήσειν ασταχύεσσιν
ήρος αεξομένοιο, πέδω δ' άρα πίονες όγμοι
βρισέμεν ασταχύων, τά δ' εν ελλεδανοίσι δεδέσθαι.
ένθ' επέβη πρώτιστον απ' αιθέρος ατρυγέτοιο:
ασπασίως δ' ίδον αλλήλας, κεχάρηντο δέ θυμώ.
τήν δ' ώδε προσέειπε `Ρέη λιπαροκρήδεμνος:
Δεύρο τέκος, καλέει σε βαρύκτυπος ευρύοπα Ζεύς
ελθέμεναι μετά φύλα θεών, υπέδεκτο δέ τιμάς
[δωσέμεν, άς κ' εθέλησθα] μετ' αθανάτοισι θεοίσι.
[νεύσε δέ σοι κούρην έτεος π]εριτελλομένοιο
[τήν τριτάτην μέν μοίραν υπό ζόφον η]ερόεντα,
[τάς δέ δύω παρά σοί τε καί άλλοις] αθανάτοισιν.
[ώς άρ' έφη τελέ]εσθαι: εώ δ' επένευσε κάρητι.
[αλλ' ίθι τέκνον] εμόν καί πείθεο, μηδέ τι λίην
α[ζηχές μεν]έαινε κελαινεφέϊ Κρονίωνι:
α[ίψα δέ κα]ρπόν άεξε φερέσβιον ανθρώποισιν.
'`Ω[ς έφατ', ου]δ' απίθησεν εϋστέφανος Δημήτηρ,
αίψα δέ καρπόν ανήκεν αρουράων εριβώλων.
πάσα δέ φύλλοισίν τε καί άνθεσιν ευρεία χθών
έβρισ': η δέ κιούσα θεμιστοπόλοις βασιλεύσι
δ[είξε,] Τριπτολέμω τε Διοκλεί τε πληξίππω,
Ευμόλπου τε βίη Κελεώ θ' ηγήτορι λαών,
δρησμοσύνην θ' ιερών καί επέφραδεν όργια πάσι,
Τριπτολέμω τε Πολυξείνω τ', επί τοίς δέ Διοκλεί,
σεμνά, τά τ' ού πως έστι παρεξ[ίμ]εν [ούτε πυθέσθαι,]
ούτ' αχέειν: μέγα γάρ τι θεών σέβας ισχάνει αυδήν.
όλβιος ός τάδ' όπωπεν επιχθονίων ανθρώπων:
ός δ' ατελής ιερών, ός τ' άμμορος, ού ποθ' ομοίων
αίσαν έχει φθίμενός περ υπό ζόφω ευρώεντι.
Αυτάρ επεί δή πάνθ' υπεθήκατο δία θεάων,
βάν ρ' ίμεν Ούλυμπον δέ θεών μεθ' ομήγυριν άλλων.
ένθα δέ ναιετάουσι παραί Διί τερπικεραύνω
σεμναί τ' αιδοίαί τε: μέγ' όλβιος όν τιν' εκείναι
προφρονέως φίλωνται επιχθονίων ανθρώπων:
αίψα δέ οι πέμπουσιν εφέστιον ες μέγα δώμα
Πλούτον, ός ανθρώποις άφενος θνητοίσι δίδωσιν.
'Αλλ' άγ' 'Ελευσίνος θυοέσσης δήμον έχουσαι
καί Πάρον αμφιρύτην ''Αντρωνά τε πετρήεντα,
πότνια αγλαόδωρ' ωρηφόρε Δηοί άνασσα
αυτή καί κούρη περικαλλής Περσεφόνεια
πρόφρονες αντ' ωδής βίοτον θυμήρε' οπάζειν.
αυτάρ εγώ καί σείο καί άλλης μνήσομ' αοιδής. |
