ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ - ΝΕΦΕΛΕΣ


{ΣΤΡΕΨΙΑΔΗΣ} 
ιού ιού. 
ώ Ζεύ βασιλεύ, τό χρήμα τών νυκτών όσον. 
απέραντον. ουδέποθ' ημέρα γενήσεται; 
καί μήν πάλαι γ' αλεκτρυόνος ήκουσ' εγώ. 
οι δ' οικέται ρέγκουσιν. αλλ' ουκ άν πρό τού. 
απόλοιο δήτ', ώ πόλεμε, πολλών ούνεκα, 
ότ' ουδέ κολάσ' έξεστί μοι τούς οικέτας. 
αλλ' ουδ' ο χρηστός ουτοσί νεανίας 
εγείρεται τής νυκτός, αλλά πέρδεται 
εν πέντε σισύραις εγκεκορδυλημένος. 
αλλ' ει δοκεί, ρέγκωμεν εγκεκαλυμμένοι. 
αλλ' ου δύναμαι δείλαιος εύδειν δακνόμενος 
υπό τής δαπάνης καί τής φάτνης καί τών χρεών 
διά τουτονί τόν υιόν. ο δέ κόμην έχων 
ιππάζεταί τε καί ξυνωρικεύεται 
ονειροπολεί θ' ίππους. εγώ δ' απόλλυμαι 
ορών άγουσαν τήν σελήνην εικάδας: 
οι γάρ τόκοι χωρούσιν. άπτε παί λύχνον 
κάκφερε τό γραμματείον, ίν' αναγνώ λαβών 
οπόσοις οφείλω καί λογίσωμαι τούς τόκους. 
φέρ' ίδω, τί οφείλω; δώδεκα μνάς Πασία. 
τού δώδεκα μνάς Πασία; τί εχρησάμην; 
ότ' επριάμην τόν κοππατίαν. οίμοι τάλας, 
είθ' εξεκόπην πρότερον τόν οφθαλμόν λίθω. 

{ΦΕΙΔΙΠΠΙΔΗΣ} 
Φίλων, αδικείς. έλαυνε τόν σαυτού δρόμον. 
{Στ.} τούτ' εστί τουτί τό κακόν ό μ' απολώλεκεν: 
ονειροπολεί γάρ καί καθεύδων ιππικήν. 
{Φε.} πόσους δρόμους ελά τά πολεμιστήρια; 
{Στ.} εμέ μέν σύ πολλούς τόν πατέρ' ελαύνεις δρόμους. 
ατάρ τί χρέος έβα με μετά τόν Πασίαν; 
τρείς μναί διφρίσκου καί τροχοίν 'Αμεινία. 
{Φε.} άπαγε τόν ίππον εξαλίσας οίκαδε. 
{Στ.} αλλ' ώ μέλ' εξήλικας εμέ γ' εκ τών εμών, 
ότε καί δίκας ώφληκα χάτεροι τόκου 
ενεχυράσεσθαί φασιν. 
{Φε.} ετεόν, ώ πάτερ, 
τί δυσκολαίνεις καί στρέφει τήν νύχθ' όλην; 
{Στ.} δάκνει μέ τις δήμαρχος εκ τών στρωμάτων. 
{Φε.} έασον ώ δαιμόνιε καταδαρθείν τί με. 
{Στ.} σύ δ' ούν κάθευδε. τά δέ χρέα ταύτ' ίσθ' ότι 
εις τήν κεφαλήν άπαντα τήν σήν τρέψεται. 
φεύ. 
είθ' ώφελ' η προμνήστρι' απολέσθαι κακώς 
ήτις με γήμ' επήρε τήν σήν μητέρα. 
εμοί γάρ ήν άγροικος ήδιστος βίος, 
ευρωτιών, ακόρητος, εική κείμενος, 
βρύων μελίτταις καί προβάτοις καί στεμφύλοις. 
έπειτ' έγημα Μεγακλέους τού Μεγακλέους 
αδελφιδήν άγροικος ών εξ άστεως, 
σεμνήν, τρυφώσαν, εγκεκοισυρωμένην. 
ταύτην ότ' εγάμουν, συγκατεκλινόμην εγώ 
όζων τρυγός, τρασιάς, ερίων, περιουσίας, 
η δ' αύ μύρου, κρόκου, καταγλωττισμάτων, 
δαπάνης, λαφυγμού, Κωλιάδος, Γενετυλλίδος. 
ου μήν ερώ γ' ως αργός ήν, αλλ' εσπάθα, 
εγώ δ' άν αυτή θοιμάτιον δεικνύς τοδί 
πρόφασιν έφασκον: ώ γύναι, λίαν σπαθάς. 
{ΟΙΚΕΤΗΣ} 
έλαιον ημίν ουκ ένεστ' εν τώ λύχνω. 
{Στ.} οίμοι. τί γάρ μοι τόν πότην ήπτες λύχνον; 
δεύρ' έλθ' ίνα κλάης. 
{Οι.} διά τί δήτα κλαύσομαι; 
{Στ.} ότι τών παχειών ενετίθεις θρυαλλίδων. 
μετά ταύθ', όπως νών εγένεθ' υιός ουτοσί, 
εμοί τε δή καί τή γυναικί ταγαθή, 
περί τουνόματος δή 'ντεύθεν ελοιδορούμεθα. 
η μέν γάρ ίππον προσετίθει πρός τούνομα, 
Ξάνθιππον ή Χάριππον ή Καλλιππίδην, 
εγώ δέ τού πάππου 'τιθέμην Φειδωνίδην. 
τέως μέν ούν εκρινόμεθ': είτα τώ χρόνω 
κοινή ξυνέβημεν καθέμεθα Φειδιππίδην. 
τούτον τόν υιόν λαμβάνουσ' εκορίζετο: 
“όταν σύ μέγας ών άρμ' ελαύνης πρός πόλιν, 
ώσπερ Μεγακλέης, ξυστίδ' έχων -- “ εγώ δ' έφην: 
“όταν μέν ούν τάς αίγας εκ τού φελλέως, 
ώσπερ ο πατήρ σου, διφθέραν ενημμένος -- “. 
αλλ' ουκ επείθετο τοίς εμοίς ουδέν λόγοις, 
αλλ' ίππερόν μου κατέχεεν τών χρημάτων. 
νύν ούν όλην τήν νύκτα φροντίζων οδού 
μίαν ηύρον ατραπόν δαιμονίως υπερφυά, 
ήν ήν αναπείσω τουτονί, σωθήσομαι. 
αλλ' εξεγείραι πρώτον αυτόν βούλομαι. 
πώς δήτ' άν ήδιστ' αυτόν επεγείραιμι; πώς; 
Φειδιππίδη, Φειδιππίδιον. 
{Φε.} τί, ώ πάτερ; 
{Στ.} κύσον με καί τήν χείρα δός τήν δεξιάν. 
{Φε.} ιδού. τί εστιν; 
{Στ.} ειπέ μοι, φιλείς εμέ; 
{Φε.} νή τόν Ποσειδώ τουτονί τόν ίππιον. 
{Στ.} μή μοι γε τούτον μηδαμώς τόν ίππιον: 
ούτος γάρ ο θεός αίτιός μοι τών κακών. 
αλλ' είπερ εκ τής καρδίας μ' όντως φιλείς, 
ώ παί, πιθού. 
{Φε.} τί ούν πίθωμαι δήτά σοι; 
{Στ.} έκτρεψον ως τάχιστα τούς σαυτού τρόπους 
καί μάνθαν' ελθών άν εγώ παραινέσω. 
{Φε.} λέγε δή, τί κελεύεις; 
{Στ.} καί τι πείσει; 
{Φε.} πείσομαι, 
νή τόν Διόνυσον. 
{Στ.} δεύρό νυν απόβλεπε. 
οράς τό θύριον τούτο καί τοικίδιον; 
{Φε.} ορώ. τί ούν τούτ' εστίν ετεόν, ώ πάτερ; 
{Στ.} ψυχών σοφών τούτ' εστί φροντιστήριον. 
ενταύθ' ενοικούσ' άνδρες οί τόν ουρανόν 
λέγοντες αναπείθουσιν ως έστιν πνιγεύς, 
κάστιν περί ημάς ούτος, ημείς δ' άνθρακες. 
ούτοι διδάσκουσ', αργύριον ήν τις διδώ, 
λέγοντα νικάν καί δίκαια κάδικα. 
{Φε.} εισίν δέ τίνες; 
{Στ.} ουκ οίδ' ακριβώς τούνομα. 
μεριμνοφροντισταί καλοί τε καγαθοί. 
{Φε.} αιβοί, πονηροί γ', οίδα. τούς αλαζόνας, 
τούς ωχριώντας, τούς ανυποδήτους λέγεις, 
ών ο κακοδαίμων Σωκράτης καί Χαιρεφών. 
{Στ.} ή ή, σιώπα. μηδέν είπης νήπιον. 
αλλ' εί τι κήδει τών πατρώων αλφίτων, 
τούτων γενού μοι, σχασάμενος τήν ιππικήν. 
{Φε.} ουκ άν μά τόν Διόνυσον ει δοίης γέ μοι 
τούς Φασιανούς ούς τρέφει Λεωγόρας. 
{Στ.} ίθ', αντιβολώ σ', ώ φίλτατ' ανθρώπων εμοί, 
ελθών διδάσκου. 
{Φε.} καί τί σοι μαθήσομαι; 
{Στ.} είναι παρ' αυτοίς φασίν άμφω τώ λόγω, 
τόν κρείττον', όστις εστί, καί τόν ήττονα. 
τούτοιν τόν έτερον τοίν λόγοιν, τόν ήττονα, 
νικάν λέγοντά φασι ταδικώτερα. 
ήν ούν μάθης μοι τόν άδικον τούτον λόγον, 
ά νύν οφείλω διά σέ, τούτων τών χρεών 
ουκ άν αποδοίην ουδ' άν οβολόν ουδενί. 
{Φε.} ουκ άν πιθοίμην: ου γάρ άν τλαίην ιδείν 
τούς ιππέας τό χρώμα διακεκναισμένος. 
{Στ.} ουκ άρα μά τήν Δήμητρα τών γ' εμών έδει 
ούτ' αυτός ούθ' ο ζύγιος ούθ' ο σαμφόρας, 
αλλ' εξελώ σ' εις κόρακας εκ τής οικίας. 
{Φε.} αλλ' ου περιόψεταί μ' ο θείος Μεγακλέης 
άνιππον. αλλ' είσειμι, σού δ' ου φροντιώ. 
{Στ.} αλλ' ουδ' εγώ μέντοι πεσών γε κείσομαι, 
αλλ' ευξάμενος τοίσιν θεοίς διδάξομαι 
αυτός βαδίζων εις τό φροντιστήριον. 
πώς ούν γέρων ών καπιλήσμων καί βραδύς 
λόγων ακριβών σκινδαλάμους μαθήσομαι; 
ιτητέον. τί ταύτ' έχων στραγγεύομαι 
αλλ' ουχί κόπτω τήν θύραν; παί, παιδίον. 

{ΜΑΘΗΤΗΣ} 
βάλλ' εις κόρακας. τίς εσθ' ο κόψας τήν θύραν; 
{Στ.} Φείδωνος υιός Στρεψιάδης Κικυννόθεν. 
{Μα.} αμαθής γε νή Δί', όστις ουτωσί σφόδρα 
απεριμερίμνως τήν θύραν λελάκτικας 
καί φροντίδ' εξήμβλωκας εξηυρημένην. 
{Στ.} σύγγνωθί μοι: τηλού γάρ οικών τών αγρών. 
αλλ' ειπέ μοι τό πράγμα τουξημβλωμένον. 
{Μα.} αλλ' ου θέμις πλήν τοίς μαθηταίσιν λέγειν. 
{Στ.} λέγε νυν εμοί θαρρών: εγώ γάρ ουτοσί 
ήκω μαθητής εις τό φροντιστήριον. 
{Μα.} λέξω, νομίσαι δέ ταύτα χρή μυστήρια. 
ανήρετ' άρτι Χαιρεφώντα Σωκράτης 
ψύλλαν οπόσους άλλοιτο τούς αυτής πόδας. 
δακούσα γάρ τού Χαιρεφώντος τήν οφρύν 
επί τήν κεφαλήν τήν Σωκράτους αφήλατο. 
{Στ.} πώς δήτα διεμέτρησε; 
{Μα.} δεξιώτατα. 
κηρόν διατήξας, είτα τήν ψύλλαν λαβών 
ενέβαψεν εις τόν κηρόν αυτής τώ πόδε, 
κάτα ψυχείση περιέφυσαν Περσικαί. 
ταύτας υπολύσας ανεμέτρει τό χωρίον. 
{Στ.} ώ Ζεύ βασιλεύ, τής λεπτότητος τών φρενών. 
{Μα.} τί δήτ' άν, έτερον ει πύθοιο Σωκράτους 
φρόντισμα; 
{Στ.} ποίον; αντιβολώ, κάτειπέ μοι. 
{Μα.} ανήρετ' αυτόν Χαιρεφών ο Σφήττιος 
οπότερα τήν γνώμην έχοι, τάς εμπίδας 
κατά τό στόμ' άδειν ή κατά τουρροπύγιον. 
{Στ.} τί δήτ' εκείνος είπε περί τής εμπίδος; 
{Μα.} έφασκεν είναι τούντερον τής εμπίδος 
στενόν, διά λεπτού δ' όντος αυτού τήν πνοήν 
βία βαδίζειν ευθύ τουρροπυγίου: 
έπειτα κοίλον πρός στενώ προσκείμενον 
τόν πρωκτόν ηχείν υπό βίας τού πνεύματος. 
{Στ.} σάλπιγξ ο πρωκτός εστιν άρα τών εμπίδων. 
ώ τρισμακάριος τού διεντερεύματος. 
ή ραδίως φεύγων άν αποφύγοι δίκην 
όστις δίοιδε τούντερον τής εμπίδος. 
{Μα.} πρώην δέ γε γνώμην μεγάλην αφηρέθη 
υπ' ασκαλαβώτου. 
{Στ.} τίνα τρόπον; κάτειπέ μοι. 
{Μα.} ζητούντος αυτού τής σελήνης τάς οδούς 
καί τάς περιφοράς, είτ' άνω κεχηνότος 
από τής οροφής νύκτωρ γαλεώτης κατέχεσεν. 
{Στ.} ήσθην γαλεώτη καταχέσαντι Σωκράτους. 
{Μα.} εχθές δέ γ' ημίν δείπνον ουκ ήν εσπέρας. 
{Στ.} είεν. τί ούν πρός τάλφιτ' επαλαμήσατο; 
{Μα.} κατά τής τραπέζης καταπάσας λεπτήν τέφραν, 
κάμψας οβελίσκον, είτα διαβήτην λαβών, 
εκ τής παλαίστρας θοιμάτιον υφείλετο. 
{Στ.} τί δήτ' εκείνον τόν Θαλήν θαυμάζομεν; 
άνοιγ' άνοιγ' ανύσας τό φροντιστήριον 
καί δείξον ως τάχιστά μοι τόν Σωκράτη. 
μαθητιώ γάρ. αλλ' άνοιγε τήν θύραν. 
ώ `Ηράκλεις, ταυτί ποδαπά τά θηρία; 
{Μα.} τί εθαύμασας; τώ σοι δοκούσιν εικέναι; 
{Στ.} τοίς εκ Πύλου ληφθείσι, τοίς Λακωνικοίς. 
ατάρ τί ποτ' εις τήν γήν βλέπουσιν ουτοιί; 
{Μα.} ζητούσιν ούτοι τά κατά γής. 
{Στ.} βολβούς άρα 
ζητούσι. μή νυν τούτό γ' έτι φροντίζετε: 
εγώ γάρ οίδ' ίν' εισί μεγάλοι καί καλοί. 
τί γάρ οίδε δρώσιν οι σφόδρ' εγκεκυφότες; 
{Μα.} ούτοι δ' ερεβοδιφώσιν υπό τόν Τάρταρον. 
{Στ.} τί δήθ' ο πρωκτός εις τόν ουρανόν βλέπει; 
{Μα.} αυτός καθ' αυτόν αστρονομείν διδάσκεται. 
αλλ' είσιθ', ίνα μή 'κείνος υμίν επιτύχη. 
{Στ.} μήπω γε μήπω γ', αλλ' επιμεινάντων, ίνα 
αυτοίσι κοινώσω τι πραγμάτιον εμόν. 
{Μα.} αλλ' ουχ οίόν τ' αυτοίσι πρός τόν αέρα 
έξω διατρίβειν πολύν άγαν εστίν χρόνον. 
{Στ.} πρός τών θεών, τί γάρ τάδ' εστίν; ειπέ μοι. 
{Μα.} αστρονομία μέν αυτηί. 
{Στ.} τουτί δέ τί; 
{Μα.} γεωμετρία. 
{Στ.} τούτ' ούν τί εστι χρήσιμον; 
{Μα.} γήν αναμετρείσθαι. 
{Στ.} πότερα τήν κληρουχικήν; 
{Μα.} ούκ, αλλά τήν σύμπασαν. 
{Στ.} αστείον λέγεις: 
τό γάρ σόφισμα δημοτικόν καί χρήσιμον. 
{Μα.} αύτη δέ σοι γής περίοδος πάσης. οράς; 
αίδε μέν 'Αθήναι. 
{Στ.} τί σύ λέγεις; ου πείθομαι, 
επεί δικαστάς ουχ ορώ καθημένους. 
{Μα.} ως τούτ' αληθώς 'Αττικόν τό χωρίον. 
{Στ.} καί πού Κικυννής εισίν, ουμοί δημόται; 
{Μα.} ενταύθ' ένεισιν. η δέ γ' Εύβοι', ως οράς, 
ηδί παρατέταται μακρά πόρρω πάνυ. 
{Στ.} οίδ': υπό γάρ ημών παρετάθη καί Περικλέους. 
αλλ' η Λακεδαίμων πού 'στίν; 
{Μα.} όπου 'στίν; αυτηί. 
{Στ.} ως εγγύς ημών. τούτο μεταφροντίζετε, 
ταύτην αφ' ημών απαγαγείν πόρρω πάνυ. 
{Μα.} αλλ' ουχ οίόν τε. 
{Στ.} νή Δί', οιμώξεσθ' άρα. 
φέρε τίς γάρ ούτος ουπί τής κρεμάθρας ανήρ; 
{Μα.} αυτός. 
{Στ.} τίς αυτός; 
{Μα.} Σωκράτης. 
{Στ.} ώ Σωκράτης. 
ίθ' ούτος αναβόησον αυτόν μοι μέγα. 
{Μα.} αυτός μέν ούν σύ κάλεσον: ου γάρ μοι σχολή. 
{Στ.} ώ Σώκρατες. 
ώ Σωκρατίδιον.

Επιστροφή στα περιεχόμενα   -  |  -   Συνέχεια