ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΡΟΔΙΟΥ


''Ενθ' έρις άνδρα έκαστον αριστήων ορόθυνεν, 
όστις απολλήξειε πανύστατος: αμφί γάρ αιθήρ 
νήνεμος εστόρεσεν δίνας, κατά δ' εύνασε πόντον. 
οι δέ γαληναίη πίσυνοι ελάασκον επιπρό 
νήα βίη, τήν δ' ού κε διέξ αλός αίσσουσαν 
ουδέ Ποσειδάωνος αελλόποδες κίχον ίπποι: 
έμπης δ', εγρομένοιο σάλου ζαχρηέσιν αύραις, 
αί νέον εκ ποταμών υπό δείελον ηερέθοντο, 
τειρόμενοι καμάτω μετελώφεον: αυτάρ ο τούσγε 
πασσυδίη μογέοντας εφέλκετο κάρτεϊ χειρών 
`Ηρακλέης, ετίνασσε δ' αρηρότα δούρατα νηός. 
αλλ' ότε δή, Μυσών λελιημένοι ηπείροιο, 
`Ρυνδακίδας προχοάς μέγα τ' ηρίον Αιγαίωνος 
τυτθόν υπέκ Φρυγίης παρεμέτρεον εισορόωντες, 
δή τότ', ανοχλίζων τετρηχότος οίδματος ολκούς, 
μεσσόθεν άξεν ερετμόν: ατάρ τρύφος άλλο μέν αυτός 
άμφω χερσίν έχων πέσε δόχμιος, άλλο δέ πόντος 
κλύζε παλιρροθίοισι φέρων. ανά δ' έζετο σιγή 
παπταίνων, χείρες γάρ αήθεσον ηρεμέουσαι. 
'~Ημος δ' αγρόθεν είσι φυτοσκάφος ή τις αροτρεύς 
ασπασίως εις αύλιν εήν, δόρποιο χατίζων, 
αυτού δ' εν προμολή τετρυμένα γούνατ' έκαμψεν 
αυσταλέος κονίησι, περιτριβέας δέ τε χείρας 
εισορόων κακά πολλά εή ηρήσατο γαστρί -- 
τήμος άρ' οίγ' αφίκοντο Κιανίδος ήθεα γαίης 
αμφ' 'Αργανθώνειον όρος προχοάς τε Κίοιο. 
τούς μέν ευξείνως Μυσοί φιλότητι κιόντας 
δειδέχατ' ενναέται κείνης χθονός, ήιά τέ σφι 
μήλά τε δευομένοις μέθυ τ' άσπετον εγγυάλιξαν: 
ένθα δ' έπειθ' οι μέν ξύλα κάγκανα, τοί δέ λεχαίην 
φυλλάδα λειμώνων φέρον άσπετον αμήσαντες 
στόρνυσθαι, τοί δ' αύτε πυρήια δινεύεσκον, 
οι δ' οίνον κρητήρσι κέρων πονέοντό τε δαίτα, 
'Εκβασίω ρέξαντες υπό κνέφας 'Απόλλωνι. 
Αυτάρ ο, εύ δαίνυσθαι εοίς ετάροις επιτείλας, 
βή ρ' ίμεν εις ύλην υιός Διός, ώς κεν ερετμόν 
οί αυτώ φθαίη καταχείριον εντύνασθαι. 
εύρεν έπειτ' ελάτην αλαλήμενος ούτε τι πολλοίς 
αχθομένην όζοις ουδέ μέγα τηλεθόωσαν, 
αλλ' οίον ταναής έρνος πέλει αιγείροιο: 
τόσση ομώς μήκός τε καί ες πάχος ήεν ιδέσθαι. 
ρίμφα δ' οιστοδόκην μέν επί χθονί θήκε φαρέτρην 
αυτοίσιν τόξοισιν, έδυ δ' από δέρμα λέοντος: 
τήν δ' όγε, χαλκοβαρεί ροπάλω δαπέδοιο τινάξας 
νειόθεν, αμφοτέρησι περί στύπος έλλαβε χερσίν 
ηνορέη πίσυνος, εν δέ πλατύν ώμον έρεισεν 
εύ διαβάς: πεδόθεν δέ βαθύρριζόν περ εούσαν 
προσφύς εξήειρε σύν αυτοίς έχμασι γαίης. 
ως δ' όταν απροφάτως ιστόν νεός, εύτε μάλιστα 
χειμερίη ολοοίο δύσις πέλει 'Ωρίωνος, 
υψόθεν εμπλήξασα θοή ανέμοιο κατάιξ 
αυτοίσι σφήνεσσιν υπέκ προτόνων ερύσηται -- 
ώς όγε τήν ήειρεν: ομού δ' ανά τόξα καί ιούς 
δέρμα θ' ελών ρόπαλόν τε, παλίσσυτος ώρτο νέεσθαι. 
Τόφρα δ' ''Υλας χαλκέη σύν κάλπιδι νόσφιν ομίλου 
δίζητο κρήνης ιερόν ρόον, ώς κέ οι ύδωρ 
φθαίη αφυσσάμενος ποτιδόρπιον, άλλα τε πάντα 
οτραλέως κατά κόσμον επαρτίσσειεν ιόντι. 
δή γάρ μιν τοίοισιν εν ήθεσιν αυτός έφερβε, 
νηπίαχον τά πρώτα δόμων εκ πατρός απούρας, 
δήου Θειοδάμαντος, όν εν Δρυόπεσσιν έπεφνεν 
νηλειή, βοός αμφί γεωμόρου αντιόωντα. 
ήτοι ο μέν νειοίο γύας τέμνεσκεν αρότρω 
Θειοδάμας †ανίη βεβολημένος: αυτάρ ο τόνγε 
βούν αρότην ήνωγε παρασχέμεν, ουκ εθέλοντα 
ίετο γάρ πρόφασιν πολέμου Δρυόπεσσι βαλέσθαι 
λευγαλέην, επεί ού τι δίκης αλέγοντες έναιον. 
αλλά τά μέν τηλού κεν αποπλάγξειεν αοιδής: 
αίψα δ' όγε κρήνην μετεκίαθεν ήν καλέουσιν 
Πηγάς αγχίγυοι περιναιέται. οι δέ που άρτι 
νυμφάων ίσταντο χοροί: μέλε γάρ σφισι πάσαις 
όσσαι κείν' ερατόν νύμφαι ρίον αμφενέμοντο 
''Αρτεμιν εννυχίησιν αεί μέλπεσθαι αοιδαίς. 
αι μέν, όσαι σκοπιάς ορέων λάχον ή καί εναύλους 
αί γε μέν υλήωροι, απόπροθεν εστιχόωντο: 
η δέ νέον κρήνης ανεδύετο καλλινάοιο 
νύμφη εφυδατίη. τόν δέ σχεδόν εισενόησεν 
κάλλεϊ καί γλυκερήσιν ερευθόμενον χαρίτεσσιν, 
πρός γάρ οι διχόμηνις απ' αιθέρος αυγάζουσα 
βάλλε σεληναίη: τής δέ φρένας επτοίησεν 
Κύπρις, αμηχανίη δέ μόλις συναγείρατο θυμόν. 
αυτάρ όγ' ως τά πρώτα ρόω ένι κάλπιν έρεισε 
λέχρις επιχριμφθείς, περί δ' άσπετον έβραχεν ύδωρ 
χαλκόν ες ηχήεντα φορεύμενον, αυτίκα δ' ήγε 
λαιόν μέν καθύπερθεν επ' αυχένος άνθετο πήχυν, 
κύσσαι επιθύουσα τέρεν στόμα, δεξιτερή δέ 
αγκών' έσπασε χειρί: μέση δ' ενί κάββαλε δίνη. 
Τού δ' ήρως ιάχοντος επέκλυεν οίος εταίρων 
Ειλατίδης Πολύφημος, ιών προτέρωσε κελεύθου, 
δέκτο γάρ `Ηρακλήα πελώριον οππόθ' ίκοιτο. 
αίψα δ' ερυσσάμενος μέγα φάσγανον ώρτο δίεσθαι, 
μή πως ή θήρεσσιν έλωρ πέλοι, ηέ μιν άνδρες 
μούνον εόντ' ελόχησαν, άγουσι δέ ληίδ' ετοίμην: 
βή δέ μεταΐξας Πηγέων σχεδόν, ηύτε τις θήρ 
άγριος, όν ρά τε γήρυς απόπροθεν ίκετο μήλων, 
λιμώ δ' αιθόμενος μετανίσσεται, ουδ' επέκυρσε 
ποίμνησιν, πρό γάρ αυτοί ενί σταθμοίσι νομήες 
έλσαν: ο δέ στενάχων βρέμει άσπετον, όφρα κάμησιν -- 
ώς τότ' άρ' Ειλατίδης μεγάλ' έστενεν, αμφί δέ χώρον 
φοίτα κεκληγώς, μελέη δέ οι έπλετ' αυτή. 
ένθ' αυτώ ξύμβλητο κατά στίβον `Ηρακλήι 
γυμνόν επισσείων παλάμη ξίφος, εύ δέ μιν έγνω 
σπερχόμενον μετά νήα διά κνέφας: αυτίκα δ' άτην 
έκφατο λευγαλέην, βεβαρημένος άσθματι θυμόν: 
”Δαιμόνιε, στυγερόν τοι άχος πάμπρωτος ενίψω. 
ου γάρ ''Υλας, κρήνηνδε κιών, σόος αύτις ικάνει, 
αλλά ε ληιστήρες ενιχρίμψαντες άγουσιν 
ή θήρες σίνονται: εγώ δ' ιάχοντος άκουσα.” 
'~Ως φάτο: τώ δ' αίοντι κατά κροτάφων άλις ιδρώς 
κήκιεν, άν δέ κελαινόν υπό σπλάγχνοις ζέεν αίμα. 
χωόμενος δ' ελάτην χαμάδις βάλεν, ες δέ κέλευθον 
τήν θέεν ή πόδες αυτοί υπέκφερον αίσσοντα. 
ως δ' ότε τίς τε μύωπι τετυμμένος έσσυτο ταύρος 
πίσεά τε προλιπών καί ελεσπίδας, ουδέ νομήων 
ουδ' αγέλης όθεται, πρήσσει δ' οδόν άλλοτ' άπαυστος, 
άλλοτε δ' ιστάμενος καί ανά πλατύν αυχέν' αείρων 
ίησιν μύκημα, κακώ βεβολημένος οίστρω -- 
ώς όγε μαιμώων οτέ μέν θοά γούνατ' έπαλλεν 
συνεχέως, οτέ δ' αύτε μεταλλήγων καμάτοιο 
τήλε διαπρύσιον μεγάλη βοάασκεν αυτή. 
Αυτίκα δ' ακροτάτας υπερέσχεθεν άκριας αστήρ 
ηώος, πνοιαί δέ κατήλυθον: ώκα δέ Τίφυς 
εσβαίνειν ορόθυνεν επαυρέσθαι τ' ανέμοιο. 
οι δ' είσβαινον άφαρ λελιημένοι, ύψι δέ νηός 
ευναίας ερύσαντες ανεκρούσαντο κάλωας: 
κυρτώθη δ' ανέμω λίνα μεσσόθι, τήλε δ' απ' ακτής 
γηθόσυνοι φορέοντο παραί Ποσιδήιον άκρην. 
ήμος δ' ουρανόθεν χαροπή υπολάμπεται ηώς 
εκ περάτης ανιούσα, διαγλαύσσουσι δ' αταρποί 
καί πεδία δροσόεντα φαεινή λάμπεται αίγλη -- 
τήμος τούσγ' ενόησαν αιδρείησι λιπόντες. 
εν δέ σφιν κρατερόν νείκος πέσεν, εν δέ κολωός 
άσπετος, ει τόν άριστον αποπρολιπόντες έβησαν 
σφωιτέρων ετάρων. ο δ' αμηχανίησιν ατυχθείς 
ούτε τι τοίον έπος μετεφώνεεν ούτε τι τοίον 
Αισονίδης, αλλ' ήστο βαρείη νειόθεν άτη 
θυμόν έδων. Τελαμώνα δ' έλεν χόλος, ώδέ τ' έειπεν: 
”'~Ησ' αύτως εύκηλος, επεί νύ τοι άρμενον ήεν 
`Ηρακλήα λιπείν: σέο δ' έκτοθι μήτις όρωρεν, 
όφρα τό κείνου κύδος αν' `Ελλάδα μή σε καλύψη, 
αί κε θεοί δώωσιν υπότροπον οίκαδε νόστον. 
αλλά τί μύθων ήδος; επεί καί νόσφιν εταίρων 
είμι τεών οί τόνδε δόλον συνετεκτήναντο.” 
'~Η: καί ες `Αγνιάδην Τίφυν θόρε, τώ δέ οι όσσε 
όστλιγγες μαλεροίο πυρός ώς ινδάλλοντο. 
καί νύ κεν άψ οπίσω Μυσών επί γαίαν ίκοντο, 
λαίτμα βιησάμενοι ανέμου τ' άλληκτον ιωήν, 
ει μή Θρηικίοιο δύω υίες Βορέαο 
Αιακίδην χαλεποίσιν ερητύεσκον έπεσσιν, 
σχέτλιοι: ή τέ σφιν στυγερή τίσις έπλετ' οπίσσω 
χερσίν υφ' `Ηρακλήος, ό μιν δίζεσθαι έρυκον. 
άθλων γάρ Πελίαο δεδουπότος άψ ανιόντας 
Τήνω εν αμφιρύτη πέφνεν: καί αμήσατο γαίαν 
αμφ' αυτοίς στήλας τε δύω καθύπερθεν έτευξεν, 
ών ετέρη, θάμβος περιώσιον ανδράσι λεύσσειν, 
κίνυται ηχήεντος υπό πνοιή Βορέαο. 
καί τά μέν ώς ήμελλε μετά χρόνον εκτελέεσθαι: 
τοίσιν δέ Γλαύκος βρυχίης αλός εξεφαάνθη, 
Νηρήος θείοιο πολυφράδμων υποφήτης: 
ύψι δέ λαχνήέν τε κάρη καί στήθε' αείρας 
νειόθεν εκ λαγόνων, στιβαρή επορέξατο χειρί 
νηίου ολκαίοιο, καί ίαχεν εσσυμένοισιν: 
”Τίπτε παρέκ μεγάλοιο Διός μενεαίνετε βουλήν 
Αιήτεω πτολίεθρον άγειν θρασύν `Ηρακλήα; 
''Αργεΐ οι μοίρ' εστίν ατασθάλω Ευρυσθήι 
εκπλήσαι μογέοντα δυώδεκα πάντας αέθλους, 
ναίειν δ' αθανάτοισι συνέστιον, εί κ' έτι παύρους 
εξανύση: τώ μή τι ποθή κείνοιο πελέσθω. 
αύτως δ' αύ Πολύφημον επί προχοήσι Κίοιο 
πέπρωται Μυσοίσι περικλεές άστυ καμόντα 
μοίραν αναπλήσειν Χαλύβων εν απείρονι γαίη. 
αυτάρ ''Υλαν φιλότητι θεά ποιήσατο νύμφη 
όν πόσιν, οίό περ ούνεκ' αποπλαγχθέντες έλειφθεν.” 
'~Η, καί κύμ' αλίαστον εφέσσατο νειόθι δύψας: 
αμφί δέ οι δίνησι κυκώμενον άφρεεν ύδωρ 
πορφύρεον, κοίλην δ' άιξ αλός έκλυσε νήα. 
γήθησαν δ' ήρωες: ο δ' εσσυμένως εβεβήκει 
Αιακίδης Τελαμών ες 'Ιήσονα, χείρα δέ χειρί 
άκρην αμφιβαλών προσπτύξατο φώνησέν τε: 
”Αισονίδη, μή μοί τι χολώσεαι, αφραδίησιν 
εί τί περ αασάμην, πέρι γάρ μ' άχος †είλεν ενισπείν 
μύθον υπερφίαλόν τε καί άσχετον: αλλ' ανέμοισιν 
δώομεν αμπλακίην, ως καί πάρος ευμενέοντες.” 
Τόν δ' αύτ' Αίσονος υιός επιφραδέως προσέειπεν: 
“'~Ω πέπον, ή μάλα δή με κακώ εκυδάσσαο μύθω, 
φάς ενί τοισίδ' άπασιν ενηέος ανδρός αλείτην 
έμμεναι. αλλ' ου θήν τοι αδευκέα μήνιν αέξω, 
πρίν περ ανιηθείς: επεί ου περί πώεσι μήλων 
ουδέ περί κτεάτεσσι χαλεψάμενος μενέηνας, 
αλλ' ετάρου περί φωτός, έολπα δέ τώς σε καί άλλω 
αμφ' εμεύ, ει τοιόνδε πέλοι ποτέ, δηρίσασθαι.” 
'~Η ρα, καί αρθμηθέντες όπη πάρος εδριόωντο. 
τώ δέ Διός βουλήσιν, ο μέν Μυσοίσι βαλέσθαι 
μέλλεν επώνυμον άστυ πολισσάμενος ποταμοίο 
Ειλατίδης Πολύφημος, ο δ' Ευρυσθήος αέθλους 
αύτις ιών πονέεσθαι: επηπείλησε δέ γαίαν 
Μυσίδ' αναστήσειν αυτοσχεδόν, οππότε μή οι 
ή ζωού εύροιεν ''Υλα μόρον ηέ θανόντος. 
τοίο δέ ρύσι' όπασσαν αποκρίναντες αρίστους 
υιέας εκ δήμοιο, καί όρκια ποιήσαντο 
μήποτε μαστεύοντες απολλήξειν καμάτοιο. 
τούνεκεν εισέτι νύν περ ''Υλαν ερέουσι Κιανοί, 
κούρον Θειοδάμαντος, ευκτιμένης τε μέλονται 
Τρηχίνος: δή γάρ ρα καταυτόθι νάσσατο παίδας 
ούς οι ρύσια κείθεν επιπροέηκαν άγεσθαι. 
Νηύν δέ πανημερίην άνεμος φέρε νυκτί τε πάση 
λάβρος επιπνείων: ατάρ ουδ' επί τυτθόν άητο 
ηούς τελλομένης. οι δέ χθονός εισανέχουσαν 
ακτήν εκ κόλποιο μάλ' †ευρείαν εσιδέσθαι 
φρασσάμενοι κώπησιν άμ' ηελίω επέκελσαν.

Επιστροφή στα περιεχόμενα   -  |