ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ - ΝΕΦΕΛΕΣ |
||
|
||
{ΧΡΗΣΤΗΣ Α#} είτ' άνδρα τών αυτού τι χρή προϊέναι; ουδέποτέ γ', αλλά κρείττον ευθύς ήν τότε απερυθριάσαι μάλλον ή σχείν πράγματα, ότε τών εμαυτού γ' ένεκα νυνί χρημάτων έλκω σε κλητεύσοντα, καί γενήσομαι εχθρός έτι πρός τούτοισιν ανδρί δημότη. ατάρ ουδέποτέ γε τήν πατρίδα καταισχυνώ ζών, αλλά καλούμαι Στρεψιάδην -- {Στ.} τίς ουτοσί; {Χρ.} -- εις τήν ένην τε καί νέαν. {Στ.} μαρτύρομαι ότι εις δύ' είπεν ημέρας. τού χρήματος; {Χρ.} τών δώδεκα μνών, άς έλαβες ωνούμενος τόν ψαρόν ίππον. {Στ.} ίππον; ουκ ακούετε; όν πάντες υμείς ίστε μισούνθ' ιππικήν. {Χρ.} καί νή Δί' αποδώσειν γ' επώμνυς τούς θεούς. {Στ.} μά τόν Δί' ου γάρ πω τότ' εξηπίστατο Φειδιππίδης μοι τόν ακατάβλητον λόγον. {Χρ.} νύν δέ διά τούτ' έξαρνος είναι διανοεί; {Στ.} τί γάρ άλλ' άν απολαύσαιμι τού μαθήματος; {Χρ.} καί ταύτ' εθελήσεις απομόσαι μοι τούς θεούς ίν' άν κελεύσω 'γώ σε; {Στ.} τούς ποίους θεούς; {Χρ.} τόν Δία, τόν `Ερμήν, τόν Ποσειδώ. {Στ.} νή Δία, κάν προσκαταθείην γ', ώστ' ομόσαι, τριώβολον. {Χρ.} απόλοιο τοίνυν ένεκ' αναιδείας έτι. {Στ.} αλσίν διασμηχθείς όναιτ' άν ουτοσί. {Χρ.} οίμ' ως καταγελάς. {Στ.} έξ χοάς χωρήσεται. {Χρ.} ούτοι μά τόν Δία τόν μέγαν καί τούς θεούς εμού καταπροίξει. {Στ.} θαυμασίως ήσθην θεοίς, καί Ζεύς γελοίος ομνύμενος τοίς ειδόσιν. {Χρ.} ή μήν σύ τούτων τώ χρόνω δώσεις δίκην. αλλ' είτ' αποδώσεις μοι τά χρήματ' είτε μή, απόπεμψον αποκρινάμενος. {Στ.} έχε νυν ήσυχος: εγώ γάρ αυτίκ' αποκρινούμαί σοι σαφώς. {Χρ.} τί σοι δοκεί δράσειν; αποδώσειν σοι δοκεί; {Στ.} πού 'σθ' ούτος απαιτών με ταργύριον; λέγε, τουτί τί εστι; {Χρ.} τούθ' ότι εστί; κάρδοπος. {Στ.} έπειτ' απαιτείς αργύριον τοιούτος ών; ουκ άν αποδοίην ουδ' άν οβολόν ουδενί όστις καλέσειε “κάρδοπον” τήν καρδόπην. {Χρ.} ουκ άρ' αποδώσεις; {Στ.} ουχ όσον γ' έμ' ειδέναι. ούκουν ανύσας τι θάττον απολιταργιείς από τής θύρας; {Χρ.} άπειμι: καί τούτ' ίσθ', ότι θήσω πρυτανεί', ή μηκέτι ζώην εγώ. {Στ.} προσαποβαλείς άρ' αυτά πρός ταίς δώδεκα. καίτοι σε τούτό γ' ουχί βούλομαι παθείν οτιή 'κάλεσας ευηθικώς “τήν κάρδοπον”. {ΧΡΗΣΤΗΣ Β#} ιώ μοι μοι. {Στ.} έα: τίς ουτοσί ποτ' έσθ' ο θρηνών; ού τι που τών Καρκίνου τις δαιμόνων εφθέγξατο; {Χρ.} τί δ', όστις ειμί, τούτο βούλεσθ' ειδέναι; ανήρ κακοδαίμων. {Στ.} κατά σεαυτόν νυν τρέπου. {Χρ.} ώ σκληρέ δαίμον: ώ τύχαι θραυσάντυγες ίππων εμών: ώ Παλλάς, ώς μ' απώλεσας. {Στ.} τί δαί σε Τλημπόλεμός ποτ' είργασται κακόν; {Χρ.} μή σκώπτέ μ', ώ τάν, αλλά μοι τά χρήματα τόν υιόν αποδούναι κέλευσον άλαβεν, άλλως τε μέντοι καί κακώς πεπραγότι. {Στ.} τά ποία ταύτα χρήμαθ'; {Χρ.} αδανείσατο. {Στ.} κακώς άρ' όντως είχες, ώς γ' εμοί δοκείς. {Χρ.} ίππους γ' ελαύνων εξέπεσον νή τούς θεούς. {Στ.} τί δήτα ληρείς ώσπερ απ' όνου καταπεσών; {Χρ.} ληρώ, τά χρήματ' απολαβείν ει βούλομαι; {Στ.} ουκ έσθ' όπως σύ γ' αυτός υγιαίνεις. {Χρ.} τί δαί; {Στ.} τόν εγκέφαλον ώσπερ σεσείσθαί μοι δοκείς. {Χρ.} σύ δέ νή τόν `Ερμήν προσκεκλήσεσθαί γ' εμοί, ει μή 'ποδώσεις ταργύριον. {Στ.} κάτειπέ νυν: πότερα νομίζεις καινόν αιεί τόν Δία ύειν ύδωρ εκάστοτ', ή τόν ήλιον έλκειν κάτωθεν ταυτό τούθ' ύδωρ πάλιν; {Χρ.} ουκ οίδ' έγωγ' οπότερον, ουδέ μοι μέλει. {Στ.} πώς ούν απολαβείν ταργύριον δίκαιος εί, ει μηδέν οίσθα τών μετεώρων πραγμάτων; {Χρ.} αλλ' ει † σπανίζεις ταργυρίου μοι τόν τόκον απόδοτε †. {Στ.} τούτο δ' έσθ', ο τόκος, τί θηρίον; {Χρ.} τί δ' άλλο γ' ή κατά μήνα καί καθ' ημέραν πλέον πλέον ταργύριον αιεί γίγνεται υπορρέοντος τού χρόνου; {Στ.} καλώς λέγεις. τί δήτα; τήν θάλαττάν εσθ' ότι πλείονα νυνί νομίζεις ή πρό τού; {Χρ.} μά Δί', αλλ' ίσην. ου γάρ δίκαιον πλείον' είναι. {Στ.} κάτα πώς αύτη μέν, ώ κακόδαιμον, ουδέν γίγνεται επιρρεόντων τών ποταμών πλείων, σύ δέ ζητείς ποήσαι ταργύριον πλέον τό σόν; ουκ αποδιώξει σαυτόν από τής οικίας; φέρε μοι τό κέντρον. {Χρ.} ταύτ' εγώ μαρτύρομαι. {Στ.} ύπαγε. τί μέλλεις; ουκ ελάς, ώ σαμφόρα; {Χρ.} ταύτ' ουχ ύβρις δήτ' εστίν; {Στ.} άξεις; επιαλώ κεντών υπό τόν πρωκτόν σε τόν σειραφόρον. φεύγεις; έμελλόν σ' άρα κινήσειν εγώ αυτοίς τροχοίς τοίς σοίσι καί ξυνωρίσιν. {Χο.} οίον τό πραγμάτων εράν φλαύρων: ο γάρ {στρ.} γέρων όδ' ερασθείς αποστερήσαι βούλεται τά χρήμαθ' αδανείσατο. κουκ έσθ' όπως ου τήμερον λήψεταί τι πράγμ' ό τού- τον ποήσει τόν σοφι- στήν ών πανουργείν ήρξατ' εξ- αίφνης † τι κακόν λαβείν †. οίμαι γάρ αυτόν αυτίχ' ευρήσειν όπερ {αντ.} πάλαι ποτ' εζήτει, είναι τόν υιόν δεινόν οι γνώμας εναντίας λέγειν τοίσιν δικαίοις, ώστε νι- κάν άπαντας, οίσπερ άν ξυγγένηται, κάν λέγη παμπόνηρ'. ίσως δ' ίσως βουλήσεται κάφωνον αυτόν είναι. {Στ.} ιού ιού. ώ γείτονες καί ξυγγενείς καί δημόται, αμυνάθετέ μοι τυπτομένω πάση τέχνη. οίμοι κακοδαίμων τής κεφαλής καί τής γνάθου. ώ μιαρέ, τύπτεις τόν πατέρα; {Φε.} φήμ', ώ πάτερ. {Στ.} οράθ' ομολογούνθ' ότι με τύπτει; {Φε.} καί μάλα. {Στ.} ώ μιαρέ καί πατραλοία καί τοιχωρύχε. {Φε.} αύθίς με ταυτά ταύτα καί πλείω λέγε. άρ' οίσθ' ότι χαίρω πόλλ' ακούων καί κακά; {Στ.} ώ λακκόπρωκτε. {Φε.} πάττε πολλοίς τοίς ρόδοις. {Στ.} τόν πατέρα τύπτεις; {Φε.} καποφανώ γε νή Δία ως εν δίκη σ' έτυπτον. {Στ.} ώ μιαρώτατε, καί πώς γένοιτ' άν πατέρα τύπτειν εν δίκη; {Φε.} έγωγ' αποδείξω καί σε νικήσω λέγων. {Στ.} τουτί σύ νικήσεις; {Φε.} πολύ γε καί ραδίως. ελού δ' οπότερον τοίν λόγοιν βούλει λέγειν. {Στ.} ποίοιν λόγοιν; {Φε.} τόν κρείττον' ή τόν ήττονα. {Στ.} εδιδαξάμην μέντοι σε νή Δί', ώ μέλε, τοίσιν δικαίοις αντιλέγειν, ει ταύτά γε μέλλεις αναπείσειν, ως δίκαιον καί καλόν τόν πατέρα τύπτεσθ' εστίν υπό τών υιέων. {Φε.} αλλ' οίομαι μέντοι σ' αναπείσειν, ώστε γε ουδ' αυτός ακροασάμενος ουδέν αντερείς. {Στ.} καί μήν ότι καί λέξεις ακούσαι βούλομαι. {Χο.} σόν έργον, ώ πρεσβύτα, φροντίζειν όπη {στρ.} τόν άνδρα κρατήσεις, ως ούτος, ει μή τω 'πεποίθειν, ουκ άν ήν ούτως ακόλαστος. αλλ' έσθ' ότω θρασύνεται: δήλόν <γε τοι> τό λήμα τανθρώπου. αλλ' εξ ότου τό πρώτον ήρξαθ' η μάχη γενέσθαι ήδη λέγειν χρή πρός χορόν: πάντως δέ τούτο δράσεις. {Στ.} καί μήν όθεν γε πρώτον ηρξάμεσθα λοιδορείσθαι εγώ φράσω. 'πειδή γάρ ειστιώμεθ', ώσπερ ίστε, πρώτον μέν αυτόν τήν λύραν λαβόντ' εγώ 'κέλευσα άσαι Σιμωνίδου μέλος, τόν Κριόν, ως επέχθη. ο δ' ευθέως αρχαίον είν' έφασκε τό κιθαρίζειν άδειν τε πίνονθ', ωσπερεί κάχρυς γυναίκ' αλούσαν. {Φε.} ου γάρ τότ' ευθύς χρήν σ' αράττεσθαί τε καί πατείσθαι, άδειν κελεύονθ', ωσπερεί τέττιγας εστιώντα; {Στ.} τοιαύτα μέντοι καί τότ' έλεγεν ένδον, οίάπερ νύν, καί τόν Σιμωνίδην έφασκ' είναι κακόν ποητήν. καγώ μόλις μέν, αλλ' όμως, ηνεσχόμην τό πρώτον. έπειτα δ' εκέλευσ' αυτόν αλλά μυρρίνην λαβόντα τών Αισχύλου λέξαι τί μοι. κάθ' ούτος ευθύς είπεν: “εγώ γάρ Αισχύλον νομίζω πρώτον εν ποηταίς -- ψόφου πλέων, αξύστατον, στόμφακα, κρημνοποιόν.” κανταύθα πώς οίεσθέ μου τήν καρδίαν ορεχθείν; όμως δέ τόν θυμόν δακών έφην: “σύ δ' αλλά τούτων λέξον τι τών νεωτέρων, άττ' εστί τά σοφά ταύτα.” ο δ' ευθύς ήγ' Ευριπίδου ρήσίν τιν', ως εκίνει αδελφός, ώ 'λεξίκακε, τήν ομομητρίαν αδελφήν. καγώ ουκέτ' εξηνεσχόμην, αλλ' ευθέως αράττω πολλοίς κακοίς καισχροίσι. κάτ' εντεύθεν, οίον εικός, έπος πρός έπος ηρειδόμεσθ': είθ' ούτος επαναπηδά, κάπειτ' έφλα με κασπόδει κάπνιγε καπέτριβεν. {Φε.} ούκουν δικαίως, όστις ουκ Ευριπίδην επαινείς, σοφώτατον; {Στ.} σοφώτατον γ' εκείνον, ώ -- τί σ' είπω; αλλ' αύθις αύ τυπτήσομαι. {Φε.} νή τόν Δί', εν δίκη γ' άν. {Στ.} καί πώς δικαίως; όστις ώ 'ναίσχυντέ σ' εξέθρεψα αισθανόμενός σου πάντα τραυλίζοντος, ότι νοοίης. ει μέν γε βρύν είποις, εγώ γνούς άν πιείν επέσχον: μαμμάν δ' άν αιτήσαντος, ήκόν σοι φέρων άν άρτον: κακκάν δ' άν ουκ έφθης φράσας, καγώ λαβών θύραζε εξέφερον άν καί προυσχόμην σε. σύ δέ με νύν απάγχων, βοώντα καί κεκραγόθ' ότι χεζητιώην, ουκ έτλης έξω 'ξενεγκείν, ώ μιαρέ, θύραζέ μ', αλλά πνιγόμενος αυτού 'πόησα κακκάν. {Χο.} οίμαί γε τών νεωτέρων τάς καρδίας {αντ.} πηδάν ότι λέξει. ει γάρ τοιαύτά γ' ούτος εξειργασμένος λαλών αναπείσει, τό δέρμα τών γεραιτέρων λάβοιμεν άν αλλ' ουδ' ερεβίνθου. σόν έργον, ώ καινών επών κινητά καί μοχλευτά, πειθώ τινα ζητείν, όπως δόξεις λέγειν δίκαια. {Φε.} ως ηδύ καινοίς πράγμασιν καί δεξιοίς ομιλείν καί τών καθεστώτων νόμων υπερφρονείν δύνασθαι. εγώ γάρ ότε μέν ιππική τόν νούν μόνη προσείχον, ουδ' άν τρί' ειπείν ρήμαθ' οίός τ' ήν πρίν εξαμαρτείν: νυνί δ', επειδή μ' ουτοσί τούτων έπαυσεν αυτός, γνώμαις δέ λεπταίς καί λόγοις ξύνειμι καί μερίμναις, οίμαι διδάξειν ως δίκαιον τόν πατέρα κολάζειν. {Στ.} ίππευε τοίνυν νή Δί', ως έμοιγε κρείττόν εστιν ίππων τρέφειν τέθριππον ή τυπτόμενον επιτριβήναι. {Φε.} εκείσε δ' όθεν απέσχισάς με τού λόγου μέτειμι, καί πρώτ' ερήσομαί σε τουτί: παίδά μ' όντ' έτυπτες; {Στ.} έγωγέ σ', ευνοών τε καί κηδόμενος. {Φε.} ειπέ δή μοι, ου καμέ σοί δίκαιόν εστιν ευνοείν ομοίως τύπτειν τ', επειδήπερ γε τούτ' έστ' ευνοείν, τό τύπτειν; πώς γάρ τό μέν σόν σώμα χρή πληγών αθώον είναι, τουμόν δέ μή; καί μήν έφυν ελεύθερός γε καγώ. “κλάουσι παίδες, πατέρα δ' ου κλάειν δοκείς;” φήσεις νομίζεσθαι σύ παιδός τούτο τούργον είναι: εγώ δέ γ' αντείποιμ' άν ως δίς παίδες οι γέροντες. εικός τε μάλλον τούς γέροντας ή νέους τι κλάειν, όσωπερ εξαμαρτάνειν ήττον δίκαιον αυτούς. {Στ.} αλλ' ουδαμού νομίζεται τόν πατέρα τούτο πάσχειν. {Φε.} ούκουν ανήρ ο τόν νόμον θείς τούτον ήν τό πρώτον, ώσπερ σύ καγώ, καί λέγων έπειθε τούς παλαιούς; ήττόν τι δήτ' έξεστι καμοί καινόν αύ τό λοιπόν θείναι νόμον τοίς υιέσιν, τούς πατέρας αντιτύπτειν; όσας δέ πληγάς είχομεν πρίν τόν νόμον τεθήναι, αφίεμεν, καί δίδομεν αυτοίς προίκα συγκεκόφθαι. σκέψαι δέ τούς αλεκτρυόνας καί τάλλα τά βοτά ταυτί, ως τούς πατέρας αμύνεται: καίτοι τί διαφέρουσιν ημών εκείνοι, πλήν γ' ότι ψηφίσματ' ου γράφουσιν; {Στ.} τί δήτ', επειδή τούς αλεκτρυόνας άπαντα μιμεί, ουκ εσθίεις καί τήν κόπρον καπί ξύλου καθεύδεις; {Φε.} ου ταυτόν, ώ τάν, εστίν, ουδ' άν Σωκράτει δοκοίη. {Στ.} πρός ταύτα μή τύπτ': ει δέ μή, σαυτόν ποτ' αιτιάσει. {Φε.} καί πώς; {Στ.} επεί σέ μέν δίκαιός ειμ' εγώ κολάζειν, σύ δ', ήν γένηταί σοι, τόν υιόν. {Φε.} ήν δέ μή γένηται, μάτην εμοί κεκλαύσεται, σύ δ' εγχανών τεθνήξεις. {Στ.} εμοί μέν, ώνδρες ήλικες, δοκεί λέγειν δίκαια, κάμοιγε συγχωρείν δοκεί τούτοισι ταπιεική: κλάειν γάρ ημάς εικός εστ', ήν μή δίκαια δρώμεν. {Φε.} σκέψαι δέ χατέραν έτι γνώμην. {Στ.} από γάρ ολούμαι. {Φε.} καί μήν ίσως γ' ουκ αχθέσει παθών ά νύν πέπονθας. {Στ.} πώς δή; δίδαξον γάρ τί μ' εκ τούτων επωφελήσεις. {Φε.} τήν μητέρ' ώσπερ καί σέ τυπτήσω. {Στ.} τί φής, τί φής σύ; τούθ' έτερον αύ μείζον κακόν. {Φε.} τί δ' ήν έχων τόν ήττω λόγον σε νικήσω λέγων τήν μητέρ' ως τύπτειν χρεών; {Στ.} τί δ' άλλο γ' ή, ταύτ' ήν ποής, ουδέν σε κωλύσει σεαυτόν εμβαλείν εις τό βάραθρον μετά Σωκράτους καί τόν λόγον τόν ήττω; ταυτί δι' υμάς, ώ Νεφέλαι, πέπονθ' εγώ, υμίν αναθείς άπαντα ταμά πράγματα. {Χο.} αυτός μέν ούν σαυτώ σύ τούτων αίτιος, στρέψας σεαυτόν εις πονηρά πράγματα. {Στ.} τί δήτα ταύτ' ού μοι τότ' ηγορεύετε, αλλ' άνδρ' άγροικον καί γέροντ' επήρατε; {Χο.} ημείς ποούμεν ταύθ' εκάστοθ', όντιν' άν γνώμεν πονηρών όντ' εραστήν πραγμάτων, έως άν αυτόν εμβάλωμεν εις κακόν, όπως άν ειδή τούς θεούς δεδοικέναι. {Στ.} ώμοι, πονηρά γ', ώ Νεφέλαι, δίκαια δέ: ου γάρ με χρήν τά χρήμαθ' αδανεισάμην αποστερείν. νύν ούν όπως, ώ φίλτατε, τόν Χαιρεφώντα τόν μιαρόν καί Σωκράτη απολείς μετ' εμού 'λθών, οί σέ κάμ' εξηπάτων. {Φε.} αλλ' ουκ άν αδικήσαιμι τούς διδασκάλους. {Στ.} ναί ναί, καταιδέσθητι πατρώον Δία. {Φε.} ιδού γε Δία πατρώον. ως αρχαίος εί. Ζεύς γάρ τις εστίν; {Στ.} εστίν. {Φε.} ουκ έστ', ούκ, επεί Δίνος βασιλεύει, τόν Δί' εξεληλακώς. {Στ.} ουκ εξελήλακ', αλλ' εγώ τούτ' ωόμην διά τουτονί τόν δίνον. ώμοι δείλαιος, ότε καί σέ χυτρεούν όντα θεόν ηγησάμην. {Φε.} ενταύθα σαυτώ παραφρόνει καί φληνάφα. {Στ.} οίμοι παρανοίας. ως εμαινόμην άρα ότ' εξέβαλον καί τούς θεούς διά Σωκράτη. αλλ' ώ φίλ' `Ερμή, μηδαμώς θύμαινέ μοι, μηδέ μ' επιτρίψης, αλλά συγγνώμην έχε εμού παρανοήσαντος αδολεσχία. καί μοι γενού ξύμβουλος, είτ' αυτούς γραφήν διωκάθω γραψάμενος, είθ' ότι σοι δοκεί. ορθώς παραινείς ουκ εών δικορραφείν αλλ' ως τάχιστ' εμπιμπράναι τήν οικίαν τών αδολεσχών. δεύρο δεύρ', ώ Ξανθία, κλίμακα λαβών έξελθε καί σμινύην φέρων, κάπειτ' επαναβάς επί τό φροντιστήριον τό τέγος κατάσκαπτ', ει φιλείς τόν δεσπότην, έως άν αυτοίς εμβάλης τήν οικίαν. εμοί δέ δάδ' ενεγκάτω τις ημμένην. καγώ τιν' αυτών τήμερον δούναι δίκην εμοί ποήσω, κει σφόδρ' είσ' αλαζόνες. {ΜΑΘΗΤΗΣ Α#} ιού ιού. {Στ.} σόν έργον, ώ δάς, ιέναι πολλήν φλόγα. {Μα.} άνθρωπε, τί ποείς; {Στ.} ότι ποώ; τί δ' άλλο γ' ή διαλεπτολογούμαι ταίς δοκοίς τής οικίας; {ΜΑΘΗΤΗΣ Β#} οίμοι: τίς ημών πυρπολεί τήν οικίαν; {Στ.} εκείνος ούπερ θοιμάτιον ειλήφατε. {Μα.} απολείς, απολείς. {Στ.} τούτ' αυτό γάρ καί βούλομαι, ήν η σμινύη μοι μή προδώ τάς ελπίδας ή 'γώ πρότερόν πως εκτραχηλισθώ πεσών. {Σω.} ούτος, τί ποιείς ετεόν, ουπί τού τέγους; {Στ.} αεροβατώ καί περιφρονώ τόν ήλιον. {Σω.} οίμοι τάλας δείλαιος, αποπνιγήσομαι. {Μα.} εγώ δέ κακοδαίμων γε κατακαυθήσομαι. {Στ.} τί γάρ μαθόντες τούς θεούς υβρίζετε καί τής σελήνης εσκοπείσθε τήν έδραν; δίωκε, παίε, βάλλε, πολλών ούνεκα, μάλιστα δ' ειδώς τούς θεούς ως ηδίκουν. {Χο.} ηγείσθ' έξω: κεχόρευται γάρ μετρίως τό γε τήμερον ημίν. |
||
Επιστροφή στα περιεχόμενα |