|
|
|
ΣΑΛΛΟΥΣΤΙΟΣ - ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΥ |
| Πως πρέπει να είναι ο μαθητής. Και περί των κοινών εννοιών. Όσοι επιθυμούν να διδαχθούν για τους Θεούς πρέπει από της παιδικής τους ηλικίας να έχουν διαπαιδαγωγηθεί καλώς και να μην έχουν ανατραφεί με ανόητες δοξασίες. Πρέπει επίσης να έχουν καλή φύση και λογική συγκρότηση, προκειμένου αναλόγως να κατανοήσουν και τη διδαχή. Πρέπει ακόμη να γνωρίζουν αυτοί και τις κοινές έννοιες. Κοινές δε έννοιες είναι εκείνες τις οποίες ομολογούν όλοι οι άνθρωποι όταν ερωτηθούν με τον σωστό τρόπο. Αναφορικά με το ότι ο Θεός δεν μεταβάλλεται. Που σημαίνει ότι κάθε Θεός είναι αγαθός, δίχως πάθη, και δεν υφίσταται μεταβολές. Διότι κάθε τι που μεταβάλλεται, αλλάζει ή προς το χειρότερο ή προς το καλύτερο. Εάν μεταβάλλεται μεν προς το χειρότερο καταλήγει κακό, εάν δε προς το καλύτερο, τότε αρχικά θα πρέπει να υπήρξε κακό. Αναφορικά με το ότι κάθε Θεός είναι αγέννητος και αιώνιος. Αυτός λοιπόν πρέπει να είναι ο μαθητής. Και οι διδαχές ας είναι αυτού του είδους. Οι ουσίες των Θεών ποτέ δεν εδημιουργήθησαν, διότι τα αιώνια όντα ποτέ δεν δημιουργούνται, αλλά υπάρχουν αιώνια, ό,τι κατέχει δε την πρωταρχική δύναμη τίποτε δεν παθαίνει. Αναφορικά με το ότι κάθε Θεός είναι ασώματος. Ούτε συνίσταται οι Θεοί από σώματα. Διότι ασώματες είναι και οι δυνάμεις μέσα στα σώματα. Αναφορικά με το ότι (οι Θεοί) δεν περιέχονται στον χώρο. Ούτε περιέχονται στον χώρο, διότι αυτή είναι ιδιότητα των σωμάτων. Ούτε διαχωρίζονται από την Πρώτη Αιτία ή μεταξύ τους, όπως ακριβώς και οι νοήσεις δεν διαχωρίζονται από το νου, ούτε οι ολοκληρωμένες γνώσεις από την ψυχή, ούτε οι αισθήσεις από τα ζωντανά όντα. Σχετικά με τους μύθους και αναφορικά με το ότι και αυτοί είναι θεϊκοί. Αξίζει να εξετάσουμε, γιατί οι παλαιοί παρέκαμψαν τον λόγο και εχρησιμοποίησαν τους μύθους. Και το πρώτο όφελος που ευρίσκουμε να έχουμε από τους μύθους, είναι το ν' αναζητούμε και να μην αφήνουμε τη διάνοιά μας να μένει αργή. Το ότι οι μύθοι είναι θεϊκοί, φαίνεται από εκείνους που τους εχρησιμοποίησαν. Οι θεοδίδακτοι από τους ποιητές και οι άριστοι από τους φιλοσόφους και εκείνοι οι οποίοι εθέσπισαν τις Ιεροπραξίες, αλλά και αυτοί οι Θεοί στους χρησμούς εχρησιμοποίησαν τους μύθους. Γιατί είναι θεϊκοί οι μύθοι. Το γιατί είναι θεϊκοί οι μύθοι θα εξεταστεί φιλοσοφικά. Επειδή λοιπόν κάθε ον χαίρεται με ό,τι είναι όμοιό του και αποστρέφεται το ανόμοιο, είναι λογικό και οι αφηγήσεις για τους Θεούς να είναι όμοιες με εκείνους, ώστε να γίνουν αντάξιες της ουσίας των Θεών και να γίνουν οι Θεοί, ευμενείς προς εκείνους που τις αφηγούνται. Όλα αυτά επιτυγχάνονται μόνον δια μέσου των μύθων. Οι μύθοι λοιπόν μιμούνται τους ίδιους τους Θεούς, ως προς την ρητή και άρρητη πλευρά τους, την αφανή και φανερή φύση τους, το σαφές και τα ακατάληπτό τους, όπως και μιμούνται την αγαθότητα των Θεών, καθώς όπως ακριβώς και εκείνοι εχάρισαν σε όλους τα αγαθά που παράγουν οι αισθήσεις, αλλά τα αγαθά που παράγει η νόηση στους έμφρονες μόνον, έτσι και μύθοι ανακοινώνουν σε όλους ότι υπάρχουν οι Θεοί, αλλά μόνον στους ικανούς να δουν βαθύτερα φανερώνουν το ποιοί ακριβώς είναι αυτοί και ποιές είναι οι δυνάμεις τους. Και οι ενέργειες των Θεών παρουσιάζουν επίσης οι μύθοι. Θα μπορούσαμε μάλιστα να ονομάσουμε Μύθο και αυτόν τον ίδιο τον Κόσμο, καθώς μέσα του τα σώματα και τα πράγματα είναι φανερά, ενώ αποκρύπτονται οι ψυχές και οι νόες. Επιπροσθέτως, αν θελήσει κάποιος να διδάξει σε όλους τους ανθρώπους την αλήθεια για τους Θεούς, θα προκαλέσει από την μία τον καγχασμό των ανοήτων λόγω της αδυναμίας τους να την κατανοήσουν, και από την άλλη τη ραθυμία των συγκροτημένων. Ενώ η συγκάλυψη της αληθείας με τους μύθους, δεν επιτρέπει στους πρώτους να καγχάσουν, τους δε δεύτερους εξαναγκάζει στο να φιλοσοφούν. Αλλά γιατί άραγε οι μύθοι ομιλούν για μοιχείες και κλοπές και δέσμιους πατέρες και άλλα τέτοια ατοπήματα; Μήπως ακόμη και αυτό είναι άξιο του θαυμασμού μας, αφού μέσω των φαινομενικών ατοπημάτων, η ψυχή αντιλαμβάνεται αμέσως ότι οι αφηγήσεις αυτές είναι προκαλύμματα και οδηγείται έτσι στο να κατανοήσει τη μυστηριακή φύση του αληθούς; |
| Επιστροφή στα περιεχόμενα |
