ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ 


fragmenta

ΠΡΩΤΑΓΟΡΟΥ ΑΛΗΘΕΙΑ ή ΚΑΤΑΒΑΛΛΟΝΤΕΣ

SEXT. adv. math. VII 60, καί Πρωταγόραν δέ τόν 'Αβδηρίτην 
εγκατέλεξάν τινες τώι χορώι τών αναιρούντων τό κριτήριον φιλοσό-
φων, επεί φησι πάσας τάς φαντασίας καί τάς δόξας αληθείς υπάρ- 
χειν καί τών πρός τι είναι τήν αλήθειαν διά τό πάν τό φανέν ή δόξαν 
τινί ευθέως πρός εκείνον υπάρχειν. εναρχόμενος γούν τών <Κατα-
βαλλόντων> ανεφώνησε: <‘πάντων χρημάτων μέτρον εστίν 
άνθρωπος, τών μέν όντων ως έστιν, τών δέ ουκ όντων 
ως ουκ έστιν’>. 
PLATO Theaet. 151E 152A Κινδυνεύεις 
μέντοι λόγον ου φαύλον ειρηκέναι περί επιστήμης, αλλ' όν έλεγε καί 
Πρωταγόρας. τρόπον δέ τινα άλλον είρηκε τά αυτά ταύτα. φησί 
γάρ που <πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπον είναι, τών 
μέν όντων ως έστι, τών δέ μή όντων ως ουκ έστιν>. ανέγνω-
κας γάρ που; -- 'Ανέγνωκα καί πολλάκις. -- Ουκούν ούτως πως 
λέγει, ως οία μέν έκαστα εμοί <φαίνεται>, τοιαύτα μέν <έστιν> εμοί, 
οία δέ σοί, τοιαύτα δέ αύ σοί: άνθρωπος δέ σύ τε καγώ; ... άρ' ουκ 
ενίοτε πνέοντος ανέμου τού αυτού ο μέν ημών ριγώι, ο δ' ού; καί 
ο μέν ηρέμα, ο δέ σφόδρα; -- Καί μάλα. -- Πότερον ούν τότε αυτό 
εφ' εαυτού τό πνεύμα ψυχρόν ή ου ψυχρόν φήσομεν, ή πεισόμεθα 
τώι Πρωταγόραι ότι τώι μέν ριγώντι ψυχρόν, τώι δέ μή ού; -- 
''Εοικεν. -- Ουκούν καί <φαίνεται> ούτως εκατέρωι; -- Ναί. -- Τό 
δέ γε <φαίνεται> αισθάνεται έστιν; -- ''Εστιν γάρ. -- Φαντασία άρα 
καί αίσθησις ταυτόν έν τε θερμοίς καί πάσι τοίς τοιούτοις. οίά 
γ' άρ' αισθάνεται έκαστος, τοιαύτα εκάστωι καί κινδυνεύει είναι. 
161 C Sokr. Τά μέν άλλα μοι πάνυ ηδέως είρηκεν, ως τό δοκούν 
εκάστωι τούτο καί έστιν: τήν δ' αρχήν τού λόγου τεθαύμακα, ότι 
ουκ είπεν αρχόμενος τής <'Αληθείας> ότι πάντων χρημάτων μέτρον 
εστίν ύς ή κυνοκέφαλος ή τι άλλο ατοπώτερον τών εχόντων αίσθη-
σιν, ίνα μεγαλοπρεπώς καί πάνυ καταφρονητικώς ήρξατο ημίν λέγειν, 
ενδεικνύμενος ότι ημείς μέν αυτόν ώσπερ θεόν εθαυμάζομεν επί σο-
φίαι, ο δ' άρα ετύγχανεν ών εις φρόνησιν ουδέν βελτίων βατράχου 
γυρίνου, μή ότι άλλου του ανθρώπων. 

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΝΤΟΣ

PORPHYR. από τού <α> τής Φιλολόγου ακροάσεως b. Eus. P. E. 
X 3, 25 σπάνια δέ τά τών πρό τού Πλάτωνος γεγονότων βιβλία: επεί 
ίσως πλείους άν τις εφώρασε τού φιλοσόφου <κλοπάς>: εγώ δ' ούν 
ήι κατά τύχην περιπέπτωκα Πρωταγόρου τόν <Περί τού όντος> 
αναγινώσκων λόγον πρός τούς έν τό όν εισάγοντας τοιαύταις αυτόν 
ευρίσκω χρώμενον απαντήσεσιν: εσπούδασα γάρ αυταίς λέξεσι τά 
ρηθέντα μνημονεύειν. Euseb. fu+gt zu καί ταύτ' ειπών διά πλειόνων 
τίθησι τάς αποδείξεις. 

ΜΕΓΑΣ ΛΟΓΟΣ

ANECD. PAR. I 171, 31 de Hippomacho B 3 [ed. Bohler So-
phistae Protrept. fr. Lips. 1903 p. 46, 5]
ότι εν τώι επιγραφομένωι <Με-
γάλωι λόγωι> ο Π. είπε: <‘φύσεως καί ασκήσεως διδασκαλία 
δείται’> καί <‘από νεότητος δέ αρξαμένους δεί μανθάνειν’>. 
ουκ άν δέ έλεγε τούτο, ει αυτός οψιμαθής ήν, ως ενόμιζε καί έλεγεν 
'Επίκουρος περί Πρωταγόρου [fr. 173 Us. 68 A 9]. 

ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ

EUS. P. E. XIV 3, 7 ο μέν γάρ Δημοκρίτου γεγονώς εταίρος ο 
Π. άθεον εκτήσατο δόξαν: λέγεται γούν τοιάιδε κεχρήσθαι εισβολήι 
εν τώι <Περί θεών> συγγράμματι: <‘περί μέν θεών ουκ οίδα ... 
ιδέαν’>.
DIOG. IX 51 [II 253, 28] <‘περί ... ανθρώπου’. 
περί μέν θεών ουκ έχω ειδέναι, ούθ' ως εισίν ούθ' ως 
ουκ εισίν ούθ' οποίοί τινες ιδέαν: πολλά γάρ τά κωλύοντα 
ειδέναι ή τ' αδηλότης καί βραχύς ών ο βίος τού ανθρώπου>. 


ΑΝΤΙΛΟΓΙΩΝ <Α><Β>

DIOG. III 37 Ευφορίων [fr. 152 Scheidweiler] δέ καί Παναίτιος 
[fr 50 Fowler] ειρήκασι πολλάκις εστραμμένην ευρήσθαι τήν αρχήν 
τής Πολιτείας, ήν Πολιτείαν 'Αριστόξενός [fr. 33 FHG II 282] 
φησι πάσαν σχεδόν εν τοίς Πρωταγόρου γεγράφθαι <'Αντιλογικοίς>. 
57 Πολιτείας ... ήν καί ευρίσκεσθαι σχεδόν όλην παρά Πρωταγόραι 
εν τοίς <'Αντιλογικοίς> φησι Φαβωρίνος εν Παντοδαπής ιστορίας 
δευτέρωι [fr. 21 FHG III 580]. 

ΤΕΧΝΗ ΕΡΙΣΤΙΚΩΝ

CIC. Brut. 12, 46 scriptasque 
fuisse et paratas a Protagora rerum inlustrium disputationes, quae nunc 
communes appellantur loci. QUINTIL. III 1, 10 Abderites P., a quo decem 
milibus denariorum didicisse artem, quam edidit, <Euathlus> [s. II 254, 21. 255, 
12. 256, 11] dicitur. 1, 12 (84 A 10) horum primi communis locos tractasse dicun-
tur P., Gorgias, affectus Prodicus et Hippias et idem P. et Thrasymachus. 
DIOG. IX 51 πρώτος έφη (Π.) <δύο λόγους> είναι <περί 
παντός πράγματος αντικειμένους αλλήλοις>. 
ARISTOT. Rhet. B 24. 1402a 23 [vgl. A 21] ... <τόν ήττω ... λόγον 
κρείττω ποιείν>. 

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ARISTOT. Metaph. B 2. 997b 32 ουδέ τούτο αληθές, ως η γεωδαισία τών 
αισθητών εστι μεγεθών καί φθαρτών: εφθείρετο γάρ άν φθειρομένων. αλλά μήν 
ουδέ τών αισθητών άν είη μεγεθών ουδέ περί τόν ουρανόν η αστρολογία τόνδε. 
ούτε γάρ αι αισθηταί γραμμαί τοιαύταί εισιν οίας λέγει ο γεωμέτρης: ουθέν γάρ 
ευθύ τών αισθητών ούτως ουδέ στρογγύλον: άπτεται γάρ τού κανόνος ου κατά 
στιγμήν ο κύκλος, αλλ' ώσπερ Πρωταγόρας έλεγεν ελέγχων τούς γεωμέτρας, 
ούτε ... 

ΠΕΡΙ ΠΑΛΗΣ

PLATO Soph. 232D E τά γε μήν περί πασών τε καί κατά μίαν εκάστην 
τέχνην, ά δεί πρός έκαστον αυτόν τόν δημιουργόν αντειπείν, δεδημοσιωμένα που 
καταβέβληται γεγραμμένα τώι βουλομένωι μαθείν. -- Τά Πρωταγόρειά μοι φαίνει 
<περί τε πάλης καί τών άλλων τεχνών> ειρηκέναι ... 233A Πώς ούν άν 
ποτέ τις πρός γε τόν επιστάμενον αυτός ανεπιστήμων ών δύναιτ' άν υγιές τι 
λέγων αντειπείν; -- Ουδαμώς. 

ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ


ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΑΡΧΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ


ΠΕΡΙ ΦΙΛΟΤΙΜΙΑΣ


ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΩΝ


ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΟΥΚ ΟΡΘΩΣ ΤΟΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΠΡΑΣΣΟΜΕΝΩΝ


ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΟΣ


ΔΙΚΗ ΥΠΕΡ ΜΙΣΘΟΥ


ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΝ ΑΙΔΟΥ

[PLUT.] Cons. ad Apoll. 33 p. 118E Περικλέα δέ τόν 'Ολύμπιον προς-
αγορευθέντα διά τήν περί τόν λόγον καί τήν σύνεσιν υπερβεβλημένην δύναμιν, 
πυθόμενον αμφοτέρους αυτού τούς υιούς μετηλλαχέναι τόν βίον Πάραλόν τε καί 
Ξάνθιππον (ώς φησι Π. ειπών ούτως: <‘τών ... αμηχανίην’):> τούτον γάρ ευθύς 
μετά τήν προσαγγελίαν αμφοτέρων τών υιέων ουδέν ήττον εστεφανωμένον κατά 
τό πάτριον έθος καί λευχειμονούντα δημηγορείν ‘βουλάς τ' εξάρχοντ' αγαθάς’ 
[Hom. B 273] πρός τε τόν πόλεμον επιπαρορμώντα τούς 'Αθηναίους. 
<τών γάρ υιέων νεηνιών όντων καί καλών, εν οκτώ δέ ταίς πά-
σηισιν ημέρηισιν αποθανόντων, νηπενθέως ανέτλη: ευδίης γάρ εί-
χετο, εξ ής πολλόν ώνητο κατά πάσαν ημέρην εις ευποτμίην καί 
ανωδυνίην καί τήν εν τοίς πολλοίσι δόξαν: πάς γάρ τίς μιν ορών τά 
εαυτού πένθεα ερρωμένως φέροντα, μεγαλόφρονά τε καί ανδρείον 
εδόκει είναι καί εαυτού κρείσσω, κάρτα ειδώς τήν εαυτού εν τοιοίσδε 
πράγμασιν αμηχανίην.> 
STOB. III (Flor.) 29, 80 Π. έλεγε <μηδέν είναι μήτε τέχνην άνευ 
μελέτης μήτε μελέτην άνευ τέχνης.>

fragmentum

[λ]έγει (:Prot.) ότι 
«φαίνομαι σοί τώ παρόντι καθήμενος: τώ δέ απόντι ου φαίνομαι καθήμενος: 
άδηλον ει κάθημαι ή ου κάθημαι».

Επιστροφή στα περιεχόμενα