ΑΙΣΧΥΛΟΣ - ΧΟΗΦΟΡΟΙ

ΑΙΣΧΥΛΟΣ - ΧΟΗΦΟΡΟΙ

{ΟΡΕΣΤΗΣ}
`Ερμή χθόνιε, πατρώ' εποπτεύων κράτη,
σωτήρ γενού μοι ξύμμαχός τ' αιτουμένω:
ήκω γάρ ες γήν τήνδε καί κατέρχομαι.
. . . . . . .
τύμβου δ' επ' όχθω τώδε κηρύσσω πατρί
κλύειν, ακούσαι. . . . .
. . . . . . .
. . . πλόκαμον 'Ινάχω θρεπτήριον.
τόν δεύτερον δέ τόνδε πενθητήριον
. . . . . . .
ου γάρ παρών ώμωξα σόν, πάτερ, μόρον
ουδ' εξέτεινα χείρ' επ' εκφορά νεκρού.
. . . . . . .
τί χρήμα λεύσσω; τίς ποθ' ήδ' ομήγυρις
στείχει γυναικών φάρεσιν μελαγχίμοις
πρέπουσα; ποία ξυμφορά προσεικάσω;
πότερα δόμοισι πήμα προσκυρεί νέον;
ή πατρί τωμώ τάσδ' επεικάσας τύχω
χοάς φερούσας νερτέροις μειλίγματα;
ουδέν ποτ' άλλο: καί γάρ 'Ηλέκτραν δοκώ
στείχειν αδελφήν τήν εμήν πένθει λυγρώ
πρέπουσαν. ώ Ζεύ, δός με τείσασθαι μόρον
πατρός, γενού δέ σύμμαχος θέλων εμοί.
Πυλάδη, σταθώμεν εκποδών, ως άν σαφώς
μάθω γυναικών ήτις ήδε προστροπή.
{ΧΟΡΟΣ}
ιαλτός εκ δόμων έβαν {[στρ. α.}
χοάν προπομπός οξύχειρι σύν κόπω.
πρέπει παρής φοίνισσ' αμυγμοίς
όνυχος άλοκι νεοτόμω,
δι' αιώνος δ' ιυγμοίσι βόσκεται κέαρ.
λινοφθόροι δ' υφασμάτων
λακίδες έφλαδον υπ' άλγεσιν,
πρόστερνοι στολμοί πέπλων αγελάστοις
ξυμφοραίς πεπληγμένων.

τορός γάρ [Φοίβος] ορθόθριξ δόμων {[αντ. α.}
ονειρόμαντις, εξ ύπνου κότον πνέων,
αωρόνυκτον αμβόαμα
μυχόθεν έλακε περί φόβω,
γυναικείοισιν εν δώμασιν βαρύς πίτνων,
κριταί <τε> τώνδ' ονειράτων
θεόθεν έλακον υπέγγυοι
μέμφεσθαι τούς γάς νέρθεν περιθύμως
τοίς κτανούσί τ' εγκοτείν.
τοιάνδε χάριν αχάριτον απότροπον κακών, {[στρ. β.}
ιώ γαία μαία,
μωμένα μ' ιάλλει
δύσθεος γυνά. φοβού-
μαι δ' έπος τόδ' εκβαλείν.
τί γάρ λύτρον πεσόντος αίματος πέδοι;
ιώ πάνοιζυς εστία,
ιώ κατασκαφαί δόμων.
ανήλιοι βροτοστυγείς
δνόφοι καλύπτουσι δόμους
δεσποτάν θανάτοισι.

σέβας δ' άμαχον αδάματον απόλεμον τό πρίν {[αντ. β.}
δι' ώτων φρενός τε
δαμίας περαίνον
νύν αφίσταται. φοβεί-
ται δέ τις. τό δ' ευτυχείν,
τόδ' εν βροτοίς θεός τε καί θεού πλέον.
ροπή δ' επισκοτεί δίκας
ταχεία τοίς μέν εν φάει,
τά δ' εν μεταιχμίω σκότου
† μένει χρονίζοντ' άχη βρύει †
τούς δ' άκραντος έχει νύξ.

δι' αίματ' εκποθένθ' υπό χθονός τροφού {[στρ. γ.}
τίτας φόνος πέπηγεν ου διαρρύδαν.
διαλγής άτη διαφέρει
τόν αίτιον παναρκέτας νόσου βρύειν
[τούς δ' άκραντος έχει νύξ].
θιγόντι δ' ούτι νυμφικών εδωλίων {[αντ. γ.}
άκος, πόροι τε πάντες εκ μιάς οδού
† βαίνοντες τόν χερομυσή
φόνον καθαίροντες ίθυσαν μάταν.

εμοί δ' (ανάγκαν γάρ αμφίπτολιν {[επωδ.}
θεοί προσήνεγκαν: εκ γάρ οίκων
πατρώων δούλιόν <μ'> εσάγαγον
αίσαν) δίκαια καί μή δίκαια,
† πρέποντ' αρχάς βίου,
βία φερομένων, † αινέσαι, πικρόν φρενών
στύγος κρατούση. δακρύω δ' υφ' ειμάτων ματαί-
οισι δεσποτάν τύχαις,
κρυφαίοις πένθεσιν παχνουμένη.

{ΗΛΕΚΤΡΑ}
δμωαί γυναίκες, δωμάτων ευθήμονες,
επεί πάρεστε τήσδε προστροπής εμοί
πομποί, γένεσθε τώνδε σύμβουλοι πέρι:
τί φώ χέουσα τάσδε κηδείους χοάς;
πώς εύφρον' είπω, πώς κατεύξωμαι πατρί;
πότερα λέγουσα παρά φίλης φίλω φέρειν
γυναικός ανδρί, τής εμής μητρός πάρα;
τώνδ' ου πάρεστι θάρσος, ουδ' έχω τί φώ
χέουσα τόνδε πέλανον εν τύμβω πατρός.
ή τούτο φάσκω τούπος, ως νόμος βροτοίς,
ίσ' αντιδούναι τοίσι πέμπουσιν τάδε
στέφη, δόσιν γε τών κακών επαξίαν;
ή σίγ' ατίμως, ώσπερ ούν απώλετο
πατήρ, τάδ' εκχέασα, γάποτον χύσιν,
στείχω, καθάρμαθ' ώς τις εκπέμψας, πάλιν
δικούσα τεύχος αστρόφοισιν όμμασιν;
τήσδ' έστε βουλής, ώ φίλαι, μεταίτιαι:
κοινόν γάρ έχθος εν δόμοις νομίζομεν.
μή κεύθετ' ένδον καρδίας φόβω τινός.
τό μόρσιμον γάρ τόν τ' ελεύθερον μένει
καί τόν πρός άλλης δεσποτούμενον χερός.
λέγοις άν, εί τι τώνδ' έχεις υπέρτερον.
{Χο.} αιδουμένη σοι βωμόν ως τύμβον πατρός
λέξω, κελεύεις γάρ, τόν εκ φρενός λόγον.
{Ηλ.} λέγοις άν, ώσπερ ηδέσω τάφον πατρός.
{Χο.} φθέγγου χέουσα σεμνά: τοίσιν εύφροσιν --
{Ηλ.} τίνας δέ τούτους τών φίλων προσεννέπω;
{Χο.} πρώτον μέν αυτήν χώστις Αίγισθον στυγεί.
{Ηλ.} εμοί τε καί σοί τάρ' επεύξομαι τάδε.
{Χο.} αυτή σύ ταύτα μανθάνουσ' ήδη φράσαι.
{Ηλ.} τίν' ούν έτ' άλλον τήδε προστιθώ στάσει;
{Χο.} μέμνησ' 'Ορέστου, κει θυραίός εσθ' όμως.
{Ηλ.} εύ τούτο, καφρένωσας ουχ ήκιστά με.
{Χο.} τοίς αιτίοις νυν τού φόνου μεμνημένη --
{Ηλ.} τί φώ; δίδασκ' άπειρον εξηγουμένη.
{Χο.} ελθείν τιν' αυτοίς δαίμον' ή βροτών τινα --
{Ηλ.} πότερα δικαστήν ή δικηφόρον λέγεις;
{Χο.} απλωστί φράζουσ', όστις ανταποκτενεί.
{Ηλ.} καί ταύτά μουστίν ευσεβή θεών πάρα;
{Χο.} πώς δ' ού, τόν εχθρόν ανταμείβεσθαι κακοίς;
{Ηλ.} κήρυξ μέγιστε τών άνω τε καί κάτω,
<άρηξον,> `Ερμή χθόνιε, κηρύξας εμοί
τούς γής ένερθε δαίμονας κλύειν εμάς
ευχάς, πατρώων δωμάτων επισκόπους,
καί γαίαν αυτήν, ή τά πάντα τίκτεται
θρέψασά τ' αύθις τώνδε κύμα λαμβάνει:
καγώ χέουσα τάσδε χέρνιβας νεκροίς
λέγω καλούσα πατέρ': 'Εποίκτιρόν τ' εμέ,
φίλον τ' 'Ορέστην φώς άναψον εν δόμοις.
πεπραμένοι γάρ νύν γέ πως αλώμεθα
πρός τής τεκούσης, άνδρα δ' αντηλλάξατο
Αίγισθον, όσπερ σού φόνου μεταίτιος.
καγώ μέν αντίδουλος: εκ δέ χρημάτων
φεύγων 'Ορέστης εστίν, οι δ' υπερκόπως
εν τοίσι σοίς πόνοισι χλίουσιν μέγα.
ελθείν δ' 'Ορέστην δεύρο σύν τύχη τινί
κατεύχομαί σοι, καί σύ κλύθί μου, πάτερ:
αυτή τέ μοι δός σωφρονεστέραν πολύ
μητρός γενέσθαι χείρά τ' ευσεβεστέραν.
ημίν μέν ευχάς τάσδε, τοίς δ' εναντίοις
λέγω φανήναί σου, πάτερ, τιμάορον,
καί τούς κτανόντας αντικατθανείν δίκη.
ταύτ' εν μέσω τίθημι τής κακής αράς,
κείνοις λέγουσα τήνδε τήν κακήν αράν:
ημίν δέ πομπός ίσθι τών εσθλών άνω,
σύν θεοίσι καί γή καί δίκη νικηφόρω.
τοιαίσδ' επ' ευχαίς τάσδ' επισπένδω χοάς.
υμάς δέ κωκυτοίσ' επανθίζειν νόμος,
παιάνα τού θανόντος εξαυδωμένας.

{Χο.} ίετε δάκρυ καναχές ολόμενον
ολομένω δεσπότα,
πρός έρυμα τόδε κεδνών κακών τ'
απότροπον, άγος απεύχετον,
κεχυμένων χοάν. κλύε δέ μοι, σέβας,
κλύ', ώ δέσποτ', εξ αμαυράς φρενός.
οτοτοτοτοτοτοί,
ιώ, τίς δορυσθενής <είσ'> ανήρ,
αναλυτήρ δόμων, Σκύθην τ' εν χεροίν
[παλίντον' εν έργω βέλη] πιπάλλων ''Αρη
σχέδιά τ' αυτόκωπα νωμών βέλη;

{Ηλ.} έχει μέν ήδη γαπότους χοάς πατήρ:
νέου δέ μύθου τούδε κοινωνήσατε.
{Χο.} λέγοις άν: ορχείται δέ καρδία φόβω:
{Ηλ.} ορώ τομαίον τόνδε βόστρυχον τάφω.
{Χο.} τίνος ποτ' ανδρός ή βαθυζώνου κόρης;
{Ηλ.} ευξύμβολον τόδ' εστί παντί δοξάσαι.
{Χο.} πώς ούν παλαιά παρά νεωτέρας μάθω;
{Ηλ.} ουκ έστιν όστις πλήν εμού κείραιτό νιν.
{Χο.} εχθροί γάρ οίς προσήκε πενθήσαι τριχί.
{Ηλ.} καί μήν όδ' εστί κάρτ' ιδείν ομόπτερος --
{Χο.} ποίαις εθείραις; τούτο γάρ θέλω μαθείν.
{Ηλ.} αυτοίσιν ημίν κάρτα προσφερής ιδείν.
{Χο.} μών ούν 'Ορέστου κρύβδα δώρον ήν τόδε;
{Ηλ.} μάλιστ' εκείνου βοστρύχοις προσείδεται.
{Χο.} καί πώς εκείνος δεύρ' ετόλμησεν μολείν;
{Ηλ.} έπεμψε χαίτην κουρίμην χάριν πατρός.
{Χο.} ουχ ήσσον ευδάκρυτά μοι λέγεις τάδε,
ει τήσδε χώρας μήποτε ψαύσει ποδί.
{Ηλ.} καμοί προσέστη καρδία κλυδώνιον
χολής, επαίθην δ' ως διανταίω βέλει:
εξ ομμάτων δέ δίψιοι πίπτουσί μοι
σταγόνες άφαρκτοι δυσχίμου πλημυρίδος,
πλόκαμον ιδούση τόνδε: πώς γάρ ελπίσω
αστών τιν' άλλον τήσδε δεσπόζειν φόβης;
αλλ' ουδέ μήν νιν η κτανούσ' εκείρατο,
εμή δέ μήτηρ, ουδαμώς επώνυμον
φρόνημα παισί δύσθεον πεπαμένη.
εγώ δ' όπως μέν άντικρυς τάδ' αινέσω,
είναι τόδ' αγλάισμά μοι τού φιλτάτου
βροτών 'Ορέστου -- σαίνομαι δ' υπ' ελπίδος.
φεύ.
είθ' είχε φωνήν έμφρον' αγγέλου δίκην,
όπως δίφροντις ούσα μή 'κινυσσόμην,
αλλ' ή σάφ' ήνει τόνδ' αποπτύσαι πλόκον,
είπερ γ' απ' εχθρού κρατός ήν τετμημένος,
ή ξυγγενής ών είχε συμπενθείν εμοί,
άγαλμα τύμβου τούδε καί τιμήν πατρός.
αλλ' ειδότας μέν τούς θεούς καλούμεθα,
οίοισιν εν χειμώσι ναυτίλων δίκην
στροβούμεθ': ει δέ χρή τυχείν σωτηρίας,
σμικρού γένοιτ' άν σπέρματος μέγας πυθμήν.
καί μήν στίβοι γε, δεύτερον τεκμήριον,
ποδών όμοιοι τοίς τ' εμοίσιν εμφερείς.
καί γάρ δύ' εστόν τώδε περιγραφά ποδοίν,
αυτού τ' εκείνου καί συνεμπόρου τινός.
πτέρναι τενόντων θ' υπογραφαί μετρούμεναι
εις ταυτό συμβαίνουσι τοίς εμοίς στίβοις.
πάρεστι δ' ωδίς καί φρενών καταφθορά.

{ΟΡΕΣΤΗΣ}
εύχου τά λοιπά, τοίς θεοίς τελεσφόρους
ευχάς επαγγέλλουσα, τυγχάνειν καλώς.
{Ηλ.} επεί τί νύν έκατι δαιμόνων κυρώ;
{Ορ.} εις όψιν ήκεις ώνπερ εξηύχου πάλαι.
{Ηλ.} καί τίνα σύνοισθά μοι καλουμένη βροτών;
{Ορ.} σύνοιδ' 'Ορέστην πολλά σ' εκπαγλουμένην.
{Ηλ.} καί πρός τί δήτα τυγχάνω κατευγμάτων;
{Ορ.} όδ' ειμί: μή μάτευ' εμού μάλλον φίλον.
{Ηλ.} αλλ' ή δόλον τιν', ώ ξέν', αμφί μοι πλέκεις;
{Ορ.} αυτός κατ' αυτού τάρα μηχανορραφώ.
{Ηλ.} αλλ' εν κακοίσι τοίς εμοίς γελάν θέλεις;
{Ορ.} καν τοίς εμοίς άρ', είπερ έν γε τοίσι σοίς.
{Ηλ.} ως όντ' 'Ορέστην τάρ' εγώ σε προυννέπω;
{Ορ.} αυτόν μέν ούν ορώσα δυσμαθείς εμέ:
κουράν δ' ιδούσα τήνδε κηδείου τριχός
ιχνοσκοπούσά τ' εν στίβοισι τοίς εμοίς
ανεπτερώθης καδόκεις οράν εμέ.
σκέψαι, τομή προσθείσα βόστρυχον τριχός,
σαυτής αδελφού σύμμετρον τώ σώ κάρα.
ιδού δ' ύφασμα τούτο, σής έργον χερός,
σπάθης τε πληγάς, έν δέ θήρειον γραφήν --
ένδον γενού, χαρά δέ μή 'κπλαγής φρένας:
τούς φιλτάτους γάρ οίδα νών όντας πικρούς.
{Ηλ.} ώ φίλτατον μέλημα δώμασιν πατρός,
δακρυτός ελπίς σπέρματος σωτηρίου,
αλκή πεποιθώς δώμ' ανακτήση πατρός.
ώ τερπνόν όμμα τέσσαρας μοίρας έχον
εμοί, προσαυδάν δ' έστ' αναγκαίως έχον
πατέρα σε, καί τό μητρός ες σέ μοι ρέπει
στέργηθρον -- η δέ πανδίκως εχθαίρεται --
καί τής τυθείσης νηλεώς ομοσπόρου:
πιστός δ' αδελφός ήσθ', εμοί σέβας φέρων
μόνος: . . . . . .
<μόνον> Κράτος τε καί Δίκη σύν τώ τρίτω
πάντων μεγίστω Ζηνί συγγένοιτό μοι.
{Ορ.} Ζεύ Ζεύ, θεωρός τώνδε πραγμάτων γενού:
ιδού δέ γένναν εύνιν αιετού πατρός,
θανόντος εν πλεκταίσι καί σπειράμασιν
δεινής εχίδνης. τούς δ' απωρφανισμένους
νήστις πιέζει λιμός: ου γάρ εντελείς
θήραν πατρώαν προσφέρειν σκηνήμασιν.
ούτω δέ καμέ τήνδε τ', 'Ηλέκτραν λέγω,
ιδείν πάρεστί σοι, πατροστερή γόνον,
άμφω φυγήν έχοντε τήν αυτήν δόμων.
καίτοι θυτήρος καί σε τιμώντος μέγα
πατρός νεοσσούς τούσδ' αποφθείρας πόθεν
έξεις ομοίας χειρός εύθοινον γέρας;
ούτ' αιετού γένεθλ' αποφθείρας, πάλιν
πέμπειν έχοις άν σήματ' ευπειθή βροτοίς:
ούτ' αρχικός σοι πάς όδ' αυανθείς πυθμήν
βωμοίς αρήξει βουθύτοις εν ήμασιν.
κόμιζ', από σμικρού δ' άν άρειας μέγαν
δόμον, δοκούντα κάρτα νύν πεπτωκέναι.
{Χο.} ώ παίδες, ώ σωτήρες εστίας πατρός,
σιγάθ', όπως μή πεύσεταί τις, ώ τέκνα,
γλώσσης χάριν δέ πάντ' απαγγελεί τάδε
πρός τούς κρατούντας: ούς ίδοιμ' εγώ ποτε
θανόντας εν κηκίδι πισσήρει φλογός.
{Ορ.} ούτοι προδώσει Λοξίου μεγασθενής
χρησμός κελεύων τόνδε κίνδυνον περάν,
καξορθιάζων πολλά καί δυσχειμέρους
άτας υφ' ήπαρ θερμόν εξαυδώμενος,
ει μή μέτειμι τού πατρός τούς αιτίους
τρόπον τόν αυτόν, ανταποκτείναι λέγων,
αποχρημάτοισι ζημίαις ταυρούμενον
αυτόν δ' έφασκε τή φίλη ψυχή τάδε
τείσειν μ' έχοντα πολλά δυστερπή κακά.
τά μέν γάρ εκ γής δυσφρόνων μηνίματα
βροτοίς πιφαύσκων είπε τάσδε νών νόσους,
σαρκών επαμβατήρας αγρίαις γνάθοις,
λιχήνας εξέσθοντας αρχαίαν φύσιν:
λευκάς δέ κόρσας τήδ' επαντέλλειν νόσω:
άλλας τ' εφώνει προσβολάς 'Ερινύων
εκ τών πατρώων αιμάτων τελουμένας:
. . . . . . .
ορώντα λαμπρόν, εν σκότω νωμώντ' οφρύν,
τό γάρ σκοτεινόν τών ενερτέρων βέλος
εκ προστροπαίων εν γένει πεπτωκότων,
καί λύσσα καί μάταιος εκ νυκτών φόβος
κινεί ταράσσει καί διωκάθει πόλεως
χαλκηλάτω πλάστιγγι λυμανθέν δέμας.
καί τοίς τοιούτοις ούτε κρατήρος μέρος
είναι μετασχείν, ου φιλοσπόνδου λιβός,
βωμών τ' απείργειν ουχ ορωμένην πατρός
μήνιν: δέχεσθαι <δ'> ούτε συλλύειν τινά,
πάντων δ' άτιμον κάφιλον θνήσκειν χρόνω
κακώς ταριχευθέντα παμφθάρτω μόρω.
τοιοίσδε χρησμοίς άρα χρή πεποιθέναι;
κει μή πέποιθα, τούργον έστ' εργαστέον.
πολλοί γάρ εις έν συμπίτνουσιν ίμεροι,
θεού τ' εφετμαί καί πατρός πένθος μέγα,
καί πρός πιέζει χρημάτων αχηνία,
τό μή πολίτας ευκλεεστάτους βροτών,
Τροίας αναστατήρας ευδόξω φρενί,
δυοίν γυναικοίν ώδ' υπηκόους πέλειν.
θήλεια γάρ φρήν: ει δέ μή, τάχ' είσεται.

{Χο.} αλλ' ώ μεγάλαι Μοίραι, Διόθεν
τήδε τελευτάν,
ή τό δίκαιον μεταβαίνει.
αντί μέν εχθράς γλώσσης εχθρά
γλώσσα τελείσθω: τουφειλόμενον
πράσσουσα Δίκη μέγ' αυτεί:
αντί δέ πληγής φονίας φονίαν
πληγήν τινέτω. <δράσαντα παθείν>,
τριγέρων μύθος τάδε φωνεί.

{Ορ.} ώ πάτερ αινόπατερ, τί σοι {[στρ. α.}
φάμενος ή τί ρέξας
τύχοιμ' άν έκαθεν ουρίσας,
ένθα σ' έχουσιν ευναί,
σκότω φάος αντίμοιρον;
χάριτες δ' ομοίως
κέκληνται γόος ευκλεής
προσθοδόμοις 'Ατρείδαις.

{Χο.} τέκνον, φρόνημα τού θανόντος ου δαμά- {[στρ. β.}
ζει πυρός μαλερά γνάθος,
φαίνει δ' ύστερον οργάς:
οτοτύζεται δ' ο θνήσκων,
αναφαίνεται δ' ο βλάπτων.
πατέρων δέ καί τεκόντων
γόος ένδικος ματεύει,
τό πάν αμφιλαφής ταραχθείς.

{Ηλ.} κλύθί νυν, ώ πάτερ, εν μέρει {[αντ. α.}
πολυδάκρυτα πένθη.
δίπαις τοί σ' επιτύμβιος
θρήνος αναστενάζει.
τάφος δ' ικέτας δέδεκται
φυγάδας θ' ομοίως.
τί τώνδ' εύ, τί δ' άτερ κακών;
ουκ ατρίακτος άτα;

{Χο.} αλλ' έτ' άν εκ τώνδε θεός χρήζων
θείη κελάδους ευφθογγοτέρους:
αντί δέ θρήνων επιτυμβιδίων
παιών μελάθροις εν βασιλείοις
νεοκράτα φίλον κομίσειεν.
{Ορ.} ει γάρ υπ' 'Ιλίω {[στρ. γ.}
πρός τινος Λυκίων, πάτερ,
δορίτμητος κατηναρίσθης:
λιπών άν εύκλειαν εν δόμοισιν
τέκνων τ' εν κελεύθοις
επιστρεπτόν αιώ
κτίσσας πολύχωστον άν είχες
τάφον διαποντίου γάς,
δώμασιν ευφόρητον --

{Χο.} φίλος φίλοισι τοίς εκεί καλώς θανού- {[αντ. β.}
σιν, κατά χθονός εμπρέπων
σεμνότιμος ανάκτωρ,
πρόπολός τε τών μεγίστων
χθονίων εκεί τυράννων:
βασιλεύς γάρ ήσθ', όφρ' έζης,
μόριμον λάχος πιπλάντων
χεροίν πεισιβρότω τε βάκτρω.

{Ηλ.} μηδ' υπό Τρωίας {[αντ. γ.}
τείχεσι φθίμενος, πάτερ,
μετ' άλλω δουρικμήτι λαώ
παρά Σκαμάνδρου πόρον τεθάφθαι:
πάρος δ' οι κτανόντες
νιν ούτως δαμήναι,
<ίν' ήν> θανατηφόρον αίσαν
πρόσω τινά πυνθάνεσθαι
τώνδε πόνων άπειρον.

{Χο.} ταύτα μέν, ώ παί, κρείσσονα χρυσού,
μεγάλης δέ τύχης καί υπερβορέου
μείζονα φωνείς: δύνασαι γάρ.
αλλά διπλής γάρ τήσδε μαράγνης
δούπος ικνείται: τών μέν αρωγοί
κατά γής ήδη, τών δέ κρατούντων
χέρες ουχ όσιαι † στυγερών τούτων:
παισί δέ μάλλον γεγένηται.

{Ορ.} τούτο διαμπερές ούς {[στρ. δ.}
ίκεθ' άπερ τε βέλος.
Ζεύ Ζεύ, κάτωθεν αμπέμπων
υστερόποινον άταν,
βροτών τλάμονι καί πανούργω
χειρί, τοκεύσι δ' όμως τελείται.

{Χο.} εφυμνήσαι γένοιτό μοι πυκά- {[στρ. ε.}
εντ' ολολυγμόν ανδρός
θεινομένου, γυναικός τ'
ολλυμένας: τί γάρ κεύ-
θω † φρενός θείον έμπας †
ποτάται, πάροιθεν δέ πρώρας
δριμύς άηται κραδίας
θυμός, έγκοτον στύγος.

{Ηλ.} καί πότ' άν αμφιθαλής {[αντ. δ.}
Ζεύς επί χείρα βάλοι,
φεύ φεύ, κάρανα δαΐξας;
πιστά γένοιτο χώρα.
δίκαν [δ'] εξ αδίκων απαιτώ.
κλύτε δέ Γά χθονίων τε τιμαί.

{Χο.} αλλά νόμος μέν φονίας σταγόνας
χυμένας ες πέδον άλλο προσαιτείν
αίμα: βοά γάρ λοιγός 'Ερινύν
παρά τών πρότερον φθιμένων άτην
ετέραν επάγουσαν επ' άτη.

{Ορ.} πόποι δά νερτέρων τυραννίδες, {[στρ. ζ.}
ίδετε πολυκρατείς αραί φθινομένων,
ίδεσθ' 'Ατρειδάν τά λοίπ' αμηχάνως
έχοντα καί δωμάτων άτιμα. πά
τις τράποιτ' άν, ώ Ζεύ;

{Χο.} πέπαλται δαύτέ μοι φίλον κέαρ {[αντ. ε.}
τόνδε † κλύουσαν οίκτον.
καί τότε μέν δύσελπις,
σπλάγχνα δέ μοι κελαινού-
ται πρός έπος κλυούσα.
όταν δ' αύτ' επαλκή σ' ορώ, ρεί'
<ελπίς> απέστασεν άχος
† πρός τό φανείσθαι † μοι καλώς.
{Ηλ.} τί δ' άν φάντες τύχοιμεν; ή τάπερ {[αντ. ζ.}
πάθομεν άχεα πρός γε τών τεκομένων;
πάρεστι σαίνειν, τά δ' ούτι θέλγεται.
λύκος γάρ ώστ' ωμόφρων άσαντος εκ
ματρός εστι θυμός.

{Χο.} έκοψα κομμόν ''Αριον έν τε Κισσίας {[στρ. η.}
νόμοις ιηλεμιστρίας,
απρικτόπληκτα πολυπάλακτα δ' ήν ιδείν
επασσυτεροτριβή τά χερός ορέγματα,
άνωθεν ανέκαθεν, κτύπω δ' επιρροθεί
κροτητόν αμόν καί πανάθλιον κάρα.

{Ηλ.} ιώ ιώ δαΐα {[στρ. θ.}
πάντολμε μάτερ, δαΐαις εν εκφοραίς
άνευ πολιτάν άνακτ',
άνευ δέ πενθημάτων
έτλης ανοίμωκτον άνδρα θάψαι.

{Ορ.} τό πάν ατίμως έλεξας, οίμοι. {[στρ. ι.}
πατρός δ' ατίμωσιν άρα τείσει,
έκατι μέν δαιμόνων,
έκατι δ' αμάν χερών.
έπειτ' εγώ νοσφίσας ολοίμαν.
{Χο.} εμασχαλίσθη δέ γ', ως τόδ' ειδής, {[αντ. ι.}
έπρασσε δ' άπερ νιν ώδε θάπτει,
μόρον κτίσαι μωμένα
άφερτον αιώνι σώ.
κλύεις πατρώους δύας ατίμους.

{Ηλ.} λέγεις πατρώον μόρον: εγώ δ' απεστάτουν {[αντ. η.}
άτιμος, ουδέν αξία.
μυχώ δ' άφερκτος πολυσινούς κυνός δίκαν
ετοιμότερα γέλωτος ανέφερον λίβη,
χέουσα πολύδακρυν γόον κεκρυμμένα.
τοιαύτ' ακούων εν φρεσίν γράφου, <πάτερ.

{Χο.} γράφου:> δι' ώτων δέ συν- {[αντ. θ.}
τέτραινε μύθον ησύχω φρενών βάσει.
τά μέν γάρ ούτως έχει,
τά δ' αυτός οργά μαθείν.
πρέπει δ' ακάμπτω μένει καθήκειν.

{Ορ.} σέ τοι λέγω, ξυγγενού, πάτερ, φίλοις. {[στρ. κ.}
{Ηλ.} εγώ δ' επιφθέγγομαι κεκλαυμένα.
{Χο.} στάσις δέ πάγκοινος άδ' επιρροθεί:
άκουσον ες φάος μολών,
ξύν δέ γενού πρός εχθρούς.
{Ορ.} ''Αρης ''Αρει ξυμβαλεί, Δίκα Δίκα. {[αντ. κ.}
{Ηλ.} ιώ θεοί, κραίνετ' ενδίκως <λιτάς>.
{Χο.} τρόμος μ' υφέρπει κλύουσαν ευγμάτων.
τό μόρσιμον μένει πάλαι,
ευχομένοις δ' άν έλθοι.

{ -- } ώ πόνος εγγενής {[στρ. λ.}
καί παράμουσος άτας
αιματόεσσα πλαγά.
ιώ δύστον' άφερτα κήδη:
ιώ δυσκατάπαυστον άλγος.

{ -- } δώμασιν έμμοτον {[αντ. λ.}
τώνδ' άκος, ουδ' απ' άλλων
έκτοθεν, αλλ' απ' αυτών,
δι' ωμάν έριν αιματηράν.
θεών <τών> κατά γάς όδ' ύμνος.

{ -- } αλλά κλύοντες, μάκαρες χθόνιοι,
τήσδε κατευχής πέμπετ' αρωγήν
παισίν προφρόνως επί νίκη.

{Ορ.} πάτερ, τρόποισιν ου τυραννικοίς θανών,
αιτουμένω μοι δός κράτος τών σών δόμων.
{Ηλ.} καγώ, πάτερ, τοιάδε: σού χρεία μ' έχει
† φυγείν μέγαν προσθείσαν Αιγίσθω † . . .
{Ορ.} ούτω γάρ άν σοι δαίτες έννομοι βροτών
κτιζοίατ': ει δέ μή, παρ' ευδείπνοις έση
άτιμος εμπύροισι κνισωτοίς χθονός.
{Ηλ.} καγώ χοάς σοι τής εμής παγκληρίας
οίσω πατρώων εκ δόμων γαμηλίους:
πάντων δέ πρώτον τόνδε πρεσβεύσω τάφον.
{Ορ.} ώ γαί', άνες μοι πατέρ' εποπτεύσαι μάχην.
{Ηλ.} ώ Περσέφασσα, δός δέ γ' εύμορφον κράτος.
{Ορ.} μέμνησο λουτρών οίς ενοσφίσθης, πάτερ.
{Ηλ.} μέμνησο δ' αμφίβληστρον ως εκαίνισαν --
{Ορ.} πέδαις δ' αχαλκεύτοις εθηρεύθης, πάτερ --
{Ηλ.} αισχρώς τε βουλευτοίσιν εν καλύμμασιν.
{Ορ.} άρ' εξεγείρη τοίσδ' ονείδεσιν, πάτερ;
{Ηλ.} άρ' ορθόν αίρεις φίλτατον τό σόν κάρα;
{Ορ.} ήτοι δίκην ίαλλε σύμμαχον φίλοις,
ή τάς ομοίας αντίδος λαβάς λαβείν,
είπερ κρατηθείς γ' αντινικήσαι θέλεις.
{Ηλ.} καί τήσδ' άκουσον λοισθίου βοής, πάτερ:
ιδών νεοσσούς τούσδ' εφημένους τάφω,
οίκτιρε θήλυν άρσενός θ' ομού γόον.
{Ορ.} καί μή 'ξαλείψης σπέρμα Πελοπιδών τόδε,
ούτω γάρ ου τέθνηκας ουδέ περ θανών.
[παίδες γάρ ανδρί κληδόνες σωτήριοι
θανόντι: φελλοί δ' ώς άγουσι δίκτυον,
τόν εκ βυθού κλωστήρα σώζοντες λίνου.]
{Ηλ.} άκου', υπέρ σού τοιάδ' έστ' οδύρματα,
αυτός δέ σώζη τόνδε τιμήσας λόγον.
{Χο.} καί μήν αμεμφή τόνδ' ετείνατον λόγον,
τίμημα τύμβου τής ανοιμώκτου τύχης.
τά δ' άλλ', επειδή δράν κατώρθωσαι φρενί,
έρδοις άν ήδη δαίμονος πειρώμενος.
{Ορ.} έσται: πυθέσθαι δ' ουδέν εστ' έξω δρόμου,
πόθεν χοάς έπεμψεν, εκ τίνος λόγου
μεθύστερον τιμώσ' ανήκεστον πάθος;
θανόντι δ' ου φρονούντι δειλαία χάρις
επέμπετ': ουκ έχοιμ' άν εικάσαι τάδε
τά δώρα, μείω δ' εστί τής αμαρτίας.
τά πάντα γάρ τις εκχέας ανθ' αίματος
ενός -- μάτην ο μόχθος: ώδ' έχει λόγος.
θέλοντι δ', είπερ οίσθ', εμοί φράσον τάδε.
{Χο.} οίδ', ώ τέκνον, παρή γάρ: έκ τ' ονειράτων
καί νυκτιπλάγκτων δειμάτων πεπαλμένη
χοάς έπεμψε τάσδε δύσθεος γυνή.
{Ορ.} ή καί πέπυσθε τούναρ, ώστ' ορθώς φράσαι;
{Χο.} τεκείν δράκοντ' έδοξεν, ως αυτή λέγει.
{Ορ.} καί ποί τελευτά καί καρανούται λόγος;
{Χο.} εν σπαργάνοισι παιδός ορμίσαι δίκην.
{Ορ.} τίνος βοράς χρήζοντα, νεογενές δάκος;
{Χο.} αυτή προσέσχε μαστόν εν τωνείρατι.
{Ορ.} καί πώς άτρωτον ούθαρ ήν υπό στύγους;
{Χο.} ώστ' εν γάλακτι θρόμβον αίματος σπάσαι.
{Ορ.} ούτοι μάταιον: ανδρός όψανον πέλει.
{Χο.} η δ' εξ ύπνου κέκλαγεν επτοημένη.
πολλοί δ' ανήθον, εκτυφλωθέντες σκότω,
λαμπτήρες εν δόμοισι δεσποίνης χάριν:
πέμπει δ' έπειτα τάσδε κηδείους χοάς,
άκος τομαίον ελπίσασα πημάτων.
{Ορ.} αλλ' εύχομαι γή τήδε καί πατρός τάφω
τούνειρον είναι τούτ' εμοί τελεσφόρον.
κρίνω δέ τοί νιν ώστε συγκόλλως έχειν.
ει γάρ τόν αυτόν χώρον εκλιπών εμοί
ούφις επ' αμά σπάργαν' † ηπλείζετο,
καί μαστόν αμφέχασκ' εμόν θρεπτήριον,
θρόμβω τ' έμειξεν αίματος φίλον γάλα,
η δ' αμφί τάρβει τώδ' επώμωξεν πάθει,
δεί τοί νιν, ως έθρεψεν έκπαγλον τέρας,
θανείν βιαίως: εκδρακοντωθείς δ' εγώ
κτείνω νιν, ως τούνειρον εννέπει τόδε.
{Χο.} τερασκόπον δή τώνδέ σ' αιρούμαι πέρι,
γένοιτο δ' ούτως. τάλλα δ' εξηγού φίλοις,
τούς μέν τι ποιείν, τούς δέ μή τι δράν λέγων.
{Ορ.} απλούς ο μύθος: τήνδε μέν στείχειν έσω,
αινώ δέ κρύπτειν τάσδε συνθήκας εμάς,
ως άν δόλω κτείναντες άνδρα τίμιον
δόλω γε καί ληφθώσιν, εν ταυτώ βρόχω
θανόντες, ή καί Λοξίας εφήμισεν,
άναξ 'Απόλλων, μάντις αψευδής τό πρίν.
ξένω γάρ εικώς, παντελή σαγήν έχων,
ήξω σύν ανδρί τώδ' εφ' ερκείους πύλας
Πυλάδη, ξένος τε καί δορύξενος δόμων.
άμφω δέ φωνήν ήσομεν Παρνησίδα,
γλώσσης αυτήν Φωκίδος μιμουμένω.
καί δή θυρωρών ούτις άν φαιδρά φρενί
δέξαιτ', επειδή δαιμονά δόμος κακοίς:
μενούμεν ούτως ώστ' επεικάζειν τινά
δόμοις παραστείχοντα καί τάδ' εννέπειν:
‘τί δή πύλησι τόν ικέτην απείργεται
Αίγισθος, είπερ οίδεν ένδημος παρών;’
ει δ' ούν αμείψω βαλόν ερκείων πυλών
κακείνον εν θρόνοισιν ευρήσω πατρός,
ή καί μολών έπειτά μ' οι κατά στόμα
ερεί, σάφ' ίσθι, καί κατ' οφθαλμούς καλείν,
πρίν αυτόν ειπείν ‘ποδαπός ο ξένος;’ νεκρόν
θήσω, ποδώκει περιβαλών χαλκεύματι.
φόνου δ' 'Ερινύς ουχ υπεσπανισμένη
άκρατον αίμα πίεται τρίτην πόσιν.
νύν ούν σύ μέν φύλασσε ταν οίκω καλώς,
όπως άν αρτίκολλα συμβαίνη τάδε:
υμίν δ' επαινώ γλώσσαν εύφημον φέρειν,
σιγάν θ' όπου δεί καί λέγειν τά καίρια.
τά δ' άλλα τούτω δεύρ' εποπτεύσαι λέγω,
ξιφηφόρους αγώνας ορθώσαντί μοι.
{Χο.} πολλά μέν γά τρέφει {[στρ. α.}
δεινά δειμάτων άχη,
πόντιαί τ' αγκάλαι κνωδάλων
ανταίων βρύουσι, [πλά-
θουσι] βλαστούσι καί πεδαίχμιοι
λαμπάδες πεδάοροι,
πτανά τε καί πεδοβάμονα κανεμόεντ' άν
αιγίδων φράσαι κότον.

αλλ' υπέρτολμον αν- {[αντ. α.}
δρός φρόνημα τίς λέγοι
καί γυναικών φρεσίν τλημόνων
παντόλμους έρωτας, ά-
ταισι συννόμους βροτών;
συζύγους δ' ομαυλίας
θηλυκρατής απέρωτος έρως παρανικά
κνωδάλων τε καί βροτών.

ίστω δ' όστις ουχ υπόπτερος {[στρ. β.}
φροντίσιν † δαείς
τάν α παιδολυ-
μάς τάλαινα Θεστιάς
μήσατο,
πυρδαή τινά πρόνοιαν,
καταίθουσα παιδός δαφοινόν
δαλόν ήλικ', επεί μολών
ματρόθεν κελάδησε,
ξύμμετρόν τε διαί βίου
μοιρόκραντον ες ήμαρ.

άλλαν δ' ήν τιν' εν λόγοις στυγείν {[αντ. β.}
φοινίαν Σκύλλαν,
άτ' εχθρών ύπερ
φώτ' απώλεσεν φίλον,
Κρητικοίς
χρυσεοδμήτοισιν όρμοις
πιθήσασα, δώροισι Μίνω,
Νίσον αθανάτας τριχός
νοσφίσασα προβούλως
πνέονθ' α κυνόφρων ύπνω:
κιγχάνει δέ νιν `Ερμής.

επεί δ' επεμνησάμην αμειλίχων {[στρ. γ.}
πόνων -- † ακαίρως δέ δυσφιλές γαμή-
λευμ' απεύχετον δόμοις
γυναικοβούλους τε μήτιδας φρενών
επ' ανδρί τευχεσφόρω
επ' ανδρί δήοις επικότω σέβας †
τίων [δ'] αθέρμαντον εστίαν δόμων,
γυναικείαν άτολμον αιχμάν.
κακών δέ πρεσβεύεται τό Λήμνιον {[αντ. γ.}
λόγω: γοάται δέ δημόθεν κατά-
πτυστον: ήκασεν δέ τις
τό δεινόν αύ Λημνίοισι πήμασιν.
θεοστυγήτω δ' άγει
βροτών ατιμωθέν οίχεται γένος.
σέβει γάρ ούτις τό δυσφιλές θεοίς.
τί τώνδ' ουκ ενδίκως αγείρω;

τό δ' άγχι πλευμόνων ξίφος {[στρ. δ.}
διανταίαν οξυπευκές ουτά,
διαί Δίκας -- τό μή θέμις -- [γάρ ου]
λάξ πέδοι πατουμένας,
τό πάν Διός σέβας παρεκ-
βάντας ου θεμιστώς.

Δίκας δ' ερείδεται πυθμήν: {[αντ. δ.}
προχαλκεύει δ' Αίσα φασγανουργός:
τέκνον δ' επεισφέρει δόμοις
αιμάτων παλαιτέρων
τίνειν μύσος χρόνω κλυτά
βυσσόφρων 'Ερινύς.

{Ορ.} παί παί, θύρας άκουσον ερκείας κτύπον.
τίς ένδον; ώ παί, παί, μάλ' αύ, τίς εν δόμοις;
τρίτον τόδ' εκπέραμα δωμάτων καλώ,
είπερ φιλόξεν' εστίν Αιγίσθου διαί.

{ΟΙΚΕΤΗΣ}
είεν, ακούω: ποδαπός ο ξένος; πόθεν;
{Ορ.} άγγελλε τοίσι κυρίοισι δωμάτων,
πρός ούσπερ ήκω καί φέρω καινούς λόγους.
τάχυνε δ', ως καί νυκτός άρμ' επείγεται
σκοτεινόν, ώρα δ' εμπόρους μεθιέναι
άγκυραν εν δόμοισι πανδόκοις ξένων.
εξελθέτω τις δωμάτων τελεσφόρος,
γυνή † τόπαρχος -- άνδρα δ' ευπρεπέστερον:
αιδώς γάρ εν λέσχησιν ούσ' επαργέμους
λόγους τίθησιν: είπε θαρσήσας ανήρ
πρός άνδρα κασήμηνεν εμφανές τέκμαρ.

{ΚΛΥΤΑΙΜΗΣΤΡΑ}
ξένοι, λέγοιτ' άν εί τι δεί: πάρεστι γάρ
οποίάπερ δόμοισι τοίσδ' επεικότα,
καί θερμά λουτρά καί πόνων θελκτηρία
στρωμνή, δικαίων τ' ομμάτων παρουσία.
ει δ' άλλο πράξαι δεί τι βουλιώτερον,
ανδρών τόδ' εστίν έργον, οίς κοινώσομεν.
{Ορ.} ξένος μέν ειμι Δαυλιεύς εκ Φωκέων:
στείχοντα δ' αυτόφορτον οικεία σαγή
εις ''Αργος, ώσπερ δεύρ' απεζύγην πόδας,
αγνώς πρός αγνώτ' είπε συμβαλών ανήρ,
εξιστορήσας καί σαφηνίσας οδόν,
Στροφίος ο Φωκεύς: πεύθομαι γάρ εν λόγω:
‘επείπερ άλλως, ώ ξέν', εις ''Αργος κίεις,
πρός τούς τεκόντας πανδίκως μεμνημένος
τεθνεώτ' 'Ορέστην ειπέ, μηδαμώς λάθη.
είτ' ούν κομίζειν δόξα νικήσει φίλων,
είτ' ούν μέτοικον, εις τό πάν αεί ξένον,
θάπτειν, εφετμάς τάσδε πόρθμευσον πάλιν.
νύν γάρ λέβητος χαλκέου πλευρώματα
σποδόν κέκευθεν ανδρός εύ κεκλαυμένου.’
τοσαύτ' ακούσας είπον. ει δέ τυγχάνω
τοίς κυρίοισι καί προσήκουσιν λέγων
ουκ οίδα: τόν τεκόντα δ' εικός ειδέναι.
{Κλ.} οί 'γώ, κατ' άκρας είπας ως πορθούμεθα.
ώ δυσπάλαιστε τώνδε δωμάτων 'Αρά,
ως πόλλ' επωπάς κακποδών εύ κείμενα,
τόξοις πρόσωθεν ευσκόποις χειρουμένη.
φίλων αποψιλοίς με τήν παναθλίαν.
καί νύν -- 'Ορέστης ήν γάρ ευβούλως έχων,
έξω κομίζων ολεθρίου πηλού πόδα --
νύν δ' ήπερ εν δόμοισι † βακχίας καλής
ιατρός ελπίς ήν, παρούσαν εγγράφει. †
{Ορ.} εγώ μέν ούν ξένοισιν ώδ' ευδαίμοσι
κεδνών έκατι πραγμάτων άν ήθελον
γνωτός γενέσθαι καί ξενωθήναι: τί γάρ
ξένου ξένοισίν εστιν ευμενέστερον;
πρός δ' ευσεβείας ήν εμοί τόδ' εν φρεσίν,
τοιόνδε πράγμα μή καρανώσαι φίλοις,
καταινέσαντα καί κατεξενωμένον.
{Κλ.} ούτοι κυρήσεις μείον αξίως σέθεν,
ουδ' ήσσον άν γένοιο δώμασιν φίλος.
άλλος δ' ομοίως ήλθεν άν τάδ' αγγελών.
αλλ' έσθ' ο καιρός ημερεύοντας ξένους
μακράς κελεύθου τυγχάνειν † τά πρόσφορα.
άγ' αυτόν εις ανδρώνας ευξένους δόμων,
οπισθόπους τε τούσδε καί ξυνεμπόρους:
κακεί κυρούντων δώμασιν τά πρόσφορα.
αινώ δέ πράσσειν ως υπευθύνω τάδε.
ημείς δέ ταύτα τοίς κρατούσι δωμάτων
κοινώσομέν τε κου σπανίζοντες φίλων
βουλευσόμεσθα τήσδε συμφοράς πέρι.

{Χο.} είεν, φίλιαι δμωίδες οίκων,
πότε δή στομάτων
δείξομεν ισχύν επ' 'Ορέστη;
ώ πότνια χθών καί πότνι' ακτή
χώματος, ή νύν επί ναυάρχω
σώματι κείσαι τώ βασιλείω,
νύν επάκουσον, νύν επάρηξον:
νύν γάρ ακμάζει Πειθώ δολίαν
ξυγκαταβήναι, χθόνιον δ' `Ερμήν
καί τόν νύχιον τοίσδ' εφοδεύσαι
ξιφοδηλήτοισιν αγώσιν.
{ -- } έοικεν ανήρ ο ξένος τεύχειν κακόν:
τροφόν δ' 'Ορέστου τήνδ' ορώ κεκλαυμένην.
ποί δή πατείς, Κίλισσα, δωμάτων πύλας;
λύπη δ' άμισθός εστί σοι ξυνέμπορος.

{ΤΡΟΦΟΣ}
Αίγισθον η κρατούσα τοίς ξένοις καλείν
όπως τάχιστ' άνωγεν, ως σαφέστερον
ανήρ απ' ανδρός τήν νεάγγελτον φάτιν
ελθών πύθηται: τήν δέ πρός μέν οικέτας
θέτο σκυθρωπόν, εντός ομμάτων γέλων
κεύθουσ' επ' έργοις διαπεπραγμένοις καλώς
κείνη -- δόμοις δέ τοίσδε παγκάκως έχει,
φήμης ύφ', ής ήγγειλαν οι ξένοι τορώς.
ή δή κλύων εκείνος ευφρανεί νόον,
εύτ' άν πύθηται μύθον. ώ τάλαιν' εγώ:
ώς μοι τά μέν παλαιά συγκεκραμένα
άλγη δύσοιστα τοίσδ' εν 'Ατρέως δόμοις
τυχόντ' εμήν ήλγυνεν εν στέρνοις φρένα,
αλλ' ούτι πω τοιόνδε πήμ' ανεσχόμην.
τά μέν γάρ άλλα τλημόνως ήντλουν κακά:
φίλον δ' 'Ορέστην, τής εμής ψυχής τριβήν,
όν εξέθρεψα μητρόθεν δεδεγμένη
. . . . . . . .
καί νυκτιπλάγκτων ορθίων κελευμάτων
καί πολλά καί μοχθήρ' ανωφέλητ' εμοί
τλάση -- τό μή φρονούν γάρ ωσπερεί βοτόν
τρέφειν ανάγκη, πώς γάρ ού; τρόπω φρενός:
ου γάρ τι φωνεί παίς έτ' ών εν σπαργάνοις,
ει λιμός, ή δίψη τις, ή λιψουρία
έχει: νέα δέ νηδύς αυτάρκης τέκνων.
τούτων πρόμαντις ούσα, πολλά δ', οίομαι,
ψευσθείσα, παιδός σπαργάνων φαιδρύντρια --
κναφεύς τροφεύς τε ταυτόν ειχέτην τέλος.
εγώ διπλάς δέ τάσδε χειρωναξίας
έχουσ' 'Ορέστην εξεδεξάμην πατρί:
τεθνηκότος δέ νύν τάλαινα πεύθομαι.
στείχω δ' επ' άνδρα τώνδε λυμαντήριον
οίκων, θέλων δέ τόνδε πεύσεται λόγον.
{Χο.} πώς ούν κελεύει νιν μολείν εσταλμένον;
{Τρ.} ή πώς; λέγ' αύθις, ως μάθω σαφέστερον.
{Χο.} ει ξύν λοχίταις είτε καί μονοστιβή.
{Τρ.} άγειν κελεύει δορυφόρους οπάονας.
{Χο.} μή νυν σύ ταύτ' άγγελλε δεσπότου στύγει:
αλλ' αυτόν ελθείν, ως αδειμάντων κλύη,
άνωχθ' όσον τάχιστα, γαθούση φρενί.
εν αγγέλω γάρ κυπτός ορθούται λόγος.
{Τρ.} αλλ' ή φρονείς εύ τοίσι νύν ηγγελμένοις;
{Χο.} αλλ' ει τροπαίαν Ζεύς κακών θήσει ποτέ;
{Τρ.} καί πώς; 'Ορέστης ελπίς οίχεται δόμων.
{Χο.} ούπω: κακός γε μάντις άν γνοίη τάδε.
{Τρ.} τί φής; έχεις τι τών λελεγμένων δίχα;
{Χο.} άγγελλ' ιούσα, πράσσε ταπεσταλμένα.
μέλει θεοίσιν ώνπερ άν μέλη πέρι.
{Τρ.} αλλ' είμι καί σοίς ταύτα πείσομαι λόγοις.
γένοιτο δ' ως άριστα σύν θεών δόσει.

{Χο.} νύν παραιτουμένα μοι, πάτερ {[στρ. α.}
Ζεύ θεών 'Ολυμπίων,
δός τυχάς τυχείν δόμου
κυρίοις τά σώφρον' αύ
μαιομένοις ιδείν.
διά δίκας έπος άπαν έλακον, ώ
Ζεύ, σύ νιν φυλάσσοις.

αιαί, πρό δέ δή 'χθρών {[μεσωδ. α.}
τών έσω μελάθρων,
ώ Ζεύ, θές, επεί νιν μέγαν άρας
δίδυμα καί τριπλά παλίμ-
ποινα θέλων αμείψη.

ίσθι δ' ανδρός φίλου πώλον εύ- {[αντ. α.}
νιν ζυγέντ' εν άρμασιν
πημάτων, <σύ δ'> εν δρόμω
προστιθείς μέτρον κτίσον
σωζομένων ρυθμόν,
διά πέδον τούτ' ιδείν ανομένων
βημάτων όρεγμα.

οί τ' έσω δωμάτων πλουτογα- {[στρ. β.}
θή μυχόν νομίζετε,
κλύτε, σύμφρονες θεοί:
άγετε . . . .
τών πάλαι πεπραγμένων
λύσασθ' αίμα προσφάτοις δίκαις:
γέρων φόνος μηκέτ' εν δόμοις τέκοι.

τό δέ καλώς κτίμενον ώ μέγα ναίων {[μεσωδ. β.}
στόμιον, εύ δός ανιδείν δόμον ανδρός,
καί νιν ελευθερίας φώς
λαμπρόν ιδείν φιλίοις
όμμασιν <εκ> δνοφεράς καλύπτρας.

ξυλλάβοι δ' ενδίκως παίς ο Μαί- {[αντ. β.}
ας, επεί φορώτατος
πράξιν ουρίσαι θέλων.
αλαά πολλά δ' αμφανεί χρήζων [κρυπτά],
άσκοπον δ' έπος λέγων
νυκτός προυμμάτων σκότον φέρει,
καθ' ημέραν δ' ουδέν εμφανέστερος.

καί τότ' ήδη † πλούτον {[στρ. γ.}
δωμάτων λυτήριον,
θήλυν ουριοστάταν
† ομού κρεκτόν γοήτων νόμον
μεθήσομεν: <πλεί τάδ' εύ:>
εμόν εμόν κέρδος αύξεται τόδ', ά-
τα δ' αποστατεί φίλων.

σύ δέ θαρσών όταν ήκη μέρος έργων {[μεσωδ. γ.}
επαΰσας θροεούσα
πρός σέ ‘Τέκνον’, ‘Πατρός’ αύδα,
καί πέραιν'
ανεπίμομφον άταν.

Περσέως τ' εν φρεσίν {[αντ. γ.}
<σαίσι> καρδίαν σχεθών,
τοίς θ' υπό χθονός φίλος
τοίς τ' άνωθεν, προφράσσων φάρος
Γοργούς λυγράς ένδοθεν
φόνιον άταν τίθει, τόν αίτιον δ'
εξαπόλλυ' εισορών.

{ΑΙΓΙΣΘΟΣ}
ήκω μέν ουκ άκλητος, αλλ' υπάγγελος:
νέαν φάτιν δέ πεύθομαι λέγειν τινάς
ξένους μολόντας ουδαμώς εφίμερον,
μόρον γ' 'Ορέστου. καί τόδ' αύ φέρειν δόμοις
γένοιτ' άν άχθος αιματοσταγές, φόνω
τώ πρόσθεν ελκαίνουσι καί δεδηγμένοις.
πώς ταύτ' αληθή καί βλέποντα δοξάσω;
ή πρός γυναικών δειματούμενοι λόγοι
πεδάρσιοι θρώσκουσι, θνήσκοντες μάτην;
τί τώνδ' άν είποις ώστε δηλώσαι φρενί;
{Χο.} ηκούσαμεν μέν, πυνθάνου δέ τών ξένων
έσω παρελθών. ουδέν αγγέλων σθένος
ως αυτόσ' αυτόν άνδρα πεύθεσθαι πέρι.
{Αι.} ιδείν ελέγξαι τ' εύ θέλω τόν άγγελον,
είτ' αυτός ήν θνήσκοντος εγγύθεν παρών,
είτ' εξ αμαυράς κληδόνος λέγει μαθών.
ούτοι φρέν' άν κλέψειεν ωμματωμένην.

{Χο.} Ζεύ Ζεύ, τί λέγω, πόθεν άρξωμαι
τάδ' επευχομένη καπιθεάζουσ',
υπό δ' ευνοίας
πώς ίσον ειπούσ' ανύσωμαι;
νύν γάρ μέλλουσι μιανθείσαι
πειραί κοπάνων ανδροδαΐκτων
ή πάνυ θήσειν 'Αγαμεμνονίων
οίκων όλεθρον διά παντός,
ή πύρ καί φώς επ' ελευθερία
δαίων αρχαίς τε πολισσονόμοις
έξει πατέρων μέγαν όλβον.
τοιάνδε πάλην μόνος ών έφεδρος
δισσοίς μέλλει θείος 'Ορέστης
άψειν. είη δ' επί νίκη.
{Αι.} έ έ, οτοτοτοί.
{Χο.} { -- } έα έα μάλα:
{ -- } πώς έχει; πώς κέκρανται δόμοις;
{ -- } αποσταθώμεν πράγματος τελουμένου,
όπως δοκώμεν τώνδ' αναίτιαι κακών
είναι: μάχης γάρ δή κεκύρωται τέλος.

{ΟΙΚΕΤΗΣ}
οίμοι, πανοίμοι δεσπότου † τελουμένου:
οίμοι μάλ' αύθις εν τρίτοις προσφθέγμασιν.
Αίγισθος ουκέτ' έστιν. αλλ' ανοίξατε
όπως τάχιστα, καί γυναικείους πύλας
μοχλοίς χαλάτε: καί μάλ' ηβώντος δέ δεί --
ουχ ώστ' αρήξαι διαπεπραγμένω: τί γάρ;
ιού ιού.
κωφοίς αυτώ καί καθεύδουσιν μάτην
άκραντα βάζω. πού Κλυταιμήστρα; τί δρά;
έοικε νύν αυτής † επί ξυρού πέλας
αυχήν πεσείσθαι πρός δίκην πεπληγμένος.
{Κλ.} τί δ' εστί χρήμα; τίνα βοήν ίστης δόμοις;
{Οι.} τόν ζώντα καίνειν τούς τεθνηκότας λέγω.
{Κλ.} οί 'γώ, ξυνήκα τούπος εξ αινιγμάτων.
δόλοις ολούμεθ', ώσπερ ούν εκτείναμεν.
δοίη τις ανδροκμήτα πέλεκυν ως τάχος:
ειδώμεν ει νικώμεν, ή νικώμεθα.
ενταύθα γάρ δή τούδ' αφικόμην κακού.

{Ορ.} σέ καί ματεύω: τώδε δ' αρκούντως έχει.
{Κλ.} οί 'γώ. τέθνηκας, φίλτατ', Αιγίσθου βία.
{Ορ.} φιλείς τόν άνδρα; τοιγάρ εν ταυτώ τάφω
κείση. θανόντα δ' ούτι μή προδώς ποτε.
{Κλ.} επίσχες, ώ παί, τόνδε δ' αίδεσαι, τέκνον,
μαστόν, πρός ώ σύ πολλά δή βρίζων άμα
ούλοισιν εξήμελξας ευτραφές γάλα.
{Ορ.} Πυλάδη, τί δράσω; μητέρ' αιδεσθώ κτανείν;

{ΠΥΛΑΔΗΣ}
πού δή τό λοιπόν Λοξίου μαντεύματα
τά πυθόχρηστα, πιστά τ' ευορκώματα;
άπαντας εχθρούς τών θεών ηγού πλέον.
{Ορ.} κρίνω σε νικάν, καί παραινείς μοι καλώς.
έπου, πρός αυτόν τόνδε σε σφάξαι θέλω:
καί ζώντα γάρ νιν κρείσσον' ηγήσω πατρός.
τούτω θανούσα ξυγκάθευδ', επεί φιλείς
τόν άνδρα τούτον, όν δέ χρήν φιλείν στυγείς.
{Κλ.} εγώ σ' έθρεψα, σύν δέ γηράναι θέλω.
{Ορ.} πατροκτονούσα γάρ ξυνοικήσεις εμοί;
{Κλ.} η Μοίρα τούτων, ώ τέκνον, παραιτία.
{Ορ.} καί τόνδε τοίνυν Μοίρ' επόρσυνεν μόρον.
{Κλ.} ουδέν σεβίζη γενεθλίους αράς, τέκνον;
{Ορ.} τεκούσα γάρ μ' έρριψας ες τό δυστυχές.
{Κλ.} ούτοι σ' απέρριψ' ες δόμους δορυξένους.
{Ορ.} αικώς επράθην ών ελευθέρου πατρός.
{Κλ.} πού δήθ' ο τίμος, όντιν' αντεδεξάμην;
{Ορ.} αισχύνομαί σοι τούτ' ονειδίσαι σαφώς.
{Κλ.} [μή] αλλ' είφ' ομοίως καί πατρός τού σού μάτας.
{Ορ.} μή έλεγχε τόν πονούντ' έσω καθημένη.
{Κλ.} άλγος γυναιξίν ανδρός είργεσθαι, τέκνον.
{Ορ.} τρέφει δέ γ' ανδρός μόχθος ημένας έσω.
{Κλ.} κτενείν έοικας, ώ τέκνον, τήν μητέρα.
{Ορ.} σύ τοι σεαυτήν, ουκ εγώ, κατακτενείς.
{Κλ.} όρα, φύλαξαι μητρός εγκότους κύνας.
{Ορ.} τάς τού πατρός δέ πώς φύγω, παρείς τάδε;
{Κλ.} έοικα θρηνείν ζώσα πρός τύμβον μάτην.
{Ορ.} πατρός γάρ αίσα τόνδε σουρίζει μόρον.
{Κλ.} οί 'γώ τεκούσα τόνδ' όφιν εθρεψάμην.
{Ορ.} ή κάρτα μάντις ουξ ονειράτων φόβος.
έκανες όν ου χρήν, καί τό μή χρεών πάθε.
{Χο.} στένω μέν ούν καί τώνδε συμφοράν διπλήν.
επεί δέ πολλών αιμάτων επήκρισε
τλήμων 'Ορέστης, τούθ' όμως αιρούμεθα,
οφθαλμόν οίκων μή πανώλεθρον πεσείν.

-- έμολε μέν δίκα Πριαμίδαις χρόνω, {[στρ. α.}
βαρύδικος ποινά:
έμολε δ' ες δόμον τόν 'Αγαμέμνονος
διπλούς λέων, διπλούς ''Αρης.
έλαχε δ' ες τό πάν
ο πυθόχρηστος φυγάς
θεόθεν εύ φραδαίσιν ωρμημένος.

επολολύξατ' ώ δεσποσύνων δόμων {[μεσωδ.}
αναφυγά κακών καί κτεάνων τριβάς
υπό δυοίν μιαστόροιν
δυσοίμου τύχας.

έμολε δ' ώ μέλει κρυπταδίου μάχας {[αντ. α.}
δολιόφρων ποινά:
έθιγε δ' εν μάχα χερός ετήτυμος
Διός κόρα -- Δίκαν δέ νιν
προσαγορεύομεν
βροτοί τυχόντες καλώς --
ολέθριον πνέουσ' εν εχθροίς κότον:
τάπερ ο Λοξίας ο Παρνασίας {[στρ. β.}
μέγαν έχων μυχόν χθονός επωρθία-
ξεν αδόλως † δολίας
† βλαπτομέναν εγχρονισθείσαν εποίχεται,
κρατεί τ' αιεί πως τό θείον [παρά] τό μή
υπουργείν κακοίς,
άξια δ' ουρανούχον αρχάν σέβειν.
<πάρα τό φώς ιδείν.>
πάρα τε φώς ιδείν, μέγα τ' αφηρέθη {[μεσωδ.}
ψάλιον οίκων.
άναγε μάν δόμοι: πολύν άγαν χρόνον
χαμαιπετείς έκεισθε.

τάχα δέ παντελής χρόνος αμείψεται {[αντ. β.}
πρόθυρα δωμάτων, όταν αφ' εστίας
μύσος άπαν ελάση
καθαρμοίσιν ατάν ελατηρίοις.
τύχα δ' ευπροσώπω κείται τό πάν
ιδείν, θρεομένοις
<“Μέτοικοι δόμων πεσούνται πάλιν.”>
πάρα τό φώς ιδείν.

{Ορ.} ίδεσθε χώρας τήν διπλήν τυραννίδα
πατροκτόνους τε δωμάτων πορθήτορας.
σεμνοί μέν ήσαν εν θρόνοις τόθ' ήμενοι,
φίλοι δέ καί νύν, ως επεικάσαι πάθη
πάρεστιν, όρκος τ' εμμένει πιστώμασιν.
ξυνώμοσαν μέν θάνατον αθλίω πατρί
καί ξυνθανείσθαι: καί τάδ' ευόρκως έχει.
ίδεσθε δ' αύτε, τώνδ' επήκοοι κακών,
τό μηχάνημα, δεσμόν αθλίω πατρί,
πέδας τε χειροίν καί ποδοίν ξυνωρίδα.
εκτείνατ' αυτό καί κύκλω παρασταδόν
στέγαστρον ανδρός δείξαθ', ως ίδη πατήρ --
ουχ ουμός, αλλ' ο πάντ' εποπτεύων τάδε
''Ηλιος -- άναγνα μητρός έργα τής εμής,
ως άν παρή μοι μάρτυς εν δίκη ποτέ,
ως τόνδ' εγώ μετήλθον ενδίκως φόνον
τόν μητρός: Αιγίσθου γάρ ου λέγω μόρον:
έχει γάρ αισχυντήρος, ως νόμος, δίκην.
ήτις δ' επ' ανδρί τούτ' εμήσατο στύγος,
εξ ού τέκνων ήνεγχ' υπό ζώνην βάρος,
φίλον τέως, νύν δ' εχθρόν, ως φαίνει, κακόν --
τί σοι δοκεί; μύραινά γ' είτ' έχιδν' έφυ
σήπειν θιγούσ' άν μάλλον ου δεδηγμένον
τόλμης έκατι κακδίκου φρονήματος;
τί νιν προσείπω, κάν τύχω μάλ' ευστομών;
άγρευμα θηρός, ή νεκρού ποδένδυτον
δροίτης κατασκήνωμα; δίκτυον μέν ούν,
άρκυν τ' άν είποις καί ποδιστήρας πέπλους.
τοιούτον άν κτήσαιτο φιλήτης ανήρ,
ξένων απαιόλημα καργυροστερή
βίον νομίζων, τώδέ τ' άν δολώματι
πολλούς αναιρών πολλά θερμαίνοι φρένα.
τοιάδ' εμοί ξύνοικος εν δόμοισι μή
γένοιτ': ολοίμην πρόσθεν εκ θεών άπαις.

{Χο.} αιαί αιαί μελέων έργων:
στυγερώ θανάτω διεπράχθης.
αιαί, αιαί,
μίμνοντι δέ καί πάθος ανθεί.
{Ορ.} έδρασεν ή ουκ έδρασε; μαρτυρεί δέ μοι
φάρος τόδ', ως έβαψεν Αιγίσθου ξίφος.
φόνου δέ κηκίς ξύν χρόνω ξυμβάλλεται,
πολλάς βαφάς φθείρουσα τού ποικίλματος.
νύν αυτόν αινώ, νύν αποιμώζω παρών,
πατροκτόνον θ' ύφασμα προσφωνών τόδε
αλγώ μέν έργα καί πάθος γένος τε πάν,
άζηλα νίκης τήσδ' έχων μιάσματα.
{Χο.} ούτις μερόπων ασινή βίοτον
διά πάντ' έντιμος αμείψει.
αιαί, αιαί,
μόχθος δ' ο μέν αυτίχ', ο δ' ήξει.
{Ορ.} αλλ' ως άν ειδήτ', ου γάρ οίδ' όπη τελεί,
ώσπερ ξύν ίπποις ηνιοστροφώ δρόμου
εξωτέρω: φέρουσι γάρ νικώμενον
φρένες δύσαρκτοι, πρός δέ καρδία φόβος
άδειν ετοίμος ηδ' υπορχείσθαι κότω.
έως δ' έτ' έμφρων ειμί, κηρύσσω φίλοις,
κτανείν τέ φημι μητέρ' ουκ άνευ δίκης,
πατροκτόνον μίασμα καί θεών στύγος.
καί φίλτρα τόλμης τήσδε πλειστηρίζομαι
τόν πυθόμαντιν Λοξίαν, χρήσαντ' εμοί
πράξαντα μέν ταύτ' εκτός αιτίας κακής
είναι, παρέντα δ' -- ουκ ερώ τήν ζημίαν:
τόξω γάρ ούτις πημάτων εφίξεται.
καί νύν οράτέ μ', ως παρεσκευασμένος
ξύν τώδε θαλλώ καί στέφει προσίξομαι
μεσόμφαλόν θ' ίδρυμα, Λοξίου πέδον,
πυρός τε φέγγος άφθιτον κεκλημένον,
φεύγων τόδ' αίμα κοινόν: ουδ' εφ' εστίαν
άλλην τραπέσθαι Λοξίας εφίετο.
τάδ' εν χρόνω μοι πάντας 'Αργείους λέγω
<μνήμη φυλάσσειν ως> επορσύνθη κακά,
καί μαρτυρείν μοι, Μενέλεως <όταν μόλη.>
εγώ δ' αλήτης τήσδε γής απόξενος,
ζών καί τεθνηκώς τάσδε κληδόνας λιπών --
{Χο.} αλλ' εύ γ' έπραξας, μηδ' επιζευχθής στόμα
φήμη πονηρά μηδ' επιγλωσσώ κακά.
ηλευθέρωσας πάσαν 'Αργείων πόλιν,
δυοίν δρακόντοιν ευπετώς τεμών κάρα.
{Ορ.} ά, ά,
δμωαί γυναίκες: αίδε, Γοργόνων δίκην,
φαιοχίτωνες καί πεπλεκτανημέναι
πυκνοίς δράκουσιν: ουκέτ' άν μείναιμ' εγώ.
{Χο.} τίνες σε δόξαι, φίλτατ' ανθρώπων πατρί,
στροβούσιν; ίσχε, μή φοβού, νικών πολύ.
{Ορ.} ουκ εισί δόξαι τώνδε πημάτων εμοί:
σαφώς γάρ αίδε μητρός έγκοτοι κύνες.
{Χο.} ποταίνιον γάρ αίμά σοι χεροίν έτι:
εκ τώνδέ τοι ταραγμός ες φρένας πίτνει.
{Ορ.} άναξ ''Απολλον, αίδε πληθύουσι δή,
καξ ομμάτων στάζουσι νάμα δυσφιλές.
{Χο.} είς σοι καθαρμός: Λοξίας δέ προσθιγών
ελεύθερόν σε τώνδε πημάτων κτίσει.
{Ορ.} υμείς μέν ουχ οράτε τάσδ', εγώ δ' ορώ:
ελαύνομαι δέ κουκέτ' άν μείναιμ' εγώ.
{Χο.} αλλ' ευτυχοίης, καί σ' εποπτεύων πρόφρων
θεός φυλάσσοι καιρίοισι συμφοραίς.

{ -- } όδε τοι μελάθροις τοίς βασιλείοις
τρίτος αύ χειμών
πνεύσας γονίας ετελέσθη.
παιδοβόροι μέν πρώτον υπήρξαν
μόχθοι τάλανες [τε Θυέστου]:
δεύτερον ανδρός βασίλεια πάθη,
λουτροδάικτος δ' ώλετ' 'Αχαιών
πολέμαρχος ανήρ:
νύν δ' αύ τρίτος ήλθέ ποθεν σωτήρ --
ή μόρον είπω;
ποί δήτα κρανεί, ποί καταλήξει
μετακοιμισθέν μένος άτης;

Επιστροφή στα περιεχόμενα