|
|
|
ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ Testimonia |
| DIOG. II 3. 'Αναξιμένης Ευρυστράτου Μιλήσιος ήκουσεν 'Αναξιμάνδρου, ένιοι δέ καί Παρμενίδου φασίν ακούσαι αυτόν. ούτος αρχήν αέρα είπεν καί τό άπειρον. κινείσθαι δέ τά άστρα ουχ υπό γήν, αλλά περί γήν. κέχρηταί τε λέξει 'Ιάδι απλήι καί απερίττωι. καί γεγένηται μέν, καθά φησιν 'Απολλόδωρος [F GrHist. 244 F 66 II 1039], περί τήν Σάρδεων άλωσιν, ετελεύ- τησε δέ τήι εξηκοστήι τρίτηι ολυμπιάδι [528/5]. γεγόνασι δέ καί άλλοι δύο Λαμψακηνοί, ρήτωρ καί ιστορικός, ός αδελφής υιός ήν τού ρήτορος τού τάς 'Αλεξάνδρου πράξεις γεγραφότος. SUIDAS 'Αναξιμένης Ευρυστράτου Μιλήσιος φιλόσοφος, μαθητής καί διά- δοχος 'Αναξιμάνδρου τού Μιλησίου, οι δέ καί Παρμενίδου έφασαν. γέγονεν (εν τήι <νε> ολυμπιάδι [560/57]) εν τήι Σάρδεων αλώσει, ότε Κύρος ο Πέρσης Κροίσον καθείλεν [546/5]. EUSEB. Chron. 'Αναξιμένης φυσικός εγνωρίζετο ol. 55, 4(?) [557/6]. ARIST. Metaphys. A 3. 984a 5 'Α. δέ αέρα καί Διογένης πρότερον ύδατος καί μάλιστ' αρχήν τιθέασι τών απλών σωμάτων. SIMPL. Phys. 24, 26. 'Α. δέ Ευ- ρυστράτου Μιλήσιος, εταίρος γεγονώς 'Αναξιμάνδρου, μίαν μέν καί αυτός τήν υποκειμένην φύσιν καί άπειρόν φησιν ώσπερ εκείνος, ουκ αόριστον δέ ώσπερ εκείνος, αλλά ωρισμένην, αέρα λέγων αυτήν: διαφέρειν δέ μανότητι καί πυκνότητι κατά τάς ουσίας. καί αραιούμενον μέν πύρ γίνεσθαι, πυκνούμενον δέ άνεμον, είτα νέφος, έτι δέ μάλλον ύδωρ, είτα γήν, είτα λίθους, τά δέ άλλα εκ τούτων. κίνησιν δέ καί ούτος αίδιον ποιεί, δι' ήν καί τήν μεταβολήν γίνεσθαι. 22, 9 επιστήσαι δέ χρή, ότι άλλο μέν εστι τό κατά πλήθος άπειρον καί πεπερασμένον, ό τοίς πολλάς λέγουσι τάς αρχάς οικείον ήν, άλλο δέ τό κατά μέγεθος άπειρον ή πεπερασμένον, όπερ ... καί πρός 'Αναξίμανδρον καί 'Αναξιμένην αρμόζει, έν μέν άπειρον δέ τώι μεγέθει τό στοιχείον υποθεμένους. 149, 32 επί γάρ τούτου μόνου Θεό- φραστος εν τήι `Ιστορίαι [fr. 2. DOX. 477] τήν <μάνωσιν> είρηκε καί <πύκνωσιν>, δήλον δέ ως καί οι άλλοι τήι μανότητι καί πυκνότητι εχρώντο. [PLUT.] Strom. 3 (D. 579). 'Αναξιμένην δέ φασι τήν τών όλων αρχήν τόν αέρα ειπείν καί τούτον είναι τώι μέν μεγέθει άπειρον, ταίς δέ περί αυτόν ποιότησιν ωρισμένον: γεννάσθαί τε πάντα κατά τινα πύκνωσιν τούτου καί πάλιν αραίωσιν. τήν γε μήν κίνησιν εξ αιώνος υπάρχειν: πιλουμένου δέ τού αέρος πρώτην γεγενή- σθαι λέγει τήν γήν πλατείαν μάλα: διό καί κατά λόγον αυτήν <εποχείσθαι> τώι αέρι: καί τόν ήλιον καί τήν σελήνην καί τά λοιπά άστρα τήν αρχήν τής γενέσεως έχειν εκ γής. αποφαίνεται γούν τόν ήλιον γήν, διά δέ τήν οξείαν κίνησιν καί μάλ' ικανώς θερμήν ταύτην καύσιν λαβείν. HIPPOL. Ref. I 7 (D. 560 W. 11). (1) 'Α. δέ καί αυτός ών Μιλήσιος, υιός δ' Ευ- ρυστράτου, αέρα άπειρον έφη τήν αρχήν είναι, εξ ού τά γινόμενα καί τά γεγονότα καί τά εσόμενα καί θεούς καί θεία γίνεσθαι, τά δέ λοιπά εκ τών τούτου απογόνων. (2) τό δέ είδος τού αέρος τοιούτον: όταν μέν ομαλώτατος ήι, όψει άδηλον, δηλούσθαι δέ τώι ψυχρώι καί τώι θερμώι καί τώι νοτερώι καί τώι κινουμένωι. κινείσθαι δέ αεί: ου γάρ μεταβάλλειν όσα μεταβάλλει, ει μή κινοίτο. (3) πυκνούμενον γάρ καί αραιούμενον διάφορον φαίνεσθαι: όταν γάρ εις τό αραιότερον διαχυθήι, πύρ γίνεσθαι, ανέμους δέ πάλιν είναι αέρα πυκνούμενον, εξ αέρος <δέ> νέφος αποτε- λείσθαι κατά τήν πίλησιν, έτι δέ μάλλον ύδωρ, επί πλείον πυκνωθέντα γήν καί εις τό μάλιστα πυκνότατον λίθους. ώστε τά κυριώτατα τής γενέσεως εναντία είναι, θερμόν τε καί ψυχρόν. (4) τήν δέ γήν πλατείαν είναι επ' αέρος οχουμένην, ομοίως δέ καί ήλιον καί σελήνην καί τά άλλα άστρα πάντα πύρινα όντα <επο- χείσθαι> τώι αέρι διά πλάτος. (5) γεγονέναι δέ τά άστρα εκ γής διά τό τήν ικμάδα εκ ταύτης ανίστασθαι, ής αραιουμένης τό πύρ γίνεσθαι, εκ δέ τού πυρός μετεωριζομένου τούς αστέρας συνίστασθαι. είναι δέ καί γεώδεις φύσεις εν τώι τόπωι τών αστέρων συμπεριφερομένας εκείνοις. (6) ου κινείσθαι δέ υπό γήν τά άστρα λέγει, καθώς έτεροι υπειλήφασιν, αλλά περί γήν, ωσπερεί περί τήν ημετέραν κεφαλήν στρέφεται τό <πιλίον>. κρύπτεσθαί τε τόν ήλιον ουχ υπό γήν γενόμενον, αλλ' υπό τών τής γής υψηλοτέρων μερών σκεπόμενον καί διά τήν πλείονα ημών αυτού γενομένην απόστασιν. τά δέ άστρα: μή θερμαίνειν διά τό μήκος τής αποστάσεως. (7) ανέμους δέ γεννάσθαι, όταν ήι πεπυκνωμένος ο αήρ καί ωσθείς φέρηται (?): συνελθόντα δέ καί επί πλείον παχυνθέντα νέφη γεννάσθαι καί ούτως εις ύδωρ μεταβάλλειν. χάλαζαν δέ γίνεσθαι, όταν από τών νεφών τό ύδωρ καταφερόμενον παγήι: χιόνα δέ, όταν αυτά ταύτα ενυγρότερα όντα πήξιν λάβηι. (8) αστραπήν δ' όταν τά νέφη διιστήται βίαι πνευμάτων: τούτων γάρ διισταμένων λαμπράν καί πυρώδη γίνεσθαι τήν αυγήν. ίριν δέ γεννάσθαι τών ηλιακών αυγών εις αέρα συνεστώτα πιπτουσών. σεισμόν δέ τής γής επί πλείον αλλοιουμένης υπό θερμασίας καί ψύξεως. (9) ταύτα μέν ούν 'Αναξιμένης. ούτος ήκμασε περί έτος πρώτον τής πεντηκοστής ογδόης ολυμπιάδος. |
| HERMIAS Irris. 7 (D. 653) επειδάν δέ ηγήσωμαι δόγμα έχειν ακίνητον, 'Α. υπολαβών αντικέκραγεν: αλλ' εγώ σοί φημι: τό πάν εστιν ο αήρ, καί ούτος πυ- κνούμενος καί συνιστάμενος ύδωρ καί γή γίνεται, αραιούμενος δέ καί διαχεόμενος αιθήρ καί πύρ, εις δέ τήν αυτού φύσιν επανιών αήρ: αραιωθείς δέ καί πυκνωθείς(?), φησίν, εξαλλάσσεται. CIC. Acad. II 37, 118 post eius auditor Anaxi- menes infinitum aera, sed ea, quae ex eo orerentur, definita: gigni autem terram, aquam, ignem, tum ex iis omnia. — de nat. d. I 10, 26 post A. aera deum statuit eumque gigni esseque immensum et infinitum et semper in motu, quasi aut aer sine ulla forma deus esse possit, cum praesertim deum non modo aliqua, sed pulcherrima specie deceat esse, aut non omne quod ortum sit mortalitas consequatur. AUGUSTIN. C. D. VIII 2 iste Anaximenen discipulum et successorem reliquit, qui omnes rerum causas aeri infinito dedit, nec deos negavit aut tacuit non tamen ab ipsis aerem factum, sed ipsos ex aere ortos credidit. AET. I 7, 13 (D. 302) 'Α. τόν αέρα θεόν είναι): δεί δ' υπακούειν επί τών ούτως λεγομένων τάς ενδιηκούσας τοίς στοιχείοις ή τοίς σώμασι δυνάμεις. SIMPL. Phys. 1121, 12 γενητόν δέ καί φθαρτόν τόν ένα κόσμον ποιούσιν, όσοι αεί μέν φασιν είναι κόσμον, ου μήν τόν αυτόν αεί, αλλά άλλοτε άλλον γινό- μενον κατά τινας χρόνων περιόδους, ως 'Αναξιμένης τε καί `Ηράκλειτος καί Διο- γένης καί ύστερον οι από τής Στοάς. AET. II 2, 4 (D. 329b not.) καί οι μέν μυλοειδώς, οι δέ τροχού δίκην περιδινείσθαι, τόν κόσμον. — II 11, 1 (D. 339) 'Α. καί Παρμενίδης [28 A 37] τήν περιφοράν τήν εξωτάτω τής γής είναι τόν ουρανόν. II 13, 10 (D. 342) 'Α. πυρίνην μέν τήν φύσιν τών άστρων, περιέχειν δέ τινα καί γεώδη σώματα συμπεριφερόμενα τούτοις αόρατα. 14, 3 (D. 344) 'Α. ήλων δίκην καταπεπηγέναι τά άστρα τώι κρυσταλλοειδεί. ένιοι [?] δέ πέταλα είναι πύρινα ώσπερ ζωγραφήματα. 16, 6 (D. 346) 'Α. ουχ υπό γήν, αλλά περί αυτήν στρέφεσθαι τούς αστέρας. ARIST. Meteor. B 1. 354a 28 πολλούς πεισθήναι τών αρχαίων μετεωρολόγων τόν ήλιον μή φέρεσθαι υπό γήν, αλλά περί τήν γήν καί τόν τόπον τούτον, αφανίζεσθαι δέ καί ποιείν νύκτα διά τό υψηλήν είναι πρός άρκτον τήν γήν. AET. II 19, 1. 2 (D. 347) Πλάτων τάς επισημασίας τάς τε θερινάς καί τάς χειμερινάς κατά τάς τών άστρων επιτολάς τε καί δυσμάς γίνεσθαι. 'Α. δέ διά μέν ταύτα μηδέν τούτων, διά δέ τόν ήλιον μόνον. PLIN. N. H. II 186 sic fit ut vario lucis incremento in Meroe longissimus dies XII horas aequinoctialis et octo partis unius horae colligat, Alexandriae vero XIIII horas, in Italia XV, in Britannia XVII ... 187 umbrarum hanc rationem et quam vocant gnomonicen invenit A. Milesius, Anaximandri, de quo diximus (12 A 5), discipulus, primusque horologium quod appellant sciothericon Lacedaemone ostendit. AET. II 20, 2 (D. 348) 'Α. πύρινον υπάρχειν τόν ήλιον απεφήνατο. 22, 1 (D. 352) 'Α. πλατύν <ως πέταλον> τόν ήλιον. 23, 1(D. 352) 'Α. υπό πεπυκνω- μένου αέρος καί αντιτύπου εξωθούμενα τά άστρα τάς τροπάς ποιείσθαι. THEO SMYRN. p. 198, 14 Hill. Εύδημος ιστορεί εν ταίς 'Αστρολογίαις [fr. 94 Sp.], ότι Οινοπίδης [c. 41, 7] εύρε πρώτος ...., 'Αναξιμένης δέ ότι η σελήνη εκ τού ηλίου έχει τό φώς καί τίνα εκλείπει τρόπον. AET. II 25, 2 (D. 356) 'Α. πυρίνην τήν σελήνην. AET. III 3, 2 (D. 368, 'Αναξιμένης ταυτά τούτωι (περί βροντών κτλ.) προστιθείς τό επί τής θαλάσσης, ήτις σχιζομένη ταίς κώπαις παραστίλβει. 4, 1 (D. 370) 'Α. νέφη μέν γίνεσθαι παχυνθέντος επί πλείον τού αέρος, μάλλον δ' επισυναχθέντος εκθλίβεσθαι τούς όμβρους, χάλαζαν δέ, επειδάν τό καταφερόμενον ύδωρ παγήι, χιόνα δ' όταν συμπεριληφθήι τι τώι υγρώι πνευ- ματικόν. — III 5, 10 (D. 373) 'Α. ίριν γίνεσθαι κατ' αυγασμόν ηλίου πρός νέφει πυκνώι καί παχεί καί μέλανι παρά τό μή δύνασθαι τάς ακτίνας εις τό πέραν δια- κόπτειν επισυνισταμένας αυτώι. SCHOL. ARAT. p. 515, 27 M. τήν ίριν 'Α. φησί γίνεσθαι, ηνίκα άν επιπέσωσιν αι τού ηλίου αυγαί εις παχύν καί πυκνόν τόν αέρα. όθεν τό μέν πρότερον αυτού τού ηλίου φοινικούν φαίνεται, διακαιόμενον υπό τών ακτίνων, τό δέ μέλαν, κατακρατούμενον υπό τής υγρότητος. καί νυκτός δέ φησι γίνεσθαι τήν ίριν από τής σελήνης, αλλ' ου πολλάκις διά τό μή πανσέληνον είναι διά παντός καί ασθενέστερον αυτήν φώς έχειν τού ηλίου. GALEN. in Hipp. de hum. III XVI 395 K. 'Α. δέ εξ ύδατος καί αέρος γίνεσθαι τούς ανέμους βούλεται καί [τήι] ρύμηι τινί αγνώστωι βιαίως φέρεσθαι καί τάχιστα ως τά πτηνά πέτεσθαι. AET. III 10, 3 (D. 377) 'Α. τραπεζοειδή. ARISTOT. de caelo B 13. 294 b 13 'Α. δέ καί 'Αναξαγόρας καί Δημόκριτος τό πλάτος αίτιον είναί φασι τού μένειν αυτήν: ου γάρ τέμνειν, αλλ' επιπωματίζειν τόν αέρα τόν κάτωθεν, όπερ φαίνεται τά πλάτος έχοντα τών σωμάτων ποιείν: ταύτα γάρ καί πρός τούς ανέμους έχει δυσκινήτως διά τήν αντέρεισιν. ταυτό δή τούτο ποιείν τώι πλάτει φασί τήν γήν πρός τόν υποκείμενον αέρα. τόν δ' ουκ έχοντα τού μεταστήναι τόπον ικανόν αθρόον τώι κάτωθεν ηρεμείν, ώσπερ τό εν ταίς κλεψύδραις ύδωρ. AET. III 15, 8 (D. 380) 'Α. διά τό πλάτος <εποχείσθαι> τώι αέρι. ARISTOT. Meteor. B 7. 365b 6 'Α. δέ φησι βρεχομένην τήν γήν καί ξηραι- νομένην ρήγνυσθαι καί υπό τούτων τών απορρηγνυμένων κολωνών εμπιπτόντων σείεσθαι: διό καί γίγνεσθαι τούς σεισμούς έν τε τοίς αυχμοίς καί πάλιν εν ταίς υπερομβρίαις: έν τε γάρ τοίς αυχμοίς, ώσπερ είρηται, ξηραινομένην ρήγνυσθαι καί υπό τών υδάτων υπερυγραινομένην διαπίπτειν. GALEN. in Hipp. d. nat. h. XV 25 K. ούτε γάρ πάμπαν αέρα λέγω τόν άνθρωπον ώσπερ 'Α. ... PHILOPON. de anima 9, 9 Hayd. οι δέ αερίαν [τήν ψυχήν] ως 'Α. καί τινες τών Στωικών. |
| Επιστροφή στα περιεχόμενα |
