|
|
|
ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ Testimonia |
| DIOG. II 1 — 2. (1) 'Αναξίμανδρος Πραξιάδου Μιλήσιος. ούτος έφασκεν αρχήν καί στοιχείον τό <άπειρον>, ου διορίζων αέρα ή ύδωρ ή άλλο τι. καί τά μέν μέρη μεταβάλλειν, τό δέ πάν αμετάβλητον είναι. μέσην τε τήν γήν κείσθαι κέν- τρου τάξιν επέχουσαν, ούσαν σφαιροειδή (τήν τε σελήνην ψευδοφαή καί από ηλίου φωτίζεσθαι, αλλά καί τόν ήλιον ουκ ελάττονα τής γής καί καθαρώτατον πύρ). εύρεν δέ καί γνώμονα πρώτος καί έστησεν επί τών σκιοθήρων εν Λακεδαί- μονι, καθά φησι Φαβωρίνος εν Παντοδαπήι ιστορίαι [fr. 27 FHG III 581], τροπάς τε καί ισημερίας σημαίνοντα καί ωροσκοπεία κατεσκεύασε. (2) καί γής καί θαλάσσης περίμετρον πρώτος έγραψεν, αλλά καί σφαίραν κατεσκεύασε. τών δέ αρεσκόντων αυτώι πεποίηται κεφαλαιώδη τήν έκθεσιν, ήι που περιέτυχεν καί 'Απολλόδωρος ο 'Αθηναίος: ός καί φησιν αυτόν εν τοίς Χρονικοίς [F GrHist. 244 F 29 II 1028] τώι δευτέρωι έτει τής πεντηκοστής ογδόης ολυμπιάδος [547/6] ετών είναι εξήκοντα τεττάρων καί μετ' ολίγον τελευτήσαι (ακμάσαντά πη μάλιστα κατά Πολυκράτη τόν Σάμου τύραννον). (τούτου φασίν άιδοντος καταγελάσαι τά παιδάρια, τόν δέ μαθόντα φάναι ‘βέλ- τιον ούν ημίν αιστέον διά τά παιδάρια’.) γέγονε δέ καί άλλος 'Αναξίμανδρος ιστορικός καί αυτός Μιλήσιος τήι 'Ιάδι γεγραφώς [58 C 6]. SUIDAS 'Α. Πραξιάδου Μιλήσιος φιλόσοφος συγγενής καί μαθητής καί διά- δοχος θάλητος. πρώτος δέ ισημερίαν εύρε καί τροπάς καί ωρολογεία, καί τήν γήν εν μεσαιτάτωι κείσθαι. γνώμονά τε εισήγαγε καί όλως γεωμετρίας υποτύπωσιν έδειξεν. έγραψε Περί φύσεως, Γής περίοδον καί Περί τών απλανών καί Σφαίραν καί άλλα τινά. AEL. V. H. III 17 καί 'Α. δέ ηγήσατο τής ες 'Απολλωνίαν εκ Μιλήτου αποικίας. EUS. P. E. x 14, 11 Θαλού δέ γίνεται ακουστής 'Α., Πραξιάδου μέν παίς, γένος δέ καί αυτός Μιλήσιος. ούτος πρώτος γνώμονας κατεσκεύασε πρός διάγνω- σιν τροπών τε ηλίου καί χρόνων καί ωρών καί ισημερίας (vgl. HERODOT. II 109 πόλον μέν γάρ καί γνώμονα καί τά δυώδεκα μέρεα τής ημέρης παρά Βαβυλωνίων έμαθον οι ''Ελληνες). PLIN. N. H. II 31 obliquitatem eius [sc. zodiaci] intellexisse, hoc est rerum foris aperuisse, A. Milesius traditur primus olympiade quinqua- gesima octava, signa deinde in eo Cleostratus, et prima arietis ac sagittari [6 B 2], sphaeram ipsam ante multo Atlas. CIC. de div. i 50, 112 ab Anaximandro physico moniti Lacedaemonii sunt, ut urbem et tecta linquerent armatique in agro excubarent, quod terrae motus instaret, tum cum et urbs tota corruit et monte Taygeto extrema montis quasi puppis avolsa est. AGATHEMER. I 1 'Α. ο Μιλήσιος ακουστής Θαλέω πρώτος ετόλμησε τήν οικουμένην εν πίνακι γράψαι: μεθ' όν `Εκαταίος ο Μιλήσιος (F GrHist. 1 T 12a I 3) ανήρ πολυπλανής διηκρίβωσεν, ώστε θαυμασθήναι τό πράγμα. STRABO I p. 7 τούς πρώτους μεθ' ''Ομηρον δύο φησίν 'Ερατοσθένης, 'Αναξίμανδρόν τε Θαλού γεγονότα γνώριμον καί πολίτην καί `Εκαταίον τόν Μιλήσιον (F GrHist. ebd. T 11 b): τόν μέν ούν εκδούναι πρώτον γεωγραφικόν πίνακα, τόν δέ `Εκαταίον καταλιπείν γράμμα πιστούμενον εκείνου είναι εκ τής άλλης αυτού γραφής. THEMIST. or. 36 p. 317 εθάρρησε πρώτος ών ίσμεν `Ελλήνων λόγον εξε- νεγκείν περί φύσεως συγγεγραμμένον. DIOG. VIII 70 Διόδωρος δ' ο 'Εφέσιος περί 'Αναξιμάνδρου γράφων φησίν, ότι τούτον εζηλώκει τραγικόν ασκών τύφον καί σεμνήν αναλαβών εσθήτα. SIMPLIC. Phys. 24, 13 τών δέ έν καί κινούμενον καί άπειρον λεγόντων 'Α. μέν Πραξιάδου Μιλήσιος Θαλού γενόμενος διάδοχος καί μαθητής <αρχήν> τε καί στοιχείον είρηκε <τών όν- των τό άπειρον>, πρώτος τούτο τούνομα κομίσας τής αρχής. λέγει δ' αυτήν μήτε ύδωρ μήτε άλλο τι τών καλουμένων είναι στοιχείων, αλλ' ετέραν τινά φύσιν άπειρον, εξ ής άπαντας γίνεσθαι τούς ουρανούς καί τούς εν αυτοίς κόσμους: <εξ ών δέ ... τάξιν> [B 1], ποιητικωτέροις ούτως ονόμασιν αυτά λέγων. δήλον δέ ότι τήν εις άλληλα μεταβολήν τών τεττάρων στοιχείων ούτος θεασάμενος ουκ ηξίωσεν έν τι τούτων υποκείμενον ποιήσαι, αλλά τι άλλο παρά ταύτα: ούτος δέ ουκ αλλοιουμένου τού στοιχείου τήν γένεσιν ποιεί, αλλ' αποκρινομένων τών εναντίων διά τής αιδίου κινήσεως. διό καί τοίς περί 'Αναξαγόραν τούτον ο 'Αριστο- τέλης συνέταξεν. 150, 24 εναντιότητες δέ εισι θερμόν, ψυχρόν, ξηρόν, υγρόν, καί τά άλλα. Vgl. ARISTOT. Phys. A 4. 187 a 20 οι δ' εκ τού ενός ενούσας τάς εναντιό- τητας εκκρίνεσθαι, ώσπερ 'Αναξίμανδρός φησι καί όσοι δ' έν καί πολλά φασιν είναι, ώσπερ 'Εμπεδοκλής καί 'Αναξαγόρας: εκ τού μείγματος γάρ καί ούτοι εκκρίνουσι τάλλα. SIMPL. Phys. 154, 14 καί Θεόφραστος δέ τόν 'Αναξαγόραν εις τόν 'Αναξί- μανδρον συνωθών καί ούτως εκλαμβάνει τά υπό 'Αναξαγόρου λεγόμενα, ως δύ- νασθαι μίαν αυτόν φύσιν λέγειν τό υποκείμενον: γράφει δέ ούτως εν τήι Φυσικήι ιστορίαι (fr. 4 D. 479): ‘ούτω μέν ούν λαμβανόντων δόξειεν άν ποιείν τάς μέν υλικάς αρχάς απείρους, ώσπερ είρηται, τήν δέ τής κινήσεως καί τής γενέσεως αιτίαν μίαν. ει δέ τις τήν μίξιν τών απάντων υπολάβοι μίαν είναι φύσιν αόριστον καί κατ' είδος καί κατά μέγεθος, όπερ άν δόξειε βούλεσθαι λέγειν, συμβαίνει δύο τάς αρχάς αυτώι λέγειν τήν τε τού απείρου φύσιν καί τόν νούν, ώστε πάντως φαίνεται τά σωματικά στοιχεία παραπλησίως ποιών 'Αναξιμάνδρωι.’ [PLUT.] Strom. 2 (D. 579) μεθ' όν 'Αναξί- μανδρον Θάλητος εταίρον γενόμενον τό άπειρον φάναι τήν πάσαν αιτίαν έχειν τής τού παντός γενέσεώς τε καί φθοράς, εξ ού δή φησι τούς τε ουρανούς απο- κεκρίσθαι καί καθόλου τούς άπαντας απείρους όντας κόσμους. απεφήνατο δέ τήν φθοράν γίνεσθαι καί πολύ πρότερον τήν γένεσιν εξ απείρου αιώνος ανακυκλου- μένων πάντων αυτών. υπάρχειν δέ φησι τώι μέν σχήματι τήν γήν κυλινδροειδή, έχειν δέ τοσούτον βάθος όσον άν είη τρίτον πρός τό πλάτος. φησί δέ τό εκ τού αιδίου γόνιμον θερμού τε καί ψυχρού κατά τήν γένεσιν τούδε τού κόσμου απο- κριθήναι καί τινα εκ τούτου φλογός σφαίραν περιφυήναι τώι περί τήν γήν αέρι ως τώι δένδρωι <φλοιόν>: ήστινος απορραγείσης καί είς τινας αποκλεισθείσης κύ- κλους υποστήναι τόν ήλιον καί τήν σελήνην καί τούς αστέρας. έτι φησίν, ότι κατ' αρχάς εξ αλλοειδών ζώιων ο άνθρωπος εγεννήθη, εκ τού τά μέν άλλα δι' εαυτών ταχύ νέμεσθαι, μόνον δέ τόν άνθρωπον πολυχρονίου δείσθαι τιθηνήσεως: διό καί κατ' αρχάς ουκ άν ποτε τοιούτον όντα διασωθήναι. HIPPOL. Ref. I 6, 1 — 7 (D.559 W. 10). (1) Θαλού τοίνυν 'Αναξίμανδρος γίνε- ται ακροατής. 'Α. Πραξιάδου Μιλήσιος: ούτος αρχήν έφη τών όντων φύσιν τινά τού απείρου, εξ ής γίνεσθαι τούς ουρανούς καί τόν εν αυτοίς κόσμον. ταύτην δ' αίδιον είναι καί <αγήρω> [B 2], ήν καί πάντας περιέχειν τούς κόσμους. λέγει δέ χρόνον ως ωρισμένης τής γενέσεως καί τής ουσίας καί τής φθοράς. (2) ούτος μέν αρχήν καί στοιχείον είρηκε τών όντων τό άπειρον, πρώτος τούνομα καλέσας τής αρχής. πρός δέ τούτωι κίνησιν αίδιον είναι, εν ήι συμβαίνει γίνεσθαι τούς ουρα- νούς. (3) τήν δέ γήν είναι μετέωρον υπό μηδενός κρατουμένην, μένουσαν δέ διά τήν ομοίαν πάντων απόστασιν. τό δέ σχήμα αυτής γυρόν, στρογγύλον, κίονι λίθωι παραπλήσιον [B 5]: τών δέ επιπέδων ώι μέν επιβεβήκαμεν, ό δέ αντίθετον υπάρχει. (4) τά δέ άστρα γίνεσθαι κύκλον πυρός, αποκριθέντα τού κατά τόν κόσμον πυρός, περιληφθέντα δ' υπό αέρος. εκπνοάς δ' υπάρξαι πόρους τινάς αυλώδεις, καθ' ούς φαίνεται τά άστρα: διό καί επιφρασσομένων τών εκπνοών τάς εκλείψεις γίνεσθαι. (5) τήν δέ σελήνην ποτέ μέν πληρουμένην φαίνεσθαι, ποτέ δέ μειουμένην παρά τήν τών πόρων επίφραξιν ή άνοιξιν. είναι δέ τόν κύκλον τού ηλίου επτακαιεικοσαπλασίονα *** τής σελήνης, καί ανωτάτω μέν είναι τόν ήλιον, *** κατωτάτω δέ τούς τών απλανών *** αστέρων κύκλους: (6) τά δέ ζώια γίνεσθαι <εξ υγρού> εξατμιζομένου υπό τού ηλίου. τόν δέ άνθρωπον ετέρωι ζώιωι γεγονέναι, τουτέστι ιχθύι, παραπλήσιον κατ' αρχάς. (7) ανέμους δέ γίνεσθαι τών λεπτοτάτων ατμών τού αέρος αποκρινομένων καί όταν αθροισθώσι κινουμένων, υετούς δέ εκ τής ατμίδος τής εκ γής υφ' ήλιον αναδιδομένης: αστρα- πάς δέ, όταν άνεμος εμπίπτων διιστάι τάς νεφέλας. ούτος εγένετο κατά έτος τρίτον τής τεσσαρακοστής δευτέρας ολυμπιάδος [610]. HERM. Irris. 10 (D. 653) ο πολίτης αυτού 'Α. τού υγρού πρεσβυτέραν αρχήν είναι λέγει τήν αίδιον κίνησιν καί ταύτηι τά μέν γεννάσθαι τά δέ φθείρεσθαι. CIC. Ac. pr. II 37, 118 is enim infinitatem naturae dixit esse, e qua omnia gignerentur. AET. de plac. I 3, 3 (D. 277) 'Αναξίμανδρος δέ Πραξιάδου Μιλήσιός φησι τών όντων αρχήν είναι τό άπειρον: εκ γάρ τούτου πάντα γίγνεσθαι καί εις τούτο πάντα φθείρεσθαι. διό καί γεννάσθαι απείρους κόσμους καί πάλιν φθείρεσθαι εις τό εξ ού γίγνεσθαι. λέγει γούν διότι απέραντόν εστιν, ίνα μηδέν ελλείπηι η γένεσις η υφισταμένη. αμαρτάνει δέ ούτος μή λέγων τί εστι τό άπειρον, πότερον αήρ εστιν ή ύδωρ ή γή ή άλλα τινά σώματα. αμαρτάνει ούν τήν μέν ύλην αποφαινόμενος, τό δέ ποιούν αίτιον αναιρών. τό γάρ άπειρον ουδέν άλλο ή ύλη εστίν: ου δύ- ναται δέ η ύλη είναι ενέργεια, εάν μή τό ποιούν υποκέηται. Vgl. Arist. Phys. Γ 7. 207b 35 ως ύλη τό άπειρόν εστιν αίτιον, καί ότι τό μέν είναι αυτώι στέρησις, τό δέ καθ' αυτό υποκείμενον τό συνεχές καί αισθητόν. φαίνονται δέ καί οι άλλοι πάντες ως ύληι χρώμενοι τώι απείρωι: διό καί άτοπον τό περιέχειν ποιείν αυτό αλλά μή περιεχόμενον. 8. 208a 8 ούτε γάρ ίνα η γένεσις μή επιλείπηι, αναγκαίον ενεργείαι άπειρον είναι σώμα αισθητόν ... ARIST. Phys. Γ 4. 203b 6 άπαντα γάρ ή αρχή ή εξ αρχής, τού δέ απείρου ουκ έστιν αρχή: είη γάρ άν αυτού πέρας. έτι δέ καί αγένητον καί άφθαρτον ως αρχή τις ούσα: τό τε γάρ γενόμενον ανάγκη τέλος λαβείν, καί τελευτή πάσης εστί φθοράς. διό καθάπερ λέγομεν, ου ταύτης αρχή, αλλ' αύτη τών άλλων είναι δοκεί καί περιέχειν άπαντα καί πάντα κυβερνάν, ώς φασιν όσοι μή ποιούσι παρά τό άπειρον άλλας αιτίας οίον νούν ή φιλίαν. καί τούτ' είναι τό θείον: <αθάνατον> γάρ καί <ανώλεθρον> [B 3], ώς φησιν ο 'Αναξίμανδρος καί οι πλείστοι τών φυσιολόγων. τού δ' είναί τι άπειρον η πίστις εκ πέντε μάλιστ' άν συμβαίνοι σκοπούσιν, έκ τε τού χρόνου (ούτος γάρ άπειρος) καί εκ τής εν τοίς μεγέθεσι διαιρέσεως (χρώνται γάρ οι μαθηματικοί τώι απείρωι), έτι τώι ούτως άν μόνως μή υπολείπειν γένεσιν καί φθοράν, ει άπειρον είη όθεν αφαιρεί- ται τό γιγνόμενον. έτι τώι τό πεπερασμένον αεί πρός τι περαίνειν, ώστε ανάγκη μηδέν είναι πέρας, ει αεί περαίνειν ανάγκη έτερον πρός έτερον. μάλιστα δέ καί κυριώτατον, ό τήν κοινήν ποιεί απορίαν πάσιν: διά γάρ τό εν τήι νοήσει μή υπο- λείπειν καί ο αριθμός δοκεί άπειρος είναι καί τά μαθηματικά μεγέθη καί τό έξω τού ουρανού: απείρου δ' όντος τού έξω, καί σώμα άπειρον είναι δοκεί καί κόσμοι. ALEX. Metaph. 60, 8 προσέθηκε δέ τήι ιστορίαι καί τήν 'Αναξιμάνδρου δόξαν, ός αρχήν έθετο τήν μεταξύ φύσιν αέρος τε καί πυρός, ή αέρος τε καί ύδατος: λέγεται γάρ αμφοτέρως, falsch aus Arist. de caelo Γ 5. 303b 12. Metaph. A 7. 988a 30 u. a. St. erschlossen dagegen Phys. A 4. 187a 12 <οι μέν> γάρ έν ποιήσαντες τό όν σώμα τό υποκείμενον ή τών τριών τι ή άλλο ό εστι πυρός μέν πυκνότερον αέρος δέ λεπτότερον, τάλλα γεννώσι πυκνότητι καί μανότητι πολλά ποιούντες ... 20 οι δέ εκ τού ενός ενούσας τάς εναντιότητας εκκρίνεσθαι, ώσπερ 'Αναξίμανδρός φησι. 5. 204b 22 αλλά μήν ουδέ έν καί απλούν είναι ενδέχεται τό άπειρον σώμα, ούτε ως λέγουσί τινες [Anaximander, s. Simpl. z. d. St.] τό παρά τά στοιχεία, εξ ού ταύτα γεννώσιν, ούθ' απλώς. εισί γάρ τινες οί τούτο ποιούσι τό άπειρον, αλλ' ουκ αέρα ή ύδωρ, ως μή τάλλα φθείρηται υπό τού απείρου αυτών: έχουσι γάρ πρός άλληλα εναντίωσιν, οίον ο μέν αήρ ψυχρός, τό δ' ύδωρ υγρόν, τό δέ πύρ θερμόν: ών ει ήν έν άπειρον, έφθαρτο άν ήδη τάλλα: νύν δ' έτερον είναί φασι, εξ ού ταύτα. AUGUSTIN. C. D. VIII 2 non enim ex una re sicut Thales ex umore, sed ex suis propriis principiis quasque res nasci putavit. quae rerum principia singularum esse credidit infinita, et innumerabiles mundos gignere et quae- cumque in eis oriuntur eosque mundos modo dissolvi modo iterum gigni existimavit, quanta quisque aetate sua manere potuerit, nec ipse aliquid divinae menti in his rerum operibus tribuens. SIMPL. de caelo 615, 13 'Α. δέ Θαλού πολίτης καί εταίρος ... άπειρον δέ πρώτος υπέθετο, ίνα έχηι χρήσθαι πρός τάς γενέσεις αφθόνως: καί κόσμους δέ απείρους ούτος καί έκαστον τών κόσμων εξ απείρου τού τοιούτου στοιχείου υπέθετο ως δοκεί AET. I 7, 12 (D. 302) 'Α. απεφήνατο τούς απείρους ουρανούς θεούς. CIC. d. nat. d. I 10, 25 Anaximandri autem opinio est nativos esse deos longis intervallis orientis occidentisque, eosque innumerabilis esse mundos. sed nos deum nisi sem- piternum intellegere qui possumus? AET. II 1, 3 (D. 327) 'Α., 'Αναξιμένης, 'Αρχέλαος, Ξενοφάνης, Διογένης, Λεύκιππος, Δημόκριτος, 'Επίκουρος απείρους κόσμους εν τώι απείρωι κατά πάσαν περιαγωγήν sc. γίνεσθαι καί φθείρεσθαι. ib. 8 (D. 329) τών απείρους αποφηναμένων τούς κόσμους 'Α. τό ίσον αυτούς απέχειν αλλήλων. 4, 6 (D. 331) 'Α. ... φθαρτόν τόν κόσμον. Simpl. Phys. 1121, 5 οι μέν γάρ απείρους τώι πλήθει τούς κόσμους υποθέμενοι, ως οι περί 'Α. καί Λεύκιππον καί Δημόκριτον καί ύστερον οι περί 'Επίκουρον, γινομένους αυτούς καί φθειρομένους υπέθεντο επ' άπειρον, άλλων μέν αεί γινομένων άλλων δέ φθειρομένων καί τήν κίνησιν αίδιον έλεγον: άνευ γάρ κινήσεως ουκ έστι γένεσις ή φθορά. AET. II 11, 5 (D. 340) 'Α. εκ θερμού καί ψυχρού μίγματος [sc. είναι τόν ουρανόν]. AET. II 13, 7 (D. 342) 'Α. [sc. τά άστρα είναι] πιλήματα αέρος τροχοειδή, πυρός έμπλεα, κατά τι μέρος από στομίων εκπνέοντα φλόγας. 15, 6 (D. 345) 'Α. καί Μητρόδωρος ο Χίος καί Κράτης ανωτάτω μέν πάντων τόν ήλιον τετάχθαι, μετ' αυτόν δέ τήν σελήνην, υπό δέ αυτούς τά απλανή τών άστρων καί τούς πλά- νητας. 16, 5 (D. 345) 'Α. υπό τών κύκλων καί τών σφαιρών, εφ' ών έκαστος [sc. αστήρ] βέβηκε, φέρεσθαι [sc. τούς αστέρας]. SIMPL. de caelo 471, 1 ταύτα ούν, φησίν [Arist. 291 a 29], ‘εκ τών περί αστρολογίαν θεωρείσθω’. καί γάρ εκεί περί τής τάξεως τών πλανωμένων καί περί μεγεθών καί αποστημάτων αποδέδεικται 'Αναξιμάνδρου πρώτου τόν περί μεγε- θών καί αποστημάτων λόγον ευρηκότος, ως Εύδημος [fr. 95 Sp.] ιστορεί τήν τής θέσεως τάξιν εις τούς Πυθαγορείους πρώτους αναφέρων. τά δέ μεγέθη καί τά απο- στήματα ηλίου καί σελήνης μέχρι νύν έγνωσται από τών εκλείψεων τήν αφορμήν τής καταλήψεως λαβόντα, καί εικός ήν ταύτα καί τόν 'Αναξίμανδρον ευρηκέναι, καί `Ερμού δέ καί 'Αφροδίτης από τής πρός τούτους μεταπαραβολής. PLIN. N. H. XVIII 213 occasum matutinum Vergiliarum Hesiodus .. tradidit fieri, cum aequinoctium autumni conficeretur, Thales XXV. die ab aequinoctio, Anaximander XXXI. ACHILL. IS. 19 (46, 20 M.) τινές δέ, ών εστι καί 'Α., φασί πέμπειν αυτόν [n. τόν ήλιον] τό φώς σχήμα έχοντα <τροχού>. ώσπερ γάρ εν τώι τροχώι κοίλη εστίν η πλήμνη, έχει δέ απ' αυτής ανατεταμένας τάς κνημίδας πρός τήν έξωθεν τής αψίδος περιφοράν, ούτω καί αυτόν από κοίλου τό φώς εκπέμποντα τήν ανάτασιν τών ακτίνων ποιείσθαι καί έξωθεν αυτάς κύκλωι φωτίζειν. τινές δέ ως από σάλπιγγος εκ κοίλου τόπου καί στενού εκ- πέμπειν αυτόν τό φώς ώσπερ πρηστήρας. AET. II 20, 1 (D. 348) 'Α. [sc. τόν ήλιον] κύκλον είναι οκτωκαιεικοσαπλασίονα τής γής, αρματείωι <τροχώι> παραπλή- σιον, τήν αψίδα έχοντα κοίλην, πλήρη πυρός, κατά τι μέρος εκφαίνουσαν διά στομίου τό πύρ ώσπερ διά <πρηστήρος αυλού>. καί τούτ' είναι τόν ήλιον. 21, 1 (D. 351) 'Α. τόν μέν ήλιον ίσον είναι τήι γήι, τόν δέ κύκλον, αφ' ού τήν εκπνοήν έχει καί υφ' ού περιφέρεται, επτακαιεικοσαπλασίω τής γής. 24, 2 (D. 354) 'Α. [sc. γίγνεσθαι τήν έκλειψιν ηλίου] τού στομίου τής τού πυρός εκπνοής απο- κλειομένου. AET. II 25, 1 (D. 355) 'Α. [sc. τήν σελήνην] κύκλον είναι εννεακαιδεκαπλα- σίονα τής γής, όμοιον αρματείωι <τροχώι> κοίλην έχοντι τήν αψίδα καί πυρός πλήρη καθάπερ τόν τού ηλίου, κείμενον λοξόν, ως κακείνον, έχοντα μίαν εκπνοήν οίον <πρηστήρος αυλόν>. εκλείπειν δέ κατά τάς τροπάς τού <τροχού>. 28, 1 (D. 358) 'Α., Ξενοφάνης, Βήρωσος ίδιον αυτήν έχειν φώς. 29, 1 (D. 359) 'Α. [sc. εκλείπειν τήν σελήνην] τού στομίου τού περί τόν τροχόν επιφραττομένου. — III 3, 1 (D. 367) περί βροντών αστραπών κεραυνών πρηστήρων τε καί τυφώνων. 'Α. εκ τού πνεύματος ταυτί πάντα συμβαίνειν: όταν γάρ περιληφθέν νέφει παχεί βιασάμενον εκπέσηι τήι λεπτομερείαι καί κουφότητι, τόθ' η μέν ρήξις τόν ψόφον, η δέ διαστολή παρά τήν μελανίαν τού νέφους τόν διαυγασμόν αποτελεί. SENEC. Nat. Qu. II 18 Anaximandrus omnia ad spiritum retulit. tonitrua, inquit, sunt nubis ictae sonus. quare inaequalia sunt? quia et ipse spiritus inaequalis est. quare et sereno tonat? quia tunc quoque per crassum et scissum aera spiritus prosilit. at quare aliquando non fulgurat et tonat? quia spiritus infirmior non valuit in flammam, in sonum valuit. quid est ergo ipsa fulguratio? aeris diducentis se corruentisque iactatio languidum ignem nec exiturum aperiens. quid est fulmen? acrioris densiorisque spiritus cursus. — III 7, 1 (D. 374) 'Α. άνεμον είναι ρύσιν αέρος τών λεπτοτάτων εν αυτώι καί υγροτάτων υπό τού ηλίου κινουμένων ή τηκομένων. — III 10, 2 (D. 376) 'Α. <λίθωι κίονι> τήν γήν προσφερή [B 5]: τών επιπέδων *** ARIST. de caelo B 13. 295b 10 εισί δέ τινες οί διά τήν ομοιότητά φασιν αυτήν [sc. γήν] μένειν, ώσπερ τών αρχαίων 'Α. μάλλον μέν γάρ ουθέν άνω ή κάτω ή εις τά πλάγια φέρεσθαι προσήκει τό επί τού μέσου ιδρυμένον καί ομοίως πρός τά έσχατα έχον: άμα δ' αδύνατον εις ταναντία ποιείσθαι τήν κίνησιν, ώστ' εξ ανάγκης μένειν. THEO SMYRN. p. 198, 18 Hill. 'Α. δέ ότι η γή μετέωρος: καί κινείται περί τό τού κόσμου μέσον. ARIST. Meteor. B 1. 353b 6 είναι γάρ τό πρώτον υγρόν άπαντα τόν περί τήν γήν τόπον, υπό δέ τού ηλίου ξηραινόμενον τό μέν διατμίσαν πνεύματα καί τροπάς ηλίου καί σελήνης φασί ποιείν, τό δέ λειφθέν θάλατταν είναι: διό καί ελάττω γίνεσθαι ξηραινομένην οίονται καί τέλος έσεσθαί ποτε πάσαν ξηράν. ALEX. z. d. St. 67, 3 οι μέν γάρ αυτών υπόλειμμα λέγουσιν είναι τήν θάλασσαν τής πρώτης υγρότητος: υγρού γάρ όντος τού περί τήν γήν τόπου κάπειτα τό μέν τι τής υγρό- τητος υπό τού ηλίου εξατμίζεσθαι καί γίνεσθαι πνεύματά τε εξ αυτού καί τροπάς ηλίου τε καί σελήνης ως διά τάς ατμίδας ταύτας καί τάς αναθυμιάσεις κακείνων τάς τροπάς ποιουμένων, ένθα η ταύτης αυτοίς χορηγία γίνεται, περί ταύτα τρεπο- μένων: τό δέ τι αυτής υπολειφθέν εν τοίς κοίλοις τής γής τόποις θάλασσαν είναι: διό καί ελάττω γίνεσθαι ξηραινομένην εκάστοτε υπό τού ηλίου καί τέλος έσεσθαί ποτε ξηράν: ταύτης τής δόξης εγένετο, ως ιστορεί Θεόφραστος [Phys. opin. fr. 23 D. 494], 'Αναξίμανδρός τε καί Διογένης. AET. III 16, 1 (D. 381) 'Α. τήν θάλασσάν φησιν είναι τής πρώτης υγρασίας λείψανον, ής τό μέν πλείον μέρος ανεξήρανε τό πύρ, τό δέ υπολειφθέν διά τήν έκκαυσιν μετέβαλεν. AMMIAN. XVII, 7, 12 Anaximander ait ares- centem nimia aestuum siccitate aut post madores imbrium terram rimas pandere grandiores, quas penetrat supernus aer violentus et nimius, ac per eas vehementi spiritu quassatam cieri propriis sedibus. qua de causa tremores huius modi vaporatis temporibus aut nimia aquarum caelestium superfusione contingunt. ideoque Neptunum, umentis substantiae potestatem, Ennosigaeon et Sisicthona poetae veteres et theologi nuncuparunt. AET. IV 3, 2 (D. 387 not.) 'Αναξιμένης δέ καί 'Αναξίμανδρος καί 'Αναξα- γόρας καί 'Αρχέλαος αερώδη τής ψυχής τήν φύσιν ειρήκασιν. — V 19, 4 (D. 430) 'Α. εν υγρώι γεννηθήναι τά πρώτα ζώια <φλοιοίς> περιεχόμενα ακανθώδεσι, προβαινούσης δέ τής ηλικίας αποβαίνειν επί τό ξηρότερον καί περιρρηγνυμένου τού <φλοιού> επ' ολίγον χρόνον μεταβιώναι. CENSORIN. 4, 7 A. Milesius videri sibi ex aqua terraque calefactis exortos esse sive pisces seu piscibus simillima animalia in his homines concrevisse fetusque ad pubertatem intus retentos tunc demum ruptis illis viros mulieresque qui iam se alere possent processisse. PLUT. Symp. VIII 8, 4 p. 730 E οι δ' αφ' ''Ελληνος τού παλαιού καί πατρογενείωι Ποσειδώνι θύουσιν, εκ τής υγράς τόν άνθρωπον ουσίας φύναι δόξαντες ως καί Σύροι: διό καί σέβονται τόν ιχθύν ως ομογενή καί σύντροφον επιεικέστερον 'Αναξιμάνδρου φιλοσοφούντες: ου γάρ εν τοίς αυτοίς εκείνος ιχθύς καί ανθρώπους, αλλ' εν ιχθύσιν εγγενέσθαι τό πρώτον ανθρώπους αποφαίνεται καί τραφέντας, ώσπερ οι γαλεοί, καί γενομένους ικανούς εαυτοίς βοηθείν εκβήναι τηνικαύτα καί γής λαβέσθαι. καθάπερ ούν τό πύρ τήν ύλην, εξ ής ανήφθη, μητέρα καί πατέρα ούσαν ήσθιεν, ως ο τόν Κήυκος γάμον εις τά `Ησιόδου [fr. 158 Rz.2] παρεμβαλών είρηκεν, ούτως ο 'Α. τών ανθρώπων πατέρα καί μητέρα κοινόν αποφήνας τόν ιχθύν διέβαλε πρός τήν βρώσιν. |
| Επιστροφή στα περιεχόμενα |
